Anarhizam u Meksiku
Iako su se, prema nekim teoretičarima, određeni oblici anarhizma mogli zapaziti u organizaciji i načinu života meksičkih predkolumbovskih zajednica, anarhizam u suvremenom smislu se u Meksiku pojavljuje tek u 19. vijeku. Godine 1824., nedugo nakon sticanja nezavisnosti od Španije, utopistički socijalist Robert Owen je tadašnju meksičku vladu zamolio da mu dodijeli zemljište u tada meksičkom Teksasu kako bi osnovao anarhističku komunu nalik na Novu harmoniju. Taj zahtjev je meksička vlada odbila.
| Serija članaka o filozofiji na temu: |
 |
|
Teorija i praksa
Kultura
Srodne teme
|
Godine 1860. je Chalcu anarhist Plotino Rhodakanaty, rodom iz Grčke, potakao otvaranje škole La Social u kojoj su se, između, ostalih podučavale ideje Mihaila Bakunjina. U Meksiku je u to vrijeme anarhističkom misli dominirao mutualizam, pa se izraz mutualisti otada uvriježio kao sinonim za anarhiste u meksičkom društvu.
Anarhizam u Meksiku dobiva nov zamah kada su godine 1882. braća Enrique i Ricardo Flores Magon osnovali novu anarhističku grupu. Njihov pokret se nazivao magonističkim, a neki ga autori drže inspiracijom za meksičku revoluciju početkom 20. vijeka. Godine 1901. braća Magon su počela s izdavanjem časopisa Regeneración, koji je ubrzo dobio i svoje englesko izdanje, te postao jedan od najpoznatijih anarhističkih časopisa u Sjevernoj Americi.
Meksička revolucija, u kojoj su anarhisti na početku djelovali kao jedna od frakcija liberalnog pokreta vezanog uz Francisca Madera, postala je prilikom da neke od svojih ideja provedu u praksu. To je godine 1911. dovelo do pobune u Baja Californiji, odnosno pokušaja stvaranja anarhističkih komuna zbog čega su se anarhisti sukobili s novom revolucionarnom vladom. Pobuna je ugušena, a neki od njenih sudionika prognani u SAD, odakle su kasnije pružali podršku pokretu Emilijana Zapate.
Godine 1912. je u Ciudad Mexicu osnovana anarhosindikalistička organizacija Casa del Obrero Mundial (COM).
Završetak meksičke revolucije je meksičkim anarhistima zadao težak udarac, isto kao i oktobarska revolucija koja je revolucionarnim radikalima umjesto anarhizma kao daleko privlačniju alternativu dala komunizam. Redove meksičkih anarhista su, s druge strane, početkom 1940-ih popunili anarhisti prognani iz Španije nakon završetka građanskog rata.
Usprkos tome, anarhizam je u Meksiku dugo vremena ostao na margini, dijelom zato što je bio vezan uz ekstremnu ljevicu te što je anarhiste i njihove organizacije bilo teško razlikovati od pokreta i pojedinaca vezanih uz radikalnu ljevicu. Anarhizmu, pak, podstrek daje završetak hladnog rata koji je djelomično diskreditirao komunizam te ponovno anarhizam učinio privlačnim kao alternativu postojećem poretku. Tako se od 1990-ih Zapatistička armija nacionalnog oslobođenja u nekim izvora naziva anarhističkom, dok se 1980-ih osnovana Narodno domorodačko vijeće Oaxace "Roberto Flores Magon" eksplicitno poziva na magonističku tradiciju anarhizma.
