Jaša Prodanović
Jakov M. Prodanović – Jaša (Čačak, 23. april 1867 — Beograd, 1. jun 1948) je bio srpski političar, publicista i književnik.
| Jakov Jaša Prodanović | |
| Biografija | |
|---|---|
| Mesto rođenja | Čačak (Kneževina Srbija) |
| Datum smrti | 1. 6. 1948. (81 godina) |
| Mesto smrti | Beograd (Jugoslavija) |
uredi  |
|
Biografija
urediRođen je 23. aprila 1867. godine. Maturirao je u Prvoj beogradskoj gimnaziji, u generaciji sa Jovanom Cvijićem, Mihailom Petrovićem Alasom i drugim velikanima, o čemu je napisan roman i snimljen TV-film „Šešir profesora Koste Vujića“.
Bio je ministar prosvete u Vladi Kraljevine Srbije, kao član Samostalne stranke. Godine 1910. kao ministar narodne privrede sproveo kroz Narodnu skupštinu Zakon o radnjama, kojim su stvorene radničke i druge komore, i uvedeno zaštitno radničko zakonodavstvo. Godine 1919. bio je jedan od osnivača Demokratske stranke, a već iste godine zajedno sa Ljubom Stojanovićem, izdvaja iz nje Republikansku stranku, oko razlaza po pitanju državnog uređenja - demokrate su priznavale monarhiju kao faktičku realnost, dok su se republikanci čvrsto zalagali za promenu državnog uređenja u Republiku. Zalagao se za federalističko uređenje i suprotstavio se diktaturi kralja Aleksandra Karađorđevića.
Marta 1945. godine izabran je za ministra za Srbiju u Privremenoj vladi Demokratske Federativne Jugoslavije, a posle je bio potpredsednik Vlade Federativne Narodne Republike Jugoslavije.
Godine 1890. uređivao je „Narodnu misao“; od 1903. do 1912. „Odjek“, od 1921. do 1923. „Glasnik Profesorskog društva“; pisao je političke brošure, priredio dve antologije narodnih pesama i pripovedaka, celokupna dela Jovana Jovanovića Zmaja, Jovana Ilića, Svetislava Vulovića i Laze Lazarevića. Bio je član osnivačkog i redakcionog odbora „Dela“ i „Srpskog književnog glasnika“ i sarađivao u svim znatnijim književnim i političkim listovima.
Od februara 1936. bio je dopisni, a od 1948. godine redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti.
Poznatija dela
uredi- Ustavni razvitak i ustavne borbe u Srbiji
- Vuk Karadžić i Miloš Obrenović
- Naši i strani
- Naša narodna književnost
- Istorija političkih stranak i struja u Srbiji
Literatura
uredi- Mala enciklopedija „Prosveta“. Beograd: „Prosveta“. 1968.