Ljubomir Simović
Ljubomir Simović (Užice, 2. decembar 1935) je dramski pisac, pesnik, romansijer, prevodilac, redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti.
Ljubomir Simović | |
---|---|
Biografske informacije | |
Rođenje | 2. 12. 1935. |
Obrazovanje | |
Alma mater | Univerzitet u Beogradu |
Zanimanje | književnik, prevodilac |
Opus | |
Znamenita djela | |
Biografija
urediRođen je 2. decembra 1935. godine u Užicu, od oca Dragiše, obućara i majke Radojke, iz sarajevske porodice Cvijić. Osnovnu školu, niže razrede gimanzije i učiteljsku školu završio je u Užicu. Godine 1962. diplomirao je na Filološkom fakultetu u Beogradu, na grupi za istoriju jugoslovenske književnosti i srpskohrvatski jezik. Kao student bio je član redakcije i odgovorni urednik studentskog književnog lista “Vidici”. Piše pesme, drame, romane, eseje, književne kritike. Prevodi sa italijanskog i ruskog jezika. Prvu pesmu pod nazivom „Jutro” objavio je, kao učenik Učiteljske škole, u “Učiteljskoj iskri” (1951). Nastavio je da objavljuje u “Vestima”, “Mladoj kulturi”, “Omladini”, “Studentu”, “Letopisu Matice srpske”, “Međaju”, “Politici”, “Ninu” i drugim listovima i časopisima. Krajem pedesetih godina prošlog veka, radio je honorarno u Omladinskom programu Radio Beograda. Ceo radni vek proveo je kao urednik Umetničke redakcije Prvog programa Radio Beograda. Inspiraciju za prve pesničke radove nalazio je u Užicu i okolini, mentalitetu Užičana i njihovom razvijenom smislu za humor i osećanje jezika. Drame su, kao i pesme, tematski vezane za zavičajno Užice, istorijsku prošlost i tradiciju. Njegove pesme i drame nalaze se u svim antologijama srpskog pesništva i drame. Dela su mu prevedena na gotovo sve evropske jezike a drame izvođene u pozorištima širom Srbije ali i na mnogim svetskim scenama: Francuskoj, Mađarskoj, Bugarskoj, Meksiku, Češkoj, Nemačkoj, Rusiji. Švajcarskoj, Poljskoj, Belgiji, Kanadi, Maroku idr.
Pesme
urediPesničke knjige
uredi- Slovenske elegije (1958),
- Veseli grobovi (1961),
- Poslednja zemlja (1964),
- Šlemovi (1967),
- Uoči trećih petlova (1972),
- Subota (1976),
- Vidik na dve vode (1980),
- Um za morem (1982),
- Deset obraćanja Bogorodici Trojeručici hilandarskoj (1983),
- Istočnice (sa crtežima Marija Maskarelija, 1983),
- Gornji grad (1990, dva izdanja),
- Igla i konac (1992)
- Ljuska od jajeta (1998).
- Odlazak Rastka Nemanjića na Svetu goru
Izbor iz Simovićevog pesništva objavljen je u knjigama:
Izabrane pesme (1980), Hleb i so (1985, 1987), Istočnice i druge pesme (1994) i Učenje u mraku (1995). U zajedničkom izdanju Grada teatra Budve i podgoričkog „Oktoiha“, u ediciji „Nagrađeni pisci“, u kojoj se štampaju dela dobitnika nagrade „Stefan Mitrov Ljubisa“, objavljeno je 1998, Simovićevo troknjižje, koje bi se moglo nazvati užičkom pesničkom trilogijom: Vidik na dve vode, Istočnice i Igla i konac.
Pesma Deset obraćanja Bogorodici Trojeručici hilandarskoj štampana je kao bibliofilsko izdanje Jovice Veljovića, u Hamburgu, 1997. godine.
Sabrane pesme Ljubomira Simovića objavljene su u izdanju „Stubova kulture“ 1999. godine.
Drame
urediSimović je napisao četiri drame: Hasanaginica, Čudo u Šarganu, Putujuće pozorište Šopalović i Boj na Kosovu. Drame su mu izvođene na mnogim našim scenama, kao i u inostranstvu. Najviše uspeha postiglo je Putujuće pozorište Šopalović, koje je postavljeno na scenama Poljske, Češke, Slovačke, Francuske, Švajcarske, Kanade i Belgije, kao i u jednom francuskom pozorištu u Maroku, u Kazablanki. Simovićeve drame su izvođene i u pozorištima Slovenije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Makedonije.
Po drami Boj na Kosovu snimljen je istoimeni film.
Eseji
urediSimovićevi eseji o srpskim pesnicima skupljeni su u tri izdanja knjige Duplo dno (1983, 1991, 2001), dok su njegovi eseji, besede, razgovori, pisma i ostali tekstovi na druge teme, uključujući i političke, štampani u knjigama Kovačnica na Čakovini (1990), Galop na puževima (1994; drugo, dopunjeno, izdanje 1997), Novi galop na puževima (1999), Žabe u redu pred potkivačnicom (2016).
