Wikipedija

Zoran Milosavljević

Zoran Milosavljević (Beograd, 21. decembar 1939 — Kardica, Grčka, 31. jul 1983), srpski pozorišni i filmski glumac, član drame i vd. umetnički direktor Jugoslovenskog dramskog pozorišta. Šezdesetih godina veoma popularan filmski glumac u Jugoslaviji. Od osnivanja 1970. radio na Studiju B. Poginuo u saobraćajnoj nesreći u Grčkoj, 31. jula 1983. godine.

Zoran Milosavljević
Biografske informacije
Rođenje21. 12. 1939.
Beograd, Kraljevina Jugoslavija
Smrt31. 7. 1983. (dob: 43)
Kardica, Grčka

Biografija

uredi

Detinjstvo, mladost i školovanje

uredi

Rođen 21. decembra 1939. godine u Beogradu u porodici Ratibora Milosavljevića inž. i Vide, hemičara[1].

U Beogradu je završio osnovnu školu i Drugu beogradsku gimnaziju. Kao gimnazijalac nagrađivan je za tekstove i sarađivao je sa novinama, gde su mu od 1955. objavljivani prilozi [2].

Studirao na Filološkom fakultetu u Beogradu slavistiku, ruski i poljski jezik. Prijavio se za studije režije na Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju, danas Fakultet dramskih umetnosti, ali mu je, posle prijemnog ispita, predloženo da studira na odseku za glumu[3].

Diplomirao je na Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju 1. jula 1964. u klasi prof. Josipa Kulundžića[4].

Od stranih jezika govorio je francuski[5] i engleski, a služio se ruskim i poljskim jezikom [6].

Oženio se 1965, dobio dva sina. Vojni rok odslužio u Osijeku 1966/67. godine [7].

Zoran Milosavljević je unuk pukovnika Branislava Milosavljevića.

Film

uredi

Debitovao je, kao student druge godine ulogom pripadnika francuskog pokreta otpora (Felisijen Ertel) u filmu Ne ubij (Tu ne tueras point, 1961) francuskog režisera i glumca Klod Otan Lare (Claude Autant-Lara, 1901-2000)[8], koji se o njemu posebno pohvalno izrazio[9]. Film, koji je sniman u francusko-jugoslovenskoj koprodukciji u studiju u Koštunjaku, od početka sinimanja pratilo je veliko interesovanje javnosti, jer je njegovo snimanje, a potom i prikazivnje bilo zabranjeno u Francuskoj u vreme alžirskog rata[10]. Scenario za film napisali su Žan Oranš (Jean Aurenche) i Pjer Bost (Pierre Bost), igrali su francuski glumci Suzan Flon (Suzanne Flon) i Loran Terzijef (Laurent Terzieff), nemački glumac Frank Horst (Frank Horst), a posebno je pohvaljena i muzika Šarla Aznavura. Scene u kojima je Zoran Milosavljević bio zajedno sa Frankom Horstom (Frank Horst) ocenjene su kao „najpotresnije"[11].

Posebno je bio poznat po glavnoj muškoj ulozi u filmu Pesma (1961), urađenom po istoimenom romanu Oskara Daviča, a prema scenariju i režiji Radoša Novakovića. Izbor glumaca, kao i snimanje ovog filma u medijima je praćeno sa posebnom pažnjom[12]. U to vreme Pesma je bio veoma poznat roman i obavezna školska lektira.

Za ulogu u filmu Pesma premijerno prikazanom na 8. Pulskom festivalu 1961. dobio je od zvaničnog žirija nagradu „Mladost“ za najboljeg mladog glumca[13].

Glavnu mušku ulogu igrao je i u filmu Stepenice hrabrosti (1961), po scenariju i u režiji Ota Deneša. Partnerku, glavnu žensku ulogu igrala je Dušica Žegarac.

Igrao je i u filmovima Radopolje (1963), Nož.(1967), Ubistvo na svirep i podmukao način iz niskih pobuda (1970).

Ovi prvi filmovi bili su zapaženi i u inostranstvu [14], a njegova prva pojavljivanja na filmu i u pozorištu naišla su na pohvalu kritike[15]. Za ulogu u Pesmi sve kritike su bile pohvalne[16], što je potvrdila i nagrada na Pulskom filmskom festivalu.

Pozorište

uredi

Imao zapažene uloge i u pozorištu, televizijskim i radio dramama. Kasnije se uglavnom posvetio pozorištu u matičnoj kući, Jugoslovenskom dramskom pozorištu, gde od 1960. igra u predstavama, da bi, odmah po završetku studija 1. septembra 1963. postao član drame.

