Vasilije Đurović Vako
Vasilije Đora Đurović Vako (Momišići, kod Podgorice, 19. decembar 1910 — Tjentište, 9. jun 1943) bio je student filozofije, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
VASILIJE ĐUROVIĆ VAKO | |||
---|---|---|---|
Mesto rođenja | Momišići, kod Podgorice Kraljevina Crna Gora | ||
Datum smrti | 9. 6. 1943. (32 godina) | ||
Mesto smrti | Tjentište ND Hrvatska | ||
Profesija | student | ||
Član KPJ od | 1941. | ||
Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||
Narodni heroj od | 11. jula 1945. | ||
Odlikovanja |
|
Biografija
urediRođen je 19. decembra 1910. godine u selu Momišići, kod Podgorice. Osnovnu školu je završio u rodnom selu, gimnaziju u Podgorici i Beranama, a filozofiju je studirao u Skoplju. Još u gimnaziji je pristupio omladinskom revolucionarnom pokretu i postao član Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ). Zbog svoje političke aktivnosti, bio je isključen iz podgoričke gimnazije, pa je školovanje nastavio u Beranama, a 1929. godine se vratio u Podgoricu, gde je i maturirao.[1]
Za vreme studija, aktivno je učestvovao u studentskom pokretu, zbog čega je više puta hapšen. Posle demonstracija u Skoplju, 1939. godine, bio je uhapšen i sproveden u beogradski zatvor „Glavnjaču“. Za vreme studentskih raspusta, aktivno je politički delovao u rodnom kraju. Bio je učesnik Belvederskih demonstracija 1936. godine, na Cetinju. U članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) primljen je 1941. godine.[1]
Drugi svjetski rat
urediPosle aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije, vratio se u rodni kraj, gde je aktivno učestvovao u organizovanju ustanka i prvim ustaničkim akcijama. U Trinaestojulskom ustanku, 1941. godine, bio je komandir Momišićko-tološke čete, s kojom se istakao u borbi na Veljem brdu, 17. jula 1941. godine. Posle toga je bio u jedinicama na terenu oko Podgorice.[1]
Učestvovao je, 1. decembra 1941. godine, u napadu na Pljevlja. Kao komandir Lješkopoljsko-lješanske čete Crnogorskog NOP odreda za operacije u Sandžaku, tokom borbi je, sa svojim, borcima upao u Pljevlja i učestvovao u oslobođenju zatvorenika. Krajem 1941. godine postavljen je za komandanta bataljona „Bajo Sekulić“, a nakon osnivanja Četvrte proleterske crnogorske udarne brigade, juna 1942. godine, postao je komandant njenog Četvrtog bataljona.[1]
Sa Četvrtom crnogorskom brigadom je učestvovao u mnogim borbama — kod Gornjeg i Donjeg Vakufa, Bugojna, Kupresa, Livna i dr. Novembra 1942. postavljen je za zamenika komandanta, a marta 1943. za komandanta brigade. Kao komandant se istakao u borbama tokom Četvrte i Pete neprijateljske ofanzive. Kao komandant bataljona, a kasnije i brigade, učestvovao je u mnogim borbama, a u napadu na Kupres, avgusta 1942. godine, bio je teško ranjen.[1]
Poginuo je 9. juna 1943. godine, prilikom bombardovanja Vrhovnog štaba, tokom bitke na Sutjesci. Od iste avionske bombe poginuo je i Đuro Vujović Španac, narodni heroj i pratilac Vrhovnog komandanta, kao i član engleske vojne misije Bil Stjuart. Tom prilikom je ranjen i Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito.[1] Vako je kao komandant brigade došao u Vrhovni štab da primi naređenje za odbranu Ljubinog Groba i Košute, ključnih tačaka za izvlačenje jedinica iz obruča.[2] Njegova posljednja poruka borcima bila je da po svaku cijenu sačuvaju Ljubin-Grob i Košutu,[3] što su oni i učinili tokom predstojeće bitke.
Priznanja
urediUkazom Predsedništva Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ) od 11. jula 1945. godine, među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske, proglašen je za narodnog heroja,[4] a Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine FNR Jugoslavije od 14. decembra 1946. posthumno je odlikovan Ordenom zasluga za narod prvog reda,[5]
Godine 1957. njegovi posmrtni ostaci su sahranjeni u grobnicu narodnih heroja na Gorici u Titogradu.
Reference
uredi- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Narodni heroji 1 1982
- ↑ https://znaci.org/00003/437.htm
- ↑ https://znaci.org/00003/437.htm
- ↑ „Službeni list FNRJ 95/45”. www.slvesnik.com.mk. 7. 12. 1945.
- ↑ „Sl. list FNRJ 61/47”. www.slvesnik.com.mk. 22. 7. 1947. str. 768.
Literatura
uredi- Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982. (COBISS)