Kiviõli
Kiviõli (njemački: Steinöl, što na oba jezika znači kameno ulje) je grad od 4,725 stanovnika[2] koji leži u pojasu najvećih depozita uljnih škriljavaca u Estoniji.[1]
Kiviõli
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 59°21′N 26°58′E / 59.350°N 26.967°E | |
| Država |  Estonija
|
| Okrug | Ida-Viru |
| Gradska prava | 1946.[1] |
| Vlast | |
| - gradonačelnik | Saveli Matjuhhin |
| Površina | |
| - Ukupna | 11.8 km²[2] |
| Stanovništvo (2021.) | |
| - Grad | 400.1[2] |
| - Gustoća | 414.9 stan. / km²[2] |
| Vremenska zona | UTC+2 (UTC+3) |
| Poštanski broj | 43101, 43102, 43121, 43122, 43124, 43125, 43199[2] |
| Karta | |
  Kiviõli Pozicija Kiviõlija u Estoniji | |
Geografske karakteristike uredi
Kiviõli se nalazi u Okrugu Ida-Viru, na trasi željezničke pruge Tallinn-Narva, duž lijeve obale rijeke Purtse točno preko puta grada Püssija čiji je dio bio sve do sve do 1959.[1]
Historija uredi
Prva istraživanja uljnih škriljavaca na terenu sela Erra-Sala, izvršila je firma Puupapivabrikute AS-1920.[1] Nakon tog je firma AS Eesti Kiviõli - 1922. osnovala kamenolom za iskapanje uljnih škriljavaca koji je 1930. prerastao u rudnik. Naselje pored rudnika brzo je raslo tridesetih godina prošlog vijeka, kad je proradio jamski kop i proradila destilacija uljnih škriljavaca, tako da je do 1939. već imalo oko 3000 stanovnika.[1]
Prva tvornica sintetičkih goriva sa dvije tunelske peći dovršena je 1931., a druga 1937. kad je podignuta i željeznička stanica. Firma AS Küttejõud je 1925. započela iskapanje uljnih škriljavaca za tvornicu iz Tallinna. Uz rudnik je izraslo rudarsko naselje, prozvano Kiviõli 1928.[1]
Za Drugog svjetskog rata i njemačke okupacije koja je trajala od 10. augusta 1941. do 19. septembra 1944., u Kiviõliju i Küttejõgiju postojali su koncentracioni logori.[1] Jedinice Wehrmachta su prilikom povlačenja pokušale minirati rudnik i tvornicu, ali nisu uspjele posao dovršiti do kraja.[1]
Kiviõli je proglašen gradom1946. za Estonske Sovjetske Socijalističke Republike. Sve do 1959. administrativno je podpadao pod grad Jõhvi, tad je postao potpuno nezavisan grad.[1]
Privreda uredi
Najveći poslodavci u gradu su kemijski koncern Kiviõli Keemiatööstuse OÜ, koji prerađuje uljne škriljce i tvornica tekstila AS Svarmil.[1]
