Većeslav Holjevac
Većeslav Holjevac (Karlovac, 22. 8. 1917. — 11. 7. 1970) bio je hrvatski i jugoslavenski partizanski komandant i komunistički političar, gradonačelnik Zagreba te narodni heroj Jugoslavije.
| Većeslav Holjevac | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | 22. 8. 1917. Karlovac |
| Smrt | 11. 7. 1970. (dob: 52) Zagreb |
| Zanimanje | političar i pisac |
Biografija
urediRođen je 22. uvgusta 1917. u Karlovcu. Tu je završio šest razreda gimnazije, a zatim se zaposlio kao privatni poduzetnik. Tada pristupa revolucionarnom radničkom pokretu. Godine 1939. postaje član Komunističke partije Jugoslavije, a već sledeće na preporuku Ive Marinkovića, je izabran u Okružni komitet KPH za Karlovac, Kordun i Baniju. Svojim političkim radom stekao je veliku popularnost u Karlovcu. Organizirao je jednu od najuspelijih demonstracija 27. 3. 1941. godine u Hrvatskoj.
Neposredno posle okupacije, Većeslav radi na organizovanju omladinskih udarnih grupa, koje počinju svoje akcije već krajem aprila 1941. godine. Kao jedan od organizatora ustanka na Kordunu i kao član Vojnog komiteta, učestvuje u nizu akcija za prikupljanje oružja za predstojeću borbu. U julu 1941. odlazi na Kordun, gde je postaje jedan od rukovodilaca ustanka u ovom kraju. S prvom grupom kordunaških partizana izvršio je i prvu borbenu akciju: napad na žandarmerijsku stanicu u Tušilovcu u kojoj je lakše ranjen.
U novembru 1941. godine, s vodom dobrovoljaca bivših karlovačkih aktivista, upao je u Karlovac, da iz ruku ustaša izbavi Marijana Čavića. Preobučeni u domobranske uniforme, ušli su predveče u grad i otišli u bolnicu gde se uhapšeni Marijan Čavić nalazio na lečenju. Akcija - koja je snažno odjeknula u Karlovcu i okolini - nije potpuno uspela, pošto su ustaše već ranije Čavića odvele iz bolnice. U toj akciji partizani su ubili dvojicu ustaša i nekoliko italijanskih vojnika i zarobili puškomitraljez. Partizani su imali jednog mrtvog i jednog ranjenog borca, koje neprijatelj nije uspeo da zarobi, jer su ih aktivisti odneli.
Krajem 1941. godine, Većeslav Holjevac je izabran za političkog komesara Grupe NOP odreda za Kordun i Baniju. Posle toga, nalazio se na dužnosti političkog komesara, a kasnije komandanta Druge (zagrebačke) operativne zone. Krajem 1942. godine, postavljen je na dužnost političkog komesara Prvog hrvatskog korpusa, i na toj je dužnosti ostao do kraja rata.
U toku rata učestvovao je u mnogim borbama u Hrvatskoj, Bosni i Sloveniji, a takođe i u završnim operacijama za oslobođenje Istre i Trsta. Posle oslobođenja Zagreba 8. 5. , bio je komandant grada, a potom komandant Vojne uprave Jugoslavenske armije u Istri. Godine 1946. bio je šef Vojne misije FNRJ u Berlinu. Na toj dužnosti je ostao do 1948. godine.
Posle demobilizacije, bio je ministar za novooslobođene krajeve, ministar rada u vladi FNRJ i ministar saobraćaja u vladi NR Hrvatske. U razdoblju od 1948. do 1952. godine bio je član CK KPH, a od 1952. do 1963. je član Sekretarijata Gradskog komiteta SKH za Zagreb te predsjednik Gradskog narodnog odbora, odnosno gradonačelnik Zagrebna.
U vrijeme njegovog mandata Zagreb je "prešao preko Save". Kao zagrebački gradonačelnik proveo je smjele urbanističke zahvate. Uspješno je izlobirao Zagrebački velesajam. Nakon objavljivanja "Deklaracije o nazivu i položaju hrvatskoga jezika" 1967., isključen je iz Centralnog komiteta Saveza komunista Hrvatske. Holjevac je bio i član Četvrtog sabora Narodne republike Hrvatske i predsjednik Matice iseljenika Hrvatske. Autor je djela "Hrvati izvan domovine" i "Zapisi iz rodnoga grada".
Umro je u Zagrebu, 11. 7. 1970. godine, posle teške bolesti. Sahranjen je u Grobnici narodnih heroja na Zagrebačkom groblju Mirogoj.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 23. 7. 1951. godine.
Holjevac se smatra jednim od najpopularnijih hrvatskih političara iz komunističkog perioda, a tu je popularnost iskoristila i njegova kći Tatjana Holjevac koja je 2005. na čelu uspješno vodila listu nezavisnih kandidata na izborima za Gradsko vijeće Zagreba.
Literatura
uredi- Narodni heroji Jugoslavije, "Mladost" Beograd, 1975. godina
| Prethodi: Mirko Pavleković |
Gradonačelnik Zagreba 1952 - 1963 |
Slijedi: Pero Pirker |
