Beida
Beida (arapski: البيضاء / Al-Bayḍā' što znači Bijeli grad[3]) je grad od 67,120 stanovnika[1] (sa širom okolicom 113.317[2]) na sjeveroistoku Libije, u Okrugu Džabal al Akhdar u kom je administrativni centar.[4]
Beida
البيضاء | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 32°45′N 21°44′E / 32.750°N 21.733°E | |
| Država |  Libija
|
| Regija | Kirenajka |
| Okrug | Džabal al Akhdar |
| Visina | 623[1] |
| Stanovništvo (2012. / 2003.) | |
| - Urbano područje | 67,120[1] |
| - Područje utjecaja | 113.317[2] |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC) |
| Karta | |
  Beida Pozicija Beide u Libiji | |
Beida je vjerojatno najpoznatija kao mjesto u kom je Muhamed Ali as-Senusi 1843. osnovao muslimanskog bratstvo Sanusi koje je trebalo postati žarište otpora protiv Osmanlija i talijanskih kolonizatora krajem 19. vijeka i početkom 20. vijeka. Njegov unuk kralj Idris I učinio je Baidu 1964. svojom prijestolnicom. Njegova palača danas je sjedište univerziteta. Grad je donekle poznat i po Asklepijevom hramu, od kog su ostale ruševine.[3]
Geografske karakteristike uredi
Beida leži u plodnoj visoravni masiva Jebel Akhdar 30 km južnije od Sredozemnog mora.[5]
Historija uredi
Današnji grad izrastao je oko dviju grobnica (turbeta) Muhamedovih ashaba Ravajfa i Sarija, 20 km sjeveroistočno od starogrčke kolonije Kirene.[5]
.JPG)
Beida je živnula odkad je 1842. podignuta medresa (zavija), koja je tad bila najstarija u Kirenajki, ona je postala kolijevka Sanusizma, i bila to do 1855.[2] Njeno današnje ime zapravo je kratica orginalnog imena Zavija Beida (Zāwiyat al-Bayḍā).[5] Za talijanske kolonijalne uprave, Beida je 1930-ih godina postala cilj brojnih talijanskih kolonista pa joj je i promjenjeno ime u Beda Littoria.[2]
Krajem 1950-ih Baida je postala veliko gradilište kao budući libijski glavni grad. U to vrijeme je praktički podignut današnji grad širokih bulevara i zgrada državne administracije.[5]
Grad je i univerzitetski centar sa kampusom Univeziteta iz Bengazija.[4]
Privreda i transport uredi
Ekonomija grada se u najvećoj mjeri bazira na poljoprivredi (pšenica, grožđe, povrće) i stočarstvo, robi kojom se trguje.[2] Autoputom je povezan sa Bengazijem koji leži 170 jugozapadno pa se služi i njegovim aerodromom.[4]
Znamenitosti uredi
Najveća znamenitost je Arheološko nalazište Asklepijeva svetišta Balagrae, to je jedna pačetvorina dimenzija 40 x 35 metara, okružena trijemovima sa tri mala hrama. Prema uklesanom natpisu kompleks je sagrađen za vrijeme vladavine rimskog cara Hadrijana (117-138). Svetište je opljačkano već za Kasne antike, a dosta kamenjh blokova je odnešeno za gradnju bizantske utvrde i crkve.[3]
Pobratimski gradovi uredi
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Libya, State of Libya” (engleski). City population. Pristupljeno 21.12. 2019.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 „al-Beida” (talijanski). Treccani. Pristupljeno 21.12. 2018.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 „Balagrae (El Beida)” (engleski). Livius. Pristupljeno 21.12. 2019.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 „Zāwiyat al-Bayḍāʾ” (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 21.11. 2019.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 „Al-Bayda” (engleski). LookLex. Arhivirano iz originala na datum 2019-08-13. Pristupljeno 21.12. 2019.
Vanjske veze uredi
- al-Beida (it)