Landol, Smederevo
Landol je naseljeno mesto grada Smedereva u Podunavskom okrugu. Prema popisu iz 2011. u Landolu je bilo 1141 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 1068 stanovnika).
Landol | |
---|---|
Osnovni podaci | |
Država | Srbija |
Upravni okrug | Podunavski |
Grad | Smederevo |
Stanovništvo | |
Stanovništvo (2022) | 1141 |
Geografija | |
Koordinate | 44°36′01″N 20°53′07″E / 44.600166°N 20.885333°E |
Nadmorska visina | 147 m |
Ostali podaci | |
Pozivni broj | 026 |
Registarska oznaka | SD |
Koordinate: 44° 36′ 01" SGŠ, 20° 53′ 07" IGD
Istorija
urediSelo sa nalazi severno od Kolara na pinosavskoj površi, koju preseca potok. Ima tragova na osnovi kojih se može pretpostaviti da je Landol starije naselje. Severno od današnjeg sela je Selište gde je po predanju, ranije bilo ovo selo. U blizini je i Crkveno Brdo za koje se misli da je tu nekada postojala crkva. Ne može se tačno utvrditi kada je Landol osnovan. Predanje govori da je selo zasnovano za vreme Turaka, da je prvobitno bilo u Selištu, odakle je posle odlaska Turaka premešteno na današnje mesto. Pisane tragove o Landolu imamo iz prvih desetina 19. veka. U aračkim spiskovima iz toga doba pominje se Landol koji je imao 1818. godine 30 kuća, a 1822. 32 kuće. Godine 1846. Landol je imao 51 kuću, a po popisu iz 1921. imao je 182 kuće sa 994 stanovnika
Predanje veli da su na mestu današnjeg Landola bila laništa i duvaništa kolarskih Turaka i da su oni prvih nekoliko porodica tu naselili.
Pretpostavljali smo da je Landol starije naselje, ali za to nismo imali pravih dokaza. Zapadno od današnjeg sela, na nekih oko 600 metara od sela, prolazi trasa starom carigradskog druma, koja je sada asfaltirana. Na nekih 300 metara od druma, prema zapadu, zadnjih nekoliko godina, pored rimskog, našlo se dosta arheološkog materijala iz srednjeg veka. Nađen je novac kneza Lazara, despota Stefana Lazarevića. Nađeno je dosta nakita i prstenja od XII - XV veka. Nađene su i naušnice iz tog perioda, privesci, dugmad i dosta kukica za opanke. Pronađeno je dosta poljoprivrednih alatki. Na osnovu arheološkog materijala sa sigurnošću možemo tvrditi da je to lokalitet srednjevekovnog Landola. Najstariji su doseljenici Dabrovići (danas sa raznim prezimenima) čiji se predak Vitor doselio iz Arnautpopovca (mlavski požarevački). Došao je, vele, najpre u Kolare, odakle ga Turci pošalju ovamo na svoja laništa, gde se naselili i podigne kolibu. Za njim su došli Petrojevići, Jeremići, Jeremići-Vukašinovići, starinom iz Herzegovine. Iz Hercegovine su došli u Brusnicu (takovski rudnički), odakle su, pošto su bobili neke Turke, morali bežati. Sklonili su se najpre u Umčare, zatim u Kolare. Ali kako su ih Turci, čije su rođake pobili, gonili i po slavi hteli pronaći, to oni po svetu kolarskih Turaka promene slavu i odu na njihova laništa. Ostale su porodice došle docnije i to od Vidina, Vučitrna i Bitolja, Zatim iz okolnih sela sela, pa iz okoline Niša, od Tetova itd.
Do 1860. selo nije imalo školu, već su deca išla u Kolare. Godine 1890. škola je smeštena u zgradu opštinske sudnice, koja je služila do 1923. kada je podignuta nova škola. Selo nije imalo svoju crkvu, crkva u Kolarima bila je zajednička. Godine 1902. osnovana je Zemljoradnička Kreditna Zadruga. .(podaci datiraju od 1718-1925. g)[1][2]
Demografija
urediU naselju Landol živi 957 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 45,0 godina (43,5 kod muškaraca i 46,6 kod žena). U naselju ima 374 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,05.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).