Tokom više od dvadesetogodišnjeg nastupanja u Jugoslovenskom dramskom pozorištu ostvario je niz zapaženih uloga, između ostalih u Snu letnje noći, Lepezi Ledi Vindermir, Tarelkinovoj smrti, Zojkinom stanu i dr[17].

Igrao je i u poznatim predstvama Kad su cvetale tikve po tekstu Dragoslava Mihailovića i Vučjaku Miroslava Krleže, koje su zabranjene. Zabrana izvođenja ovih predstava odrazila se na duži period kriza u Jugoslovenskom dramskom pozorištu.

RTS i Studio „B“

uredi

Snimio više televizijskih drama i uloga u serijama, između ostalih i u poznatoj televizijskoj seriji Otpisani[18].

Od samog osnivanja radio-stanice Studio B 1. aprila 1970. vodio je emisiju o kulturi i pozorištu, kao i kontakt emisiju „Fontana želja“.

Kao jedan od prvih saradnika dobio je 1. aprila 1976. Zlatni znak Studija B „za izuzetne i trajne doprinose programu, radu i poslovanju Studija B od njegovog osnivanja“.

Kasniji život

uredi

Bio je član Udruženja dramskih umetnika Srbije i predsednik komisije UDUS za međunarodnu i međurepubličku razmenu.

Od 1978. do 1983. godine bio je vd. umetnički direktor Jugoslovenskog dramskog pozorišta.[19].

Njegov portret, jednu od prvih pop-art slika na prostoru tadašnje Jugoslavije naslikao je Radomir Reljić 1968. Portret u detinjstvu uradila 1944. godine Vera Ćirić rođ. Milosavljević, njegova tetka.

31. jula 1983. sa porodicom posetio manastire Meteori[20] u Grčkoj. Istog dana, posle podne na neobezbeđenom pružnom prelazu u mestu Nea Monastiri (Novi Manastiri) [21] na putu Lamija - Larisa, njegov automobil udario je brzi voz Atina -Solun. Teško povređen, umro je u bolnici u gradu Kardica. Sahranjen na Novom groblju u Beogradu [22].

Zoran Milosavljević je potomak vojvode Janka Popovića, Cincar-Janka, po najstarijem sinu Đorđu Cincar-Jankoviću, okružnom načelniku.

Filmovi

uredi

Pozorišne predstave

uredi

Televizija

uredi

Radio

uredi
  • Fontana želja, Studio B
  • Molijer, Mihail Bulgakov, radio-drama, Radio Beograd

