Ouse (Yorkshire)
Ouse je rijeka na istoku Engleske u Grofoviji North Yorkshire duga 84 km, koja formira estuarij Humber.[1] Hidrološki gledano Ouse je nastavak rijeke Ure, pa one zajedno imaju 208 km, po tom bi Ouse bio šesta rijeka po dužini Ujedinjenom Kraljevstvu.[1]
| Ouse | |
|---|---|
 | |
| Lokacija | |
| Države |  Engleska |
| Pokrajine | North Yorkshire |
| Gradovi | York, Selby, Goole |
| Hidrografija | |
| Izvor – aps. visina – koordinate | kod sela Linton-on-Ouse (North Yorkshire) 10 m 54°2′4″N 1°16′30″W |
| Ušće – aps. visina – koordinate | Estuarij Humber 0 m 53°42′8″N 0°41′46″W |
| Dužina | 84[1] km |
| Pritoke | Derwent, Aire, Don, Wharfe, Rother, Nidd, Swale, Ure, Foss |
| Hidrologija | |
| Protok – srednji | 51.2 m³/s |
| Sliv – površina | sjevernomorski 10,704 km² |
| Ulijeva se u | Humber |
| Transport | |
| Plovnost | čitavim tokom |
| Karta | |
 Sliv rijeke | |
Etimologija uredi
Etimologija njezina imena je nejasna, prvi put je dokumetirana oko 780. kao Usa. Pretpostavlja se da je to ime britsko-keltskog porijekla od riječi udso, koja je izvedena iz indoevropske wed, što znači voda. Ipak neki stručnjaci misle da je čisto protokeltskog porijekla.[1] S druge strane, pojedini lingvisti smatraju da bi to moglo biti nordijskog porijekla, jer su uz njene obale živjeli norveški i danski Vikinzi, od riječi Os (ušće).[1]
Hidrografija uredi
Rijeka Ouse se formira sutokom rijeke Ure i potoka Ouse Gill Beck kod sela Linton-on-Ouse u Grofoviji North Yorkshire, oko desetak km]] nizvodno od ušća rijeke Swale u rijeku Ure. Od tamo teče preko gradova York, Selby i Goole do sutoka s rijekom Trent kod sela Faxfleet, kako bi formirao Humberski estuarij.[1]
Najveće pritoke rijeke Ouse su; Derwent, Aire, Don, Wharfe, Rother, Nidd, Swale, Ure i Foss.[1] U nju se sliva dobar dio vodotoka iz nacionalnih parkova Sjeverne Engleske Yorkshire Dales i North York Moors.[1]
Dolina rijeke je vrlo široka, pa velike oborine u njenom slivu mogu prouzročiti velike poplave. Posljednjih nekoliko godina stradali su gradovi York i Selby i brojna sela.[1]
Plovnost uredi
Rijeka je plovna po cijeloj svojoj dužini. Prekooceanski brodovi mogu doploviti do Goolea, koji ima luku povezanu sa kanalima Aire i Calder, a kod Selbya postoji veza sa Kanalom Selby. Utjecaj plime osjeća se do sela Naburn, a to je skoro kod Yorka.[1]
Kod Naburna je podignuta brodska prevodnica tako da manji brodovi mogu doploviti do Yorka. Uzvodno od njega podignuta je još jedna brodska prevodnica kod Linton-on-Ousa, koji omogućuje brodovima da nastave plovidbu po rijeci Ure.[1]
Tokom 18. i 19. vijeka zbivao se veliki promet trgovačkih brodova i to manje više do Selbya gdje se naalazila carina. Nakon što su 1826. otvarani kanali Aire i Calder Aire, promet brodovima koncentrirao se na luku Goole.[1]