|
|
Etnički sastav prema popisu iz 2002. | ||||
---|---|---|---|---|
Srbi | 1041 | 97.47% | ||
Crnogorci | 16 | 1.49% | ||
Makedonci | 2 | 0.18% | ||
Bugari | 2 | 0.18% | ||
Hrvati | 1 | 0.09% | ||
Rusi | 1 | 0.09% | ||
Albanci | 1 | 0.09% | ||
Jugosloveni | 1 | 0.09% | ||
nepoznato | 2 | 0.18% |
m | ž | |||
? | 3 | 1 | ||
80+ | 11 | 17 | ||
75-79 | 20 | 40 | ||
70-74 | 26 | 29 | ||
65-69 | 34 | 35 | ||
60-64 | 28 | 35 | ||
55-59 | 33 | 31 | ||
50-54 | 39 | 33 | ||
45-49 | 53 | 46 | ||
40-44 | 21 | 34 | ||
35-39 | 36 | 28 | ||
30-34 | 29 | 36 | ||
25-29 | 44 | 32 | ||
20-24 | 37 | 33 | ||
15-19 | 28 | 30 | ||
10-14 | 22 | 28 | ||
5-9 | 32 | 34 | ||
0-4 | 23 | 27 | ||
prosek | 41.0 | 42.8 |
|
|
|
|
Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija | Proizvodnja i snabdevanje... | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Muški | 238 | 81 | - | - | 86 | 2 | 6 | 20 | 1 | 5 |
Ženski | 129 | 55 | - | - | 17 | 2 | 3 | 23 | 2 | 4 |
Oba | 367 | 136 | - | - | 103 | 4 | 9 | 43 | 3 | 9 |
Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
Muški | - | 3 | 6 | 3 | 8 | 1 | - | - | 16 | |
Ženski | - | 3 | 2 | 5 | 6 | 2 | - | - | 5 | |
Oba | - | 6 | 8 | 8 | 14 | 3 | - | - | 21 |
Atar sela Landol naslanja se na pobrđa koja su pogodna za gajenje vinograda i voća. Ravnice su pored bivšeg Carigradskog druma i u dolini reke Ralje. U sredini sela, pored landolskog potoka, na nekoliko metara dubine ima uglja. Pre Drugog svetskog rata ugalj je vađen na imanju Petra Stojadinovića i Đorđa Pantića.
Hidrografija
urediNa zapadnoj strani seoskog atara, uporedo sa autoputem, teče reka Ralja, koja atar sela Landola deli od atara sela Binovca. U novije vreme reka Ralja je kanalisana, a na mnogim mestima ispravljena, tako da više ne krivuda. Reka ralja izvire kod sela Parcana (Kosmaj) i uliva se u reku Jezavu, između sela Vranovo i Radinca u smederevskoj opštini. U reku Ralju uliva se Landolski potok, koji odvodi vodu svih ostalih potoka u selu kao što su: Davidolski potok, Leštarski potok i Ribnik. Do pre nekoliko godina u ataru Ralje postojala je i rečica Mlaka, koja se ulivala u staro korito reke Ralje, ali kada je pre nekoliko godina iskopan kanal za odvođenje podzemnih voda i reke Ralje regulisane, Mlaka je presušila.
Biljni i životinjski svet
urediPodručje sela Landol periodično je menjalo oblike vegetacije. Za vreme Rimljana i srpske srednjovekovne države, bilo je relativno dosta obradivog zemljišta, dok je za vreme turske vladavine bilo dosta zapuštenog zemljišta. Carigradskim drumom prolazili su mnogi putnici i ove krajeve opisali kao retko naseljene. U ataru sela Landola i danas ima dosta životinjskog sveta, najviše zečeva, srna, lisica i jazavaca. Ima dosta i ptica. Najbrojniji su vrapci, ptice pevačice, ali ima i dosta vrana, gavrana, svraka, gugutki, nešto malo grlica, te divljih golubova, jarebica i fazana.
Spomenici
urediGodine 1983.podignut je u seoskoj porti, koja je pretvorena u park, Spomenik izginulim Landolcima u dva svetska rata, sa njihovim imanima. Porta, zajedno sa zgradom mesne kancelarije, ograđena je gvozdenom ogradom i zasađena zimzelenim drvećem. Dud odakle su pre Drugog svetskog rata nošene litije nije posečen. Od 1993.godine, na dan 22.maja, tzv.sv.Nikolu, ponovo se nose litije, jer je to seoska slava.
Opštinsko zemljište
urediNekada je bilo dosta seoskog zemljišta, danas postoje manje površine. Deonice, koje su bile vlasništvo Kolarskog spahije početkom dvadesetog veka, razdeljene su stanovnicima sela, a jedna parcela data je školi, Nešto seoskog zemljišta ima u Davidolu i na Leštaru kod Ćuprije.
Reference
uredi- ↑ Podaci su uzeti iz: „Naselja“ knj.19. dr. B. M. Drobnjaković (1925)Smederevsko Podunavlje i Jasenica)i iz „Letopisa“ opštine sela Landola Br.322.
- ↑ Literatura „Letopis Podunavskih mesta“(Beč 1998) period 1812–1935. Letopisa, po predanju, Podunavskih mesta i običaji nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
Korišćena Literatura
uredi- Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927 sastavio Dr, Vladimir Margan biv. Predsednik Oblasnog odbora Komesar Oblasne Samouprave, objavjeno (1927)„Napredak Pančevo,,
- „Letopis“: Podunavska mesta i običaji Marina (Beč 1999).
- Letopis period 1812 – 2009. Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju mesta u Južnoj Srbiji, mesta i običaji nastanak sela ko su bili Doseljenici čime se bavili meštani
- Napomena
U uvodnom delu autor je dao kratak istorijski pregled ovog područja od praistorijskih vremena do stvaranje države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Najveći prilog u ovom delu čine ,»Letopisi« i trudio se da ne propusti nijednu važnu činjenicu u prošlosti opisivanih mesta.
Inače Monografija Podunavske oblasti (Pančevo, 1929) koju je sastavio dr Vladimir Margan sačinjena je od tri dela i predstavlja i danas jedno od nezaobilaznih dela za proučavanje Srbije i Banata.