1626

**1626. po kalendarima**
Gregorijanski	1626. (MDCXXVI)
Ab urbe condita	2379.
Islamski	1035–1036.
Iranski	1004–1005.
Hebrejski	5386–5387.
Bizantski	7134–7135.
Koptski	1342–1343.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1681–1682.
• Shaka Samvat	1548–1549.
• Kali Yuga	4727–4728.
	Kineski
• Kontinualno	4262–4263.
• 60 godina	Yang Vatra Tigar; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11626.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija:	1590-e 1600-e 1610-e – 1620-e – 1630-e 1640-e 1650-e
Godine:	1623 1624 1625 – 1626 – 1627 1628 1629

Ovo je članak o godini 1626.

Godina 1626 (MDCXXVI) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u nedjelju po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

Događaji uredi

7. 1. - Poljsko-švedski rat (1626-29): Gustav II Adolf pobedio kod Wallhofa u Letoniji.
2. 2. - Charles I Stuart krunisan za engleskog kralja, njegova francuska žena odbija prisustvovati protestantskoj službi.
5. 2. - Pariskim ugovorom okončana Druga Hugenotska pobuna.
11. 2. - Etiopski car Susenios I i patrijarh Afonso Mendes proklamovali primat Rimske stolice i katolicizam kao državnu veru.
23. 3. - Hrvatski sabor u Varaždinu: ban Juraj V. Zrinski odlazi u Njemačku u rat, bansku čast će vršiti Žigmund Erdedi^[1].
26. 3. - Osmansko-safavidski rat (1623-39): usled približavanja šaha Abasa, Osmanlije moraju prekinuti opsadu Bagdada^[2].
25. 4. - Tridesetogodišnji rat, bitka kod Dessaua je pobeda carskog generala von Wallensteina (u carskoj vojsci su i krajišnici i ban Juraj Zrinski^[1]).
travanj, koncem - Erdeljski knez Gabrijel Betlen sklopio savez sa protestantskim državama (Engleska, Nizozemska, donja Saska i Danska)
5. 5. - Španska ekspedicija na Formozu stiže do ostrva, kasnije osnivaju Santisima Trinidad, današnji Keelung.
21. 5. - Izbija Seljačka buna u Gornjoj Austriji, pobuna protiv Bavaraca (ugušena do kraja godine).
24. 5. - Peter Minuit, novi direktor Nove Holandije, kupio ostrvo Menhetn za robu u vrednosti od 60 guldena.
15. 6. - Engleski kralj Charles I Stuart raspustio Parlament koji je zahtevao smenu njegovog prijatelja vojvode od Buckinghama.
8. 7. - Hrvatski sabor: Tomo Mikulić je novi ban umjesto umrlog Krste Mrnjavčića^[1].
30. 7. - Razoran zemljotres pogodio Napulj.
6. 8. - Naputak kralja Ferdinanda Vlaškoj komisiji: Vlasi su se nastanili u pustim krajevima koje čuvaju od Turaka, vlasništvo vlastele treba dokazati, Vlahe treba lakše opteretiti itd.; hrvatski staleži nisu zadovoljni naputkom i imaju uobičajene kontra-zahtjeve^[1]
27. 8. - Bitka kod Luttera je značajna katolička (Tillyjeva) pobeda u Nemačkoj nad danskim kraljem Kristijanom IV.
rujan - Betlen ušao u rat sa Habsburzima, zauzima Debrecin i Filek ali već traži mir^[1].
28. 9. - Bitka kod Ningyuana: mingovska vojska porazila Džurdži (Mandžurce), čiji vladar Nurhaci umire dva dana kasnije (nasleđuje ga Hong Taiji).
listopad - Turci provalili preko Kupe, Hrvati ih porazili kod Male Gorice^[1].
18. 11. - Posvećena Bazilika sv. Petra u Rimu.
20. 12. - Požunski mir između cara Ferdinanda II i erdeljskog kneza Gabrijela Betlena.
28. 12. - U vojnom taboru u Požunu umro hrvatski ban Juraj V. Zrinski (pretpostavlja se da je otrovan nakon svađe sa Wallensteinom^[1]).

Kroz godinu uredi

Vuk Krsto Frankopan je karlovački general, zapovjednik Krajine (do 1652) - ove i sledeće godine poražava Turke kod Karlovca.
Georgiceo tvrdi da raja Kliškog sandžaka bježi već 25 godina, prvobitnih 30.000 kuća se svelo na trećinu^[3].
Napuštena bosanska tvrđava Bobovac.
Obnovljen manastir Grabovac kod Obrenovca^[4].
Mletačka republika mora dati povlastice engleskim brodovima na Jadranu^[5].
Urbinsko vojvodstvo priključeno Papinskoj Državi.
Počinju Würzburška suđenja vešticama koja će za pet godina odneti stotine žrtava.
Naseljen Salem, Massachusetts.
Preventivni genocid Kalinagoa na Svetom Kristoforu.

Rođenja uredi

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1626.

9. 1. - Armand Jean le Bouthillier de Rancé, osnivač trapista († 1700)
12. 5. - Louis Hennepin, misionar i istraživač († ca. 1705)
27. 5. - Willem II van Oranje, stadtholder holandskih provincija († 1650)
1. 8. - Šabetaj Cvi, samoproglašeni mesija († 1676)
4. 10. - Richard Cromwell, lord-protektor Engleske Škotske i Irske († 1712)
18. 12. - Kristina od Švedske, kraljica († 1689)
31. 12. - Ladislav Esterhazi, glava porodice († 1652)
? - Andrea Guarneri, tvorac violina († 1698)
? - Klara Žižić, časna sestra († 1706)
pribl. - Luka Ibrišimović, franjevac, borac protiv Turaka († 1698)

Smrti uredi

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1626.

24. 1. - Samuel Argall, engleski pomorac (* 1572-18)
9. 4. - Francis Bacon, filozof i naučnik (* 1561)
11. 4. - Marin Getaldić, znanstvenik (* 1568)
16. 6. - Christian od Braunschweig-Wolfenbüttela, njemački protestantski vođa u Tridesetogodišnjem ratu († 1599)
30. 9. - Nurhaci, mandžurski poglavar (* 1559)
30. 10. - Willebrord Snellius, astronom i matematičar (* 1580)
29. 11. - Ernst von Mansfeld, nemački vojskovođa (* ca. 1580)
28. 12. - Juraj V. Zrinski, hrvatski ban (* 1599)

Reference uredi

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Horvat, Ban Juraj Zrinski
↑ History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 1..., Stanford J. Shaw, p. 195 (Google Books)
↑ Historija n. J., 592
↑ Архијерејско намесништво посавско, rastko.rs
↑ Historija n. J., 1245

Literatura

Rudolf Horvat, Ban Juraj Zrinski (hr Wikisource)
Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959

[rhjz-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Horvat, Ban Juraj Zrinski

[2] History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 1..., Stanford J. Shaw, p. 195 (Google Books)

[3] Historija n. J., 592

[4] Архијерејско намесништво посавско, rastko.rs

[5] Historija n. J., 1245

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]