Knjige
urediDnevnik snova objavljen je, pod naslovom Snevnik, u časopisu „Delo“, 1-2, 1987. Posebno izdanje Snevnika, uz to i znatno dopunjeno, objavljeno je 1998. godine.
Dva izdanja knjige Užice sa vranama (hronika, koja je povremeno roman, ili roman, koji je povremeno hronika), štampana su tokom 1996. godine.
Simovićeva Dela u pet knjiga objavljena su 1991. godine.
Prevodi Simovićevih pesama i drama štampani su u mnogim stranim antologijama i zbornicima, u književnim i pozorišnim časopisima, kao i u posebnim knjigama.
Izdavačka kuća „Tanesi” objavila je njegovu knjigu putopisa „Do Oba i Huangpua” 2016. godine.
Akademik
urediPetnaestog decembra 1988. godine Simović je izabran za dopisnog, a 27. oktobra 1994. godine za redovnog člana Srpske akademije nauka i umetnosti.
Nagrade i priznanja
urediKao predstave u celini, Simovićeve drame su dva puta pobedile na Sterijinom pozorju: Putujuće pozorište Šopalović, u izvođenju „Jugoslovenskog dramskog pozorišta“, u režiji Dejana Mijača, 1986, i Čudo u Šarganu, u izvođenju „Srpskog narodnog pozorišta“ iz Novog Sada, u režiji Egona Savina, 1993. godine.
Simović je dobitnik više književnih i pozorišnih nagrada:
- Sterijina nagrada za najbolji dramski tekst dodeljena mu je tri puta: za Hasanaginicu (1975), za Putujuće pozorište Šopalović (1986) i za Čudo u Šarganu (1993).
- Ljubomiru Simoviću je 28. aprila 2013. Univerzitet u Kragujevcu na predlog Filološko-umetničkog fakulteta dodelio titulu počasnog doktora.
- „Đorđe Jovanović“ i „Isidora Sekulić“ (1968),
- „Zmajeva nagrada“ (1973),
- „Branko Miljković“ (1980),
- „Milan Rakić“ (1982),
- „Oktobarska nagrada“ (1989),
- „Sedmojulska nagrada“ (1990),
- „BIGZ-ova“ (1990),
- „Zlatni krst kneza Lazara“ (1992),
- „Desanka Maksimović“ (1994),
- „Žička hrisovulja“ (1995),
- nagrada Grada teatra Budve „Stefan Mitrov Ljubiša“ (1997),
- „Isidorijana“ (1997),
- „Račanska povelja“ (1999),
- „Velika bazjaska povelja“ (1999),
- „Vasko Popa“ (1999),
- „Kozara“ (1999),
- „Odzivi Filipu Višnjiću“,
- „Zaplanjski Orfej“ (2001),
- Nagrada „Mića Popović“ (2005),
- Zlatni ključ Smedereva (2012)
- Nagrada za životno delo Srpske književne zadruge (2013)[1]
- Nagrada „Ljubomir P. Nenadović”, za najbolju putopisnu knjigu na srpskom jeziku, 2016.
- Nagrada "Dositej Obradović" za životno delo, 2016.
Literatura
uredi- BIOGRAFSKI leksikon Zlatiborskog okruga/ urednik Milija J. Knežević.- Beograd: Udruženje Užičana, 2006
- Ljubomir Simović: pamtivek/ urednik Predrag Marković.- Beograd: Stubovi kulture, 2010
- Pregled književnosti užičkog kraja/ Milutin Pašić. – Užice: Kadinjača, 1996
- Četiri večeri sa Ljubomirom Simovićem/ Miloš Jevtić. – Užice: Art, 1999
- Književno delo Ljubomira Simovića. - Međaj: časopis za književnost, umetnost i kulturu, 1987, god. VIII, br. 13-14
Reference
urediSpoljašnje veze
uredi- Biografija na sajtu SANU Arhivirano 2014-04-13 na Wayback Machine-u
- Sabrana dela Ljubomira Simovića u elektronskom obliku - iBiblioteka Arhivirano 2017-07-10 na Wayback Machine-u
- Ljubomir Simović na sajtu IMDb
- Ljubomir Simović, „Užice sa vranama“
- Poezija je nešto drugo, u odnosu na sve („Politika“, 1. januar 2010)
- U strahu od crnog biramo sivo („Večernje novosti“, 22. april 2011)
- Propevalo je naše jezičko i kulturno pamćenje („Politika“, 12. jun 2011)
- Učio sam od svakog koga sam čitao („Politika“, 14. oktobar 2012)
- Mnogo je žaba pred potkivačnicom („Politika“, 15. februar 2015)
- Biblija kao bedeker („Politika”, 26. februar 2017)