1738
godina
- Ovo je članak o godini 1738.
Godina 1738 (MDCCXXXVIII) bila je redovna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u nedjelju po julijanskom kalendaru.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek |
| Decenija: | 1700-e 1710-e 1720-e – 1730-e – 1740-e 1750-e 1760-e |
| Godine: | 1735 1736 1737 – 1738 – 1739 1740 1741 |
| Gregorijanski | 1738 MDCCXXXVIII |
| Ab urbe condita | 2491 |
| Islamski | 1150 – 1151 |
| Iranski | 1116 – 1117 |
| Hebrejski | 5498 – 5499 |
| Bizantski | 7246 – 7247 |
| Koptski | 1454 – 1455 |
| Hindu kalendari | |
| - Vikram Samvat | 1793 – 1794 |
| - Shaka Samvat | 1660 – 1661 |
| - Kali Yuga | 4839 – 4840 |
| Kineski | |
| - Kontinualno | 4374 – 4375 |
| - 60 godina | Yang Zemlja Konj (od kineske N. g.) |
| Holocenski kalendar | 11738 |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
DogađajiUredi
Januar/Siječanj – Mart/OžujakUredi
- januar? - Odred potiskih graničara je potučen kod Šapca; zbog rđavog snabdevanja dolazi do masovnog dezertiranja, od slavonske do pomoriške granice.[1]
- 4. 2. - Joseph Süss Oppenheimer, jevrejsko-njemački bankar i dvorski Jevrej Würtemberga pogubljen zbog prevare, pronevjere i razvrata.
- Rusko-austrijsko-turski rat: Turci iz Bosne pokušavaju zauzeti Šabac, poraženi su kod Crvice, blizu Bajine Bašte; zvornički Mohamed-paša je zauzeo Bijeljinu, (i Raču,) prodro je u šabački distrikt do Prnjavora, ali se ubrzo mora povući.[2]
- februar - Bosanski vezir Ali-paša je na putu za Užice došao pod Višegrad, zvorničku vojsku je uputio prema Čačku i Sitnici, jedan njegov odred je osvojio Požegu, posada Užica ubrzo pristaje na časnu predaju, pre povratka u Bosnu je zaposeo Rudnik. Nakon povratka u Bosnu hara između Une i Kupe, Zvorničani i Tuzlaci pljačkaju Semberiju i Mačvu, a Hercegovci i Arbanasi Kuče i Klimente[3]
April/Travanj – Jun/LipanjUredi
- 10. 4. - Car Karlo je privremeno priznao patrijarhu Arseniju IV jurisdikciju u (ranije) novostečenim oblastima - patrijarh se u junu vraća u Beograd, može doći na prestol beogradsko-karlovačkog mitropolita.[4]
- proleće - Pećki Hodaverdi-paša bezuspešno napadao Kuče.[5]
- maj, početkom - Pošto je car Karlo prihvatio patrijarhov predlog da se organizuje srpsko-albanski puk, gen. dela Cerda je dobio zadatak da ga organizuje - ali, prikupljeno je samo 150 od potrebnih 2.000 ljudi, koji nisu dobili opremu od guvernera Marulija.[2]
- 24. 5. - John Wesley u Londonu na sastanku vjernika Moravske crkve doživljava duhovni preporod koji će potaknuti da pokrene metodistički pokret; metodisti širom svijeta danas isti datum obilježavaju kao Dan Aldersgatea.
