Miloš Matijević
Miloš Matijević Mrša (1902 — 1941), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| MILOŠ MATIJEVIĆ | |
|---|---|
 | |
| Profesija | radnik |
| Član KPJ od | 1926. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| U toku NOB-a | sekretar MK KPJ za Beograd |
| Narodni heroj od | 16. jula 1951. |
Biografija uredi
Rođen je 1. septembra 1902. godine u selu Kestenovcu, kod Vojnića. Potiče iz siromašne seljačke porodice. Rano je ostao bez oca, pa je od rane mladosti osetio nemaštinu i težak život. Tražeći posla s majkom i braćom, radio je kao nadničar i fizički radnik na imanjima bogatih seljaka u Karlovcu, Okučanima i Mirkovcu. Kao pitomac Srpskog privrednog društva Privrednik odlazi u Beograd, 10. decembra 1921. godine, gde je radio najpre kao stolar i kao mornar na šlepovima, a 1923. godine se zapošljava u „Beogradskoj tekstilnoj industriji“, najpre kao farbar, a zatim kao tkač.
Bio je visok i mršav, pa su ga drugovi zvali Mrša. Taj nadimak postao je sastavni deo njegovog imena, i njime će se služio i za vreme revolucionarnog rada do smrti.
Član Saveza radnika odevne industrije, sekcije Trikotaže, u sastavu Nezavisnih sindikata, postao je januara 1925; ubrzo je primljen i u članstvo Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), a krajem iste godine postao je sekretar skojevske ćelije Trikotaže. Član Komunističke partije Jugoslavije postao je septembra 1926. godine. Iste godine bio je i pročelnik partijske ćelije u Stolari „Beogradske tekstilne industrije“. Već tada je bio jedan od najaktivnijih radnika-komunista među tekstilcima na Karaburmi, organizator tarifnih akcija i štrajkova, od kojih se posebno ističe veliki šestonedeljni štrajk radnika „Beogradske tekstilne industrije“, oktobra 1926. godine. Zbog revolucionarnog rada, uhapšen je oktobra 1927. godine, i mesec dana je mučen u beogradskom zatvoru „Glavnjača“.
Od početka 1928. godine član je Mesnog komiteta SKOJ-a za Beograd, a od avgusta i član Pokrajinskog komiteta SKOJ-a za Srbiju. Jedan je od dvojice jugoslovenskih skojevaca - delegata na Petom kongresu Komunističke omladinske internacionale u Moskvi, 1928. godine. Posle kongresa, kao član inostrane delegacije, obišao je više industrijskih preduzeća u Moskvi i unutrašnjosti Sovjetskog Saveza, upoznavši se sa životom i radom ljudi u Sovjetskom Savezu.
Posle zavođenja šestojanuarske diktature, 1929. godine, uhapšen je 14. januara, a 25. maja 1929. osuđen je na 6 godina robije, koju je izdržao u Sremskoj Mitrovici. Na robiji je izučavao teoriju marksizma i usavršavao se za rad u ilegalnoj tehnici. Učestvovao je u štrajku glađu političkih zatvorenika u Sremskoj Mitrovici, oktobra 1933. godine, kao i drugim akcijama zatvorenih komunista.
Posle izlaska s robije, 11. marta 1935. godine, proteran je u Karlovac, gde je ostao godinu dana, a zatim je došao u Beograd i nastavio partijski rad među tekstilnim radnicima na Karaburmi. U svom stanu, u Lovranskoj ulici, na Zvezdari, izvesno vreme radio je u tehnici Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju. Posle policijske provale i hapšenja članova PK KPJ za Srbiju, novembra 1935, a aprila 1936. i članova Mesnog komiteta KPJ za Beograd, Miloš Matijević je bio jedan od nosilaca političke aktivnosti u Beogradu, sve do marta 1937, kada je formiran Sekretarijat Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju, čiji je bio član. Posle hapšenja zbog štrajka tekstilnih radnika na Karaburmi, decembra 1937. godine, prešao je u ilegalnost.
Decembra 1938. godine izabran je za organizacionog sekretara Mesnog komiteta KPJ za Beograd, a 1940. je posato i njegov politički sekretar. Kao sekretar Mesnog komiteta, bio je organizator i rukovodilac mnogih akcija radničke klase u Beogradu pred rat: velikih demonstracija 14. decembra 1939, štrajka aero-nautičkih radnika aprila 1940, martovskih demonstracija 1941. godine, i dr.
Na Petoj pokrajinskoj konferenciji KPJ za Srbiju, 1940, ponovo je izabran u Pokrajinski komitet i za delegata za Petu zemaljsku konferenciju KPJ, na kojoj je izabran za kandidata za člana Centralnog komiteta. Učestvovao je i na partijskom savetovanju CK KPJ, juna 1939, pod Šmarnom gorom u Sloveniji, i na partijskom kursu u Makarskoj, u leto 1940. godine.
Posle okupacije Kraljevine Jugoslavije, rukovodio je Mesnim komitetom KPJ u Beogradu i svim većim oružanim akcijama u Beogradu, posebno u akciji spašavanja Aleksandra Rankovića iz ruku Gestapoa i Specijalne policije, iz bolnice u Vidinskoj ulici, 29. jula 1941. godine. U velikoj policijskoj provali rukovodstva i organizacije KPJ u Beogradu, uhapšen je i Mrša, 28. septembra 1941. godine.
U toku oktobra i novembra 1941. u Specijalnoj policiji i Gestapou izdržao je najstrašnija mučenja. Osuđen je na smrt, i prebačen u logor na Banjici. Streljan je u Jajincima, 17. decembra 1941. godine, sa Vukicom Mitrovićom i većom grupom komunista.
Za narodnog heroja proglašen je 16. jula 1951. godine.
Lteratura uredi
|
Segment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi. |
- Narodni heroji Jugoslavije. „Mladost“, Beograd 1975. godina.