Reference

uredi
  1. ↑ U vreme njegovog rođenja otac Ratibor Milosavljević (1912-2002) inženjer, činovnik Ministarstva šuma i ruda, bio je u školi rezervnih oficira. Posle rata radio je u privrednoj avijaciji. Majka Vida Milosavljević (1914-1958) predavala je hemiju i fiziku u gimnaziji, a posle je radila na Filozofskom fakultetu, na odseku za hemiju, kao i na Tehnološkom fakultetu i Institutu za patologiju. Radila je na istraživanjima izotopa u vreme kada u Jugoslaviji još nisu primenjivane mere zaštite od radioaktivnog zračenja. Pre nego što se razbolela, predala je doktorat. U članku „Zaljubljena u pravdu“ Vide Milosavljević se seća njena nekadašnja učenica glumica Ksenija Jovanović, vid. „Zaljubljena u pravdu“, Politika Ekspres 1968. i u G. Petrović, Moj nezaboravni profesor, Beograd 2004, str. 70
  2. ↑ Rubrike „Mali leksikon“, „Beogradski avazi“, crtice iz života poznatih umetnika i sl, bez potpisa ili pod pseudonimom „Zorić“, treća nagrada Narodne armije, lista JNA, tradicionalni konkurs „Narodne armije“ za najbolje pismene sastave povodom 16-godišnjice JNA, 20. decembar 1957.
  3. ↑ „Kako ste se opredelili za glumački poziv? – U stvari, nisam se ja opredelio. Konkurisao sam za režiju, a primljen sam za glumu. Ima nade da od mene postane dobar dramaturg“. U kadru: Zoran Milosavljević, Zoran Jovanović
  4. ↑ Josip Kulundžić (Zemun,1899 - Beograd, 1970), dramski pisac, pozorišni reditelj, nstavnik glume i pozorišne režije, na Akademiji je 1960. osnovao katedru za dramaturgiju.
  5. ↑ Učio još od beogradskog francuskog zabavišta
  6. ↑ U detinjstvu i mladosti stanovao u Beogradu u Topolskoj ulici, na Terazijama, odnosno Trgu Nikole Pašića 1 i u Kralja Milutina 14.
  7. ↑ Posle obuke snimio je u produkciji Zastave-film vojni edukativni film pod naslovom „Vod u noćnom napadu“.
  8. ↑ Kontroverzni režiser pacifista, sin poznate glumice „Francuske komedije“ i arhitekte, Rodenovog prijatelja, poznatog po tome što je u Drajfusovoj aferi doprineo otkrivanju uloge Esterhazija. Sam Klod Otan Lara radio je još na nemim filmovima Baster Kitona u Holivudu. „Holivudskom imperijalizmu“ u filmskoj umetnosti suprotstavljao celoga života. Kasnije, od 1989, poslanik je Le Penovog Nacionalnog fronta čija je „briga zbog američke kulturne opasnosti“ ostavile jak utisak u Evropskom parlamentu.
  9. ↑ „Na ekranu ovog filma pojaviće se 104 glumca, dva francuska, jedan nemački svi ostali glumci su Jugosloveni. Ne mene su odličan utisak ostavili Mića Orlović, Zoran Milosavljević …. i neki drugi“, Klod Otan-Lara, intervju „Potpunu umetničku slobodu pružila mi je jedino Jugoslavija“, Filmski svet, 1960.
  10. ↑ „Najzad gledamo film koji je bio predmet mnogih sporova, od toga ko će ga snimati i gde, do toga – čiji će biti. Ispalo je, na kraju, da je to naš film. Tako bar piše na reklamnim panoima. Koliko su tačne tvrdnje (da bi se opravdalao ono „naš film“) da ovaj film Francuska nije smela da snima, a mi smo eto – smeli. Kakvu to novu, strašnu, ubitačnu istinu donosi ovaj film kome Francuska nije htela da izda odobrenje za snimanje? Pazite: reč je o Francuzu koji neće da služi vojsku! Sva naša hrabrost je u tome što mi snimamo film o Francuzu koji neće da služi francusku vojsku! Da li bi Lovćen-film bio „hrabar“ da snimi, možda o Jugoslovenu koji - iz istih razloga neće da služi svoju vojsku? D. A. Danas gledamo. Naš film? „Ne ubij“ režija Klod Otan Lara, produkcija - Lovćen film
  11. ↑ Nemački glumac Frank Horst je igrao nemačkog vojnika, što je i u životu bio petnaest godina ranije, krajem Drugog svetskog rata.
  12. ↑ “S posebnim interesovanjem očekuje se debi na filmu mladog glumca Zorana Milosavljevića. Ovog mladića imali smo prilike da vidimo na televizijskom ekranu i tom prilikom došla je do punog izražaja njegova fotogeničnost i šarm. Uloga Miće veoma je odgovorna i, ako je s uspehom odigra, dobićemo još jednog glumca s kojim naš film može ozbiljno da računa“, Pesma na filmu. „Radoš Novaković napravio je hrabar gest kada se obratio početniku Zoranu Milosavljeviću, inače studentu Pozorišne adademije“. Ž. B. Snima se filmska verzija davičovog romana „Pesma“.
  13. ↑ “Nagrada Mladosti koja se dodeljuje najboljem glumcu ili glumici do 28. godina. Prošle godine u veoma jakoj konkurenciji, dobio ju je 21- godišnji beogradski glumac Zoran Milosavljević“. Filmski svet, br. 474, 1969. Vid. i „8. Pulski festival”. 