- 30. 5. - Hercegovački izaslanici se obraćaju Austriji, nude ustanak i pravoslavaca i katolika - pripremljen je tekst privilegije, ali već se razmišlja o miru[4]
- jun, početkom - Sultanov ferman zemaljskim prvacima da se prekinu odmazde u Srbiji, kako bi se raja vratila na zemlju, ali ubistva i pljačke se nastavljaju; na Kosovu se odmazda pretvara u "trajan obračun sa srpskom rajom", u čemu je carigradska vlada nemoćna. Kneževi Bogosav i Jovica iz Barajeva odn. Nemenikuća, kao i još neki kneževi ovog leta, dobili su u Nišu aman-bujruldiju od velikog vezira Jegen Mehmed-paše o mirnom prihvatanju turske vlasti, što je začetak knežinske samouprave.[6]
Jul/Srpanj – Septembar/RujanUredi
- jul - Šire se glasovi da će se Turci okupljati oko Užica radi napada na Beograd, patrijarh prelazi u Karlovce.[2]
- srpanj - Izbila kuga s obe strane Dunava u Srbiji, naročito među vojnicima.[7]; proširila se iz Erdelja u Banat i Bačku, a iz Srbije u Srem, traje do 1741-42, "od Zemuna do Varadina nije (se) moglo proći drumom od trupova mrtvih ljudi"; u južnoj Ugarskoj ima i dosta razbojničkih družina.[8]
- leto - Odred graničarskih hajduka upućen u Temišvar pa Lipovu, u borbu protiv pobunjenih Rumuna - prekinuto zbog kuge.[1]
- 1738-39 - Pošto su ih Nijemci htjeli pokmetiti, banatski pastiri digli pobunu pod rukovodstvom rumunskih hajduka Vanče i Andrije, čije je glavno gnijezdo u Đerdapskoj klisuri.[9]
- 19. 8. - Austrijska vojska se povukla iz Banata, ulogorila se kod Smedereva a devet dana kasnije kod Višnjice.[10]
- kolovoz - Rusko-austrijsko-turski rat: Turci osvojili Smederevo, zatim i Mehadiju i Oršavu.[7]
- rujan, polovinom - Turci opustošili okolinu Beograda, sa robljem se vratili u Niš 17. 9..[7] U Beograd je stigao herceg Franja Lotarinški, vojska se ulogorila po bastionima tvrđave, u velikoj nečistoći[10]. Austrijanci i Turci vode ove godine poluslužbene razgovore o miru, posredstvom francuskog poslanika na Porti[11]
Oktobar/Listopad – Decembar/ProsinacUredi
- 4 - 18. 10. - Austrijanci, uz pomoć saksonske i bavarske konjice, uspevaju nakon opsade povratiti Raču.[2]
- novembar - Raniji guverner Vlaške, feldmaršal Georg Olivije de Valis postaje poslednji guverner habsburške Srbije, nakon gen. Marulija.[12]
- 18. 11. - Bečki mirovni sporazum kojim je formalno okončan Rat za poljsko nasljedstvo; pro-francuski bivši kralj Stanislaw I Lesczynski se odriče poljske krune i zauzvrat dobija Lotarinško Vojvodstvo (koje će nakon njegove smrti pripasti Francuskoj), a lotarinški vojvoda Franz Stephan I kao kompenzaciju dobija Toskanu.
- 3. 12. - Odlučeno da se manastir Marča preda unijatima, tj. zagrebačkom biskupu, zbog čega su ga Srbi krajišnici sledećeg juna zapalili.[13]
Kroz godinuUredi
- Crnogorci su četničkim akcijama kroz Hercegovinu naneli veliku štetu Turcima, "da su u provijantu za vojsku pretrpjeli više gubitaka nego protiv Austrijanaca".[14]
- Turci su napadali Kuče, u Brdima, ali su odbijeni uz pomoć Bratonožića i Klimenata, ali Vasojevići su stradali.[4]
- 1738-41 - Marin Kavali je mletački generalni providur u Dalmaciji.[15]
- Počinju arheološka iskopavanja ostataka drevnog rimskog grada Herkulaneuma.
RođenjaUredi
- 15. 11. - William Herschel, njemačko-britanski skladatelj i astronom.
SmrtiUredi
- 4. 2. - Joseph Süss Oppenheimer, jevrejsko-njemački bankar
- 17. 1. - Jean-François Dandrieu, francuski barokni kompozitor.
ReferenceUredi
- ↑ 1,0 1,1 Istorija s. n. IV-1, 195
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Istorija s. n. IV-1, 156
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 439-40
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Istorija s. n. IV-1, 155
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 500
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 333-4
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Historija n. J. II, 838
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 201-2
- ↑ Historija n. J. II, 1151-2
- ↑ 10,0 10,1 Istorija s. n. IV-1, 158
- ↑ Historija n. J. II, 839
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 113
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 190
- ↑ Historija n. J. II, 1264
- ↑ Istorija s. n. IV-2, 50
- Literatura
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)
