Perth, Škotska
Perth (škotsko-gelski: Peairt) je grad u Škotskoj od 51,856 stanovnika[1], on je i administrativni centar područnog savjeta Perth and Kinross.
Perth
Peairt | |||
|---|---|---|---|
 | |||
|
|||
| Koordinate: 56°23′N 3°26′W / 56.383°N 3.433°W | |||
| Država |  Ujedinjeno Kraljevstvo
| ||
| Sastavna država | Škotska | ||
| Područni savjet | Perth and Kinross | ||
| Površina | |||
| - Ukupna | 19.18 km²[1] | ||
| Stanovništvo (2014.) | |||
| - Urbano područje | 51,856[1] | ||
| - Urbana gustoća | 2,704.3 stan./km²[1] | ||
| Vremenska zona | UTC+0 (UTC) | ||
| Poštanski broj | PH1-PH3; PH14 | ||
| Pozivni broj | 01738 | ||
| Službene stranice www.perthcity | |||
| Karta | |||
  Perth | |||
Geografske karakteristike uredi
Perth leži u centru Škotske duž desne obale rijeke Tay[2] udaljen oko 37 km zapadno od Dundeea na Sjevernom moru.
Historija uredi
Perth je osnovan u 12. vijeku kao utvrda, status grada dobio je 1106. a status kraljevskog grada 1210. sve do 1452 bio je glavni grad Škotske, pa je u njemu često stolovao kralj i njegov savjet.[2] Tokom škotskih ratova za nezavisnost, grad je zauzeo engleski kralj Edward I, koji mu je i ojačao bedeme 1298. Oslobodio ga je Robert Bruce (Robert I) - 1313 za četvrte od ukupno sedam opsada koje je doživio. Englezi su ga ponovno zauzeli i vladali njime od 1335 do 1339.[2]
Perth je bio jakobitski grad za vrijeme ustanaka 1715. i 1745., pa je upravo u njemu proglašen kraljem James Edward, Stari pretendent na engleski tron.[2]
Znamenitosti uredi
Svega je nekoliko objekata ostalo od slavne prošlosti grada, od njih je najznačajnija crkva sv. Ivana Krstitelja, sagrađena oko 1440. na mjestu starije crkve. U njoj je 1559. propovijedao prezbiterijanstvo John Knox, osuđujući idolopoklonstvo, zbog tog je razjarena masa njegovih sljedbenika porušila četiri samostana.
Za Hotel Salutation podignut - 1699. se drži da je najstarija škotska hotelska građevina.[2]
Od građevina iz novijeg doba ističu se Episkopalna katedrala sv. Ninijan (1850. -1890.) i zgrada zatvora iz 1812. u kojem su se držali francuski zarobljenici u doba napoleonskih ratova.[2]
Privreda i obrazovanje uredi
Tokom srednjeg vijeka Perth je bio značajna riječna luka na početku estuarija rijeke Tay, ali je vremenom to prestao biti. Danas je to manja luka za uvoz gnojiva i izvoz sjemenskog krumpira.[2]
Perth je dugo bio centar proizvodnje whiskya, hrane i stakla. Iako još uvijek i danas ima još dosta industrijskih pogona, sve više se profilira kao trgovački centar svog poljoprivrednog zaleđa. Njegov stočni sajam poznat je u cijeloj Velikoj Britaniji. Od kraja 20. vijeka brojne korporacije otvorile su svoje područne urede u Perthu, pa on sve više postaje financijsko-poslovni centar.[2]
U gradu djeluje Perth College, koji je dio Univerziteta Highlands and Islands.[2]
