1626
godina
(Preusmjereno sa stranice 1626.)
- Ovo je članak o godini 1626.
Godina 1626 (MDCXXVI) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u nedjelju po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek |
Decenija: | 1590-e 1600-e 1610-e – 1620-e – 1630-e 1640-e 1650-e |
Godine: | 1623 1624 1625 – 1626 – 1627 1628 1629 |
Gregorijanski | 1626. (MDCXXVI) |
Ab urbe condita | 2379. |
Islamski | 1035–1036. |
Iranski | 1004–1005. |
Hebrejski | 5386–5387. |
Bizantski | 7134–7135. |
Koptski | 1342–1343. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1681–1682. |
• Shaka Samvat | 1548–1549. |
• Kali Yuga | 4727–4728. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4262–4263. |
• 60 godina | Yang Vatra Tigar (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11626. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Događaji
uredi- 7. 1. - Poljsko-švedski rat (1626-29): Gustav II Adolf pobedio kod Wallhofa u Letoniji.
- 2. 2. - Charles I Stuart krunisan za engleskog kralja, njegova francuska žena odbija prisustvovati protestantskoj službi.
- 5. 2. - Pariskim ugovorom okončana Druga Hugenotska pobuna.
- 11. 2. - Etiopski car Susenios I i patrijarh Afonso Mendes proklamovali primat Rimske stolice i katolicizam kao državnu veru.
- 23. 3. - Hrvatski sabor u Varaždinu: ban Juraj V. Zrinski odlazi u Njemačku u rat, bansku čast će vršiti Žigmund Erdedi[1].
- 26. 3. - Osmansko-safavidski rat (1623-39): usled približavanja šaha Abasa, Osmanlije moraju prekinuti opsadu Bagdada[2].
- 25. 4. - Tridesetogodišnji rat, bitka kod Dessaua je pobeda carskog generala von Wallensteina (u carskoj vojsci su i krajišnici i ban Juraj Zrinski[1]).
- travanj, koncem - Erdeljski knez Gabrijel Betlen sklopio savez sa protestantskim državama (Engleska, Nizozemska, donja Saska i Danska)
- 5. 5. - Španska ekspedicija na Formozu stiže do ostrva, kasnije osnivaju Santisima Trinidad, današnji Keelung.
- 21. 5. - Izbija Seljačka buna u Gornjoj Austriji, pobuna protiv Bavaraca (ugušena do kraja godine).
- 24. 5. - Peter Minuit, novi direktor Nove Holandije, kupio ostrvo Menhetn za robu u vrednosti od 60 guldena.
- 15. 6. - Engleski kralj Charles I Stuart raspustio Parlament koji je zahtevao smenu njegovog prijatelja vojvode od Buckinghama.
- 8. 7. - Hrvatski sabor: Tomo Mikulić je novi ban umjesto umrlog Krste Mrnjavčića[1].
- 30. 7. - Razoran zemljotres pogodio Napulj.
- 6. 8. - Naputak kralja Ferdinanda Vlaškoj komisiji: Vlasi su se nastanili u pustim krajevima koje čuvaju od Turaka, vlasništvo vlastele treba dokazati, Vlahe treba lakše opteretiti itd.; hrvatski staleži nisu zadovoljni naputkom i imaju uobičajene kontra-zahtjeve[1]
- 27. 8. - Bitka kod Luttera je značajna katolička (Tillyjeva) pobeda u Nemačkoj nad danskim kraljem Kristijanom IV.
- rujan - Betlen ušao u rat sa Habsburzima, zauzima Debrecin i Filek ali već traži mir[1].
- 28. 9. - Bitka kod Ningyuana: mingovska vojska porazila Džurdži (Mandžurce), čiji vladar Nurhaci umire dva dana kasnije (nasleđuje ga Hong Taiji).
- listopad - Turci provalili preko Kupe, Hrvati ih porazili kod Male Gorice[1].
- 18. 11. - Posvećena Bazilika sv. Petra u Rimu.
- 20. 12. - Požunski mir između cara Ferdinanda II i erdeljskog kneza Gabrijela Betlena.
- 28. 12. - U vojnom taboru u Požunu umro hrvatski ban Juraj V. Zrinski (pretpostavlja se da je otrovan nakon svađe sa Wallensteinom[1]).
Kroz godinu
uredi- Vuk Krsto Frankopan je karlovački general, zapovjednik Krajine (do 1652) - ove i sledeće godine poražava Turke kod Karlovca.
- Georgiceo tvrdi da raja Kliškog sandžaka bježi već 25 godina, prvobitnih 30.000 kuća se svelo na trećinu[3].
- Napuštena bosanska tvrđava Bobovac.
- Obnovljen manastir Grabovac kod Obrenovca[4].
- Mletačka republika mora dati povlastice engleskim brodovima na Jadranu[5].
- Urbinsko vojvodstvo priključeno Papinskoj Državi.
- Počinju Würzburška suđenja vešticama koja će za pet godina odneti stotine žrtava.
- Naseljen Salem, Massachusetts.
- Preventivni genocid Kalinagoa na Svetom Kristoforu.
Rođenja
uredi- 9. 1. - Armand Jean le Bouthillier de Rancé, osnivač trapista († 1700)
- 12. 5. - Louis Hennepin, misionar i istraživač († ca. 1705)
- 27. 5. - Willem II van Oranje, stadtholder holandskih provincija († 1650)
- 1. 8. - Šabetaj Cvi, samoproglašeni mesija († 1676)
- 4. 10. - Richard Cromwell, lord-protektor Engleske Škotske i Irske († 1712)
- 18. 12. - Kristina od Švedske, kraljica († 1689)
- 31. 12. - Ladislav Esterhazi, glava porodice († 1652)
- ? - Andrea Guarneri, tvorac violina († 1698)
- ? - Klara Žižić, časna sestra († 1706)
- pribl. - Luka Ibrišimović, franjevac, borac protiv Turaka († 1698)
Smrti
uredi- 24. 1. - Samuel Argall, engleski pomorac (* 1572-18)
- 9. 4. - Francis Bacon, filozof i naučnik (* 1561)
- 11. 4. - Marin Getaldić, znanstvenik (* 1568)
- 16. 6. - Christian od Braunschweig-Wolfenbüttela, njemački protestantski vođa u Tridesetogodišnjem ratu († 1599)
- 30. 9. - Nurhaci, mandžurski poglavar (* 1559)
- 30. 10. - Willebrord Snellius, astronom i matematičar (* 1580)
- 29. 11. - Ernst von Mansfeld, nemački vojskovođa (* ca. 1580)
- 28. 12. - Juraj V. Zrinski, hrvatski ban (* 1599)
Reference
uredi- Literatura
- Rudolf Horvat, Ban Juraj Zrinski (hr Wikisource)
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959