Belgijska revolucija
Belgijska revolucija (francuski: Révolution belge, nizozemski: Belgische Revolutie[1]) je ime za pobunu po južnim provincijama Ujedinjene Kraljevine Nizozemske 1830., koja je rezultirala belgijskom nezavisnošću.[1]
| Belgijska revolucija Révolution belge / Belgische Revolutie | |
|---|---|
 | |
Karakteristike i historija uredi
Belgijska revolucija nije imala svoje korijene u krilu dobro stojeće buržoazije, kojoj je zapravo ekonomska politika kralja Ujedinjene Kraljevine Nizozemske Willema I zapravo išla na ruku, već među nižim slojevima društva, kojima je ta politika učinila život još težim, jer su mnogi postali nezaposleni. Belgijska revolucija je dakle imala i socijalno porijeklo, ali je tu pobunu buržoazija na kraju uspjela kanalizirati, da služi njenim interesima.[1]
Uz to je autoritarni karakter Willemove vladavine, naročito oštra cenzura u Belgiji, navukla mržnju liberala prema režimu.[2] Pored tog se i katolički kler protivio Willemovoj politici supremacije države u vjerskim pitanjima.
Te 1830. godine kad je izbila revolucija žetva je bila slaba, a ambari prazni. Kad je u Parizu 1830. izbila Julska revolucija, njene ideje doprle su i do naroda u Belgiji. Nakon izvedbe opere La Muette de Portici, 25. augusta 1830. u Bruxellesu, izbile su radničke demonstracije. Uplašena briselska buržoazija koja se želila zaštititi od nemira tog tipa, formirala je oružanu stražu.[1]
Vođe te novoosnovane milicije sastale su se 1. septembra sa princem Willemom Oranskim, sinom i kralja Willema I., koji je u tom trenutku pod svojom kontrolom od većih belgijskih gradova uspio zadržati samo Vilvoorde. Zamolili su ga da se zauzme kod oca, da pristane na administrativnu podjelu zemlje na protestantski sjever i katolički jug, Willem je to odbio, jer je to shvatio kao ucjenu.[1]
Nemiri su tad eskalirali, dobrovoljci iz iz cijele Belgije pohrlili su u Bruxelles da podrže ustanak, buržoaska milicija izgubila je kontrolu nad situacijom. Zbog tog je 23. septembra nizozemska vojska pod zapovjedništvom Fredericka, mlađeg sina kralja Willema I. ušla u Bruxelles.[1]
Ta situacija dovela je do pomirenja dotad vrlo razjedinjenih frakcija belgijskih ustanika, koji su ujedinili protiv nizozemskih trupa. Vođe buržoaske milicije i neki ustanici formirali su komitet koji je uspješno koordinirao akcije dobrovoljaca. U noći od 26. na 27. septembar nizozemska se vojska povukla. Ustanički komitet postao je privremena vlada i proglasio nezavisnost 4. oktobra 1830.[1]
Kralj Willem I je ipak uspio poraziti na brzinu organiziranu belgijsku vojsku, ali su evropske sile intervenirale kako bi osigurale belgijsku nezavisnost. Status quo se otegao do 1839. kad je postignut sporazum i kad su se posljednji nizozemski vojnici povukli sa belgijskog tla.[2]
Izvori uredi
Vanjske veze uredi
- L'insurrection (fr)