Wikipedija

Knjaževsko-srpski teatar

Knjaževsko-srpski teatar je pozorište u Kragujevcu osnovano 1835. godine.

Knjaževsko-srpski teatar
Adresa
Daničićeva 3
Grad
Kragujevac
Država  Srbija
Otvoreno 1835
www.joakimvujic.com

Istorijat uredi

 
Zastava Knjaževsko-srpskog teatra
 
Scena Joakim Vujić

Teatar u Kragujevcu koji je nosio ime Joakima Vujića, direktora prvog srpskog teatra osnovanog u Kragujevcu 1835. godine,[1] izrastao je po svom repertoarskom izrazu i scenskom tretmanu u moderno savremeno pozorište.

Na sceni ovog pozorišta odnegovana je čitava plejada vrsnih umetnika koji su ostavili dubokog traga u istoriji pozorišne umetnosti zemlje: Ljuba Tadić, Mija Aleksić, Branislav Ciga Jerinić, Mileva Žikić, Budimir Buda Jeremić, Miodrag Marić, Rajko Stojadinović, Ljubomir Kovačević, Jovan Mišković Miško, Sava Baračkov, Gorica Popović, Ljubomir Ubavkić Pendula, Mirko Babić...

Hatišerifom od 1830. i 1833. godine Srbija dobija autonomiju i pravo da podiže kulturno-prosvetne i zdravstvene ustanove. Zahvaljujući činjenici da je Kragujevac u to vreme prestonica obnovljene Srbije u kome je Knez Miloš Obrenović podigao svoj dvor sa upravnim i administrativnim aparatom, u njemu se utemeljuju: Knjažesko-srbska Tipografija, Novine Serbske pod uredništvom Dimitrija Davidovića, Gimnazija (1833. godine), Knjažesko-srbski teatar (1835. godine), Knjažesko-srbska banda koju osniva Jožef Šlezinger, Liceum Knjažestva Serbskog (1838. godine), muzej, biblioteka, galerija slika, Sud kragijevački (1820. godine), bolnica, prva apoteka (1822. godine).

U Kragujevcu se prve pozorišne predstave pominju još 1825. godine. Pripremao ih je i izvodio učitelj Đorđe Evgenijević sa đacima. Prilikom svog dolaska u Kragujevac u njima je učestvovao i Joakim Vujić. On je došao na poziv Kneza Miloša u jesen 1834. godine i postavljen je za direktora Teatra sa zadatkom da organizuje rad pozorišta.

Knjažesko-srbski teatar smešten je u adaptiranim prostorijama tipografije i imao je binu, lože i parter. Repertoar Teatra činila su uglavnom dela Joakima Vujića, a glumački ansambl, pored Vujića koji je bio glavni glumac i reditelj, sačinjavali su mladi činovnici i đaci gimnazije.[2]

Prve predstave održane su u vreme zasedanja Sretenjske skupštine od 2. do 4. februara 1835. godine, kada su prikazani Vujićevi komadi uz muziku koju je komponovao Jožef Šlezinger. Za tri dana izvedene su četiri predstave: Fernando i Jarika, La Peruz, Bedni stihotvorac i Begunac. Pozorišnu publiku sačinjavali su Knez sa porodicom, činovnici i pozvani gosti, kao i poslanici u vreme skupštinskih zasedanja.

Na Sretenje Gospodnje, petnaestog februara 1835. godine (2. februara, po starom kalendaru), u adaptiranim prostorijama kragujevačke Tipografije, prikazao je Joakim Vujić svoj pozorišni komad Fernando i Jarika, prema delu Karla Ekartshauzena.[3]

Ansambl uredi

  • Ivan Vidosavljević
  • Nenad Vulević
  • Jasmina Dimitrijević
  • Katarina Janković
  • Mladen Knežević
  • Miloš Krstović
  • Saša Pilipović
  • Sanja Matejić
  • Čedomir Štajn
  • Avram Cvetković
  • Milica Majstorović
  • Aleksandar Milojević
  • Bogdan Milojević
  • Isidora Rajković
  • Marija Rakočević
  • Nikola Milojević
  • Marina Stojanović
  • Miodrag Pejković
  • Dragan Stokić
  • Dušan Stanikić
  • Ana Kolanđeli
  • Nadežda Jakovljević

[4]

Izdavaštvo uredi

Dan Teatra uredi

Na Dan Teatra[6], svakog 15. februara, najeminentnijim piscima, glumcima, rediteljima, scenografima, kompozitorima Teatar uručuje:

Autor Statuete Joakim Vujić je Nikola Koka Janković, rođen u Kragujevcu 1926. godine, vajar i član SANU, Srpske akademije nauka i umetnosti.

Dobitnici Statuete Joakim Vujić uredi

 
Biljana Srbljanović, dobitnica Statuete Joakim Vujić 2007
 
Mirko Babić, dobitnik Statuete Joakim Vujić 2009
 
Boro Drašković, dobitnik Statuete Joakim Vujić 2011.

