Brusnica (Gornji Milanovac)

Brusnica
Brusnica;
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Moravički
Opština	Gornji Milanovac
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	650
Geografija
Koordinate	44°01′00″N 20°26′00″E / 44.016666°N 20.433333°E
Nadmorska visina	346 m
	; Brusnica Brusnica na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj	032
Registarska oznaka	GM

Ukoliko ste tražili drugo značenje, vidite članak Brusnica (višeznačna odrednica).

Koordinate: 44° 00′ 60" SGŠ, 20° 25′ 60" IGD Brusnica je naselje u Srbiji u opštini Gornji Milanovac u Moravičkom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 650 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 667 stanovnika).

Selo je razbijenog tipa i deli se na dva velika kraja u kojima kuće pojedinih rodova obrazuju razređene grupe. U selu ima svega 218 domaćinstava.

Seoska crkva je Pokrovica, do crkve je Porta. Sabori se skupljaju na Bogorodičin Pokrov, Preobraženje i Mladence, a seoska preslava je Bela Subota, prva posle praznika Duhova. Na Belu Subotu se litijom obilaze zapisi, kojih ima 45. Glavni vašar u selu je u Belu Nedelju pred Poklade.

Kroz Brusnicu prolaze železnička pruga Beograd-Čačak i drumovi Beograd-Čačak i Gornji Milanovac-Pranjani.

Historija

Brusnica pod Rudnikom se pominje još u dobu Nemanjića.^[1] Kada je car Dušan 1354. pošao sa vojskom da protera Ugare koji su zauzeli Beograd i Mačvu, on 14. avgusta potpisuje jednu hrisovulju, što je prvi pomen jednog od naselja takovskog kraja u srednjem veku.^[2]

U selu je bilo sedište turskih begova sve do Prvog srpskog ustanka, kao i sedište muselima. Nakon toga, tu je bilo sedište Rudničke nahije, a od uspešnog završetka Drugog srpskog ustanka pa sve do stvaranja varoši Despotovice (danas Gornji Milanovac) sedište Rudničkog okruga.^[1]

1813. za muselima biva postavljen Ašin-beg, rodom iz Sandžaka. Stigao je sa 150 vojnika i 20 kamila.^[1] Miloš Obrenović se zbližava sa Ašin-begom i vremenom postaju pobratimi, a uoči izbijanja 2. srpskog ustanka, Miloš noću, sa nekoliko odabranih momaka, odlazi u Brusnicu i svog pobratima sa porodicom i pratnjom ispraća prema Čačku i Užicu, u sigurnost.^[1]

Iz Brusnice je poreklom dinastija Obrenovića. U Brusnici je tokom 1822. godine boravio i Dimitrije Davidović, jedan od pionira srpskog novinarstva, diplomata i ustavopisac dok je bio u nemilosti kod kneza Miloša Obrenovića. U selu se nalazi crkva svetog Nikole koju je 1836. podigao Jovan Obrenović.

Demografija

U naselju Brusnica živi 532 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,9 godina (38,5 kod muškaraca i 43,3 kod žena). U naselju ima 199 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,27.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Brusnica je pre osnivanja grada Gornjeg Milanovca bila sedište opštine; danas je veći deo sela postao deo prigradske zone, tako da je broj stanovnika ustaljen.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija

Godina	Stanovnika




1948.	1271	^[3]
1953.	1304
1961.	1191
1971.	1056
1981.	613
1991.	667	663
2002.	674	650

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi	632	97.23%
Crnogorci	1	0.15%
Albanci	1	0.15%
nepoznato	14	2.15%

Stanovništvo prema polu i starosti ^[4]


	m	ž
?	0	0
80+	2	8
75-79	10	10
70-74	19	18
65-69	19	38
60-64	14	24
55-59	10	6
50-54	24	16
45-49	32	35
40-44	34	25
35-39	21	22
30-34	18	20
25-29	24	15
20-24	26	18
15-19	22	27
10-14	26	11
5-9	21	16
0-4	10	9
prosek	38.5	43.3

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	239	258	285	279	166	199	199

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	32	43	32	49	22	19	1	-	1	-	3.27

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	275	90	171	9	5	-	282

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	56	170	52	4	-

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	136	11	-	-	65	5	8	10	2	16
Ženski	95	7	-	-	56	2	-	10	5	-
Oba	231	18	-	-	121	7	8	20	7	16
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	-	4	4	2	5	1	-	-	3
Ženski	1	1	2	4	5	1	-	-	1
Oba	1	5	6	6	10	2	-	-	4

Reference

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Živadin M. Stevanović: Postanak i razvitak Gornjeg Milanovca, 1968; izdanje pisca.
↑ Gornji Milanovac i Takovski kraj, NIRO Dečje novine, 1987.
↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Vanjske veze

Portal Srbija

Literatura

Milenko S. Filipović: Takovo, Srpski etnografski zbornik, 1960.

Povezano

[postgm-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Živadin M. Stevanović: Postanak i razvitak Gornjeg Milanovca, 1968; izdanje pisca.

[2] Gornji Milanovac i Takovski kraj, NIRO Dečje novine, 1987.

[3] Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9

[4] Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

[1]

[2]

[3]

[4]