  14. ↑ Le film Yougoslave, Hiever 1962, annee 2, 3, L ’Escalier du courage, Stepenice hraborsti, prikazi u ruskim i italijanskim novinama
  15. ↑ Ove prve reakcije kritike sažeo je kasnije Branko Pleša: „Od prirode obdaren lepim izgledom i duhom punim harmonije, mladi Zoran, od prvih uloga na filmu i u pozorištu (a zapažen je bio već za vreme školovanja na Akademiji), najavio je svoju prisutnost, ne toliko uobičajenu na našim secanama. Naočitost njegove pojave, neagresivna ali uočljiva muževnost, temperament slojevit pastelom lirskog u sebi, oplemenjenost glasa i govora, odmerenost i elegancija u stavu, odnos poštovanja prema sceni na koju stupa i suzdržanost i u glumačkom izrazu, kao da su odudarali od već izmenjene repertoarske politike kuće, kad se u pozorištu pojavio Zoran Milosavljević“. Vid. Branko Pleša, Scena, časopis za pozorišnu umetnost, Novi Sad 1983, br. 6, Novembar-decembar, str. 110-111. U jednoj od prvih pozorišnih kritika okarakterisan je na sledeći način: „Kao pojava sa freske, istančanom mimikom, gospodstvom koje izaziva ironiju, a i samo se njome služi, izdvojio se i Zoran Milosavljević u ulozi cara Uroša“, Premijera „Kraljević Marko“, JDP, Borislav Mihajlović Mihiz, režija Arsa Jovanović, M. Mirković, Ekspres politika
  16. ↑ „Zoran Milosavljević kao Mića i Bata Živojinović ..... uverljivi su u okvirima scenarija, odlični“. A. Kostić, Davičo – Novaković, Pesma. Oktobar 1960. „Drugoj listi odličnih i dobrih kreacija na ovom filmu pridružuje se i većina protagonista „Pesme“. Vasa Pantelić, debitant Zoran Milosavljević, ... ostvarili su svoj zadatak sa punim uspehom“. Bogdan Dečermić, 8. festival domaćeg filma u Puli, Inspirativno finale, Pesma Oskara Daviča u režiji Radoša Novakovića je uzbudljivo i majstorski napravljeno filmsko delo. Sportski svet, 1961.
  17. ↑ Njegov rad u JDP sažeo je Branko Pleša: "... smelost da se prihvati zadataka koji mu nisu po meri, jer ih je iskustvom nadrastao, energija da se preda kolektivnom radu bez pogovora i zaostatka, potčinjavanje potrebama trenutka Jugoslovenskog dramskog pozorišta i onda kada je to moglo dovesti u pitanje njegov glumački ugled, smisao za ljudsko u odnosima na sceni koji su se poslednjih godina izvrtali u naopake i neumetničke, sve to, kao i Zoranova nesebičnost, taktičnost, tačnost, skromnost i najvažnije, ljudsko poštovanje,(...) borio se za istinski ljudske i umetničke odnose u kući koja nije ostala imuna pred negativnim i opasnim uticajima koji su izazvali nekoliko potresa“. Branko Pleša, Scena, časopis za pozorišnu umetnost, Novi Sad, novembar-decembar, 1983, str. 110-111.
  18. ↑ 4. epizoda „Štampirija“ uloga dr Jankovića, 12.1.1975
  19. ↑ „Zbog svoje poznate pribranosti i hladnokrvnosti, kolege iz JDP-a su ga u kriznim periodima birali i za umetničkod direktora kuće“, Ozren Milanović, Auto svet, septembar 1983, br. 41, str. 74-75. „Kad je u krizama JDP trebalo osigurati rad, spasavati preostao ugled... uz pomoć kolega i istomišljenika, prihvatio i to ne jednom – teških, i u određenom trenutku nezahvalnih rukovodećih dužnosti, u pozorištu uzdrmanom ozbiljnim društvenim i umetničkim krizama“... Među retkima možda u tome što (je)... radeći u interesu JDP uvek bio vođen osećanjem čestitosti „čojstva“ i čista obraza. Vid. Branko Pleša, Scena, časopis za pozorišnu umetnost, Novi Sad 1983, br. 6, Novembar-decembar, str. 110-111.
  20. ↑ en: Meteora na engleskoj Vikipediji
  21. ↑ Nea Monastiri Domokou, u prevodu Novi manastiri kod mesta Domokos-a, nalaze se u opštini Ftiotis u Periferiji Središnja Grčka
  22. ↑ Do nesreće je došlo u 15:55 časova na neobezbeđenom prelazu na železničkoj liniji Atina - Solun (voz br. 500). Izveštaj policijske stanice u Domokusu od 31. avgusta 1983. Zoran Milosavljević je preminuo u bolnici gradu Kardica istog dana, 31. jula 1983. u 20:00.
  23. ↑ Zahtevno zamišljen komad uz podršku Bojana Stupice. Pismo B. Stupica Z. Milosavljeviću, 15.9.1968, br. 3556, JDP. Na radu na predstavi „Rimske lirike“ uključen bio i Filološki fakultet. Vid. pismo B. Stupica prof. Mironu Flašaru od 5. 9. 68, br. 2984, JDP.

Vanjske veze

uredi
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Zoran_Milosavljević&oldid=42295887