Dobitnici Prstena sa likom Joakima Vujića uredi

 
Prsten sa likom Joakima Vujića

Ostale aktivnosti uredi

 
Knjaževsko-srpski teatar

Iz Teatra su 1965. inicirani Susreti profesionalnih pozorišta Srbije Joakim Vujić (centralne Srbije), koji su svake godine u maju održavani u drugom od desetak gradova, sve do 2003. godine. Od 2004. godine Teatar je stalan domaćin Festivala najboljih pozorišnih predstava Srbije po tekstovima domaćih autora, JoakimFest[10], a od oktobra 2006. godine i Međunarodnog pozorišnog festivala malih scena, JoakimInterFest, koji je od 2010. godine član dve međunarodne pozorišne mreže, Nove evropske pozorišne akcije NETA i Međunarodne pozorišne mreže svetskih pozorišta InterAkt.[11]

Teatar nastoji da razvije i druge delatnosti osim prikazivanja predstava. Od 2005. pokrenuo je izdavačku delatnost sa stalnim časopisom Joakim[12], osnovana je Galerija Joakim[13], naručio monografije svih dobitnika Statuete Joakim Vujić (edicija Joakimovi potomci[14]), 2009. godine objavio prvu knjigu iz edicije Premijera[15], započeo istraživanje i objavljivanje kragujevačkog dramskog nasleđa. Predstave se izvode kako na Sceni Joakim Vujić tako i na Sceni Ljuba Tadić, aktivna je i Teatroteka, a od februara 2007. godine počinje sa radom Scena Mija Aleksić, tako da Kragujevcu priliči naziv Teatropolis, koji je proklamovan na 170. godinu od osnivanja najstarijeg pozorišta u obnovljenoj Srbiji.[16] Od 2010. godine Teatar je član Međunarodne pozorišne mreže svetskih pozorišta InterAkt.[17]

Na predlog Upravnog odbora Teatra Joakim Vujić 14. februara 2007. godine, Skupština Grada Kragujevca donela odluku kojom se najstarijem srpskom teatru vraća prvobitni naziv Knjaževsko-srpski teatar.

Galerija uredi

Povezano uredi

Izvori uredi

  1. ↑ „Joakim Vujić, Aktuelnosti, Knjaževsko-srpski teatar”. Arhivirano iz originala na datum 2015-11-05. Pristupljeno 2019-02-20. 
  2. ↑ „Revija Joakim, Glumci Knjažesko-srbskog teatra, Biografske beleške, članak Dejana Obradovića, Narodni muzej Kragujevac”. Arhivirano iz originala na datum 2015-11-05. Pristupljeno 2019-02-20. 
  3. ↑ „Knjaževsko-srpski teatar, O teatru”. Arhivirano iz originala na datum 2015-11-05. Pristupljeno 2019-02-20. 
  4. ↑ Књажевско-српски театар, Ансамбл Arhivirano 2022-02-11 na Wayback Machine-u, Приступљено 18.1.2021.
  5. ↑ Knjaževsko-srpski teatar, Izdavaštvo
  6. ↑ „Joakim zauvek, govor Ministra kulture Srbije, Nebojše Bradića - 15.2.2009. godine”. Arhivirano iz originala na datum 2013-07-12. Pristupljeno 2011-09-20. 
  7. ↑ joakimvujic.com”, 8.2.2021.
  8. ↑ „www.joakimvujic.com/вести/statueta_kragujevac_2022-2”. 
  9. ↑ joakimvujic.com 8.2.2021.
  10. ↑ JoakimFest šesti put u Kragujevcu, RTS - 7. maj 2009. godine
  11. ↑ „Knjaževsko-srpski teatar”. Arhivirano iz originala na datum 2015-11-05. Pristupljeno 2019-02-20. 
  12. ↑ „Revija Joakim”. Arhivirano iz originala na datum 2013-07-08. Pristupljeno 2011-09-20. 
  13. ↑ Galerija Joakim
  14. ↑ „Prva knjiga iz edicije Joakimovi potomci”. Arhivirano iz originala na datum 2013-07-08. Pristupljeno 2011-09-20. 
  15. ↑ Prva knjiga iz edicije Premijera
  16. ↑ „Prvi srpski Teatropolis, Danas, 5.1.2008. godine”. Arhivirano iz originala na datum 2008-01-06. Pristupljeno 2011-09-20. 
  17. ↑ „Međunarodna pozorišna mreža svetskih pozorišta InterAkt”. Arhivirano iz originala na datum 2014-02-01. Pristupljeno 2011-09-20. 

Literatura uredi

  • Kragujevačko pozorište 1835-1951 autor: Rajko Stojadinović, izdanje 1975.
  • Kragujevačko pozorište 1951-1984 autor: Rajko Stojadinović, izdanje 2005, ISBN 86-82911-02-7

Eksterni linkovi uredi

Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Knjaževsko-srpski_teatar&oldid=41858185