Miroslav Spalajković

Dr Miroslav Spalajković (18. april 1869. godine, Kragujevac, Kneževina Srbija — 4. februar 1951. godine, Sevr, Francuska) je bio srpski političar i diplomata.

Miroslav Spalajković
Biografija
Datum rođenja	18. april 1869.
Mesto rođenja	Kragujevac (Kneževina Srbija)
Datum smrti	4. februar 1951.
Mesto smrti	Sevr (Francuska)

Za vreme prvog svetskog rata je poslanik Kraljevine Srbije na ruskom dvoru u Petrogradu, gde je, pre i za vreme oktobarske revolucije, igrao značajnu ulogu.

Tokom drugom svetskog rata u okupiranoj Srbiji je bio "siva eminencija kvislinške vlade", najuticajniji savetnik Milana Nedića.

Biografija

Telegram Spalajkovića 1915. godine Ministarstvu spoljnih poslova Kraljevine Srbije u Nišu u kojem ističe žaljenje što je Srbija ustupila Strumicu Bugarskoj

Miroslav Spalajković je rođen u porodici bogatog kragujevačkog trgovca. Studirao je pravo u Parizu, gde je 1897. doktorirao sa tezom o međunarodnopravnom položaju Bosne i Hercegovine pod austrougarskom okupacijom. U diplomatskoj službi Kraljevine Srbije nalazio se od 1900. godine. Bio je sekretar poslanstva u Petrogradu od 1900. do 1904, a zatim, od 1904. do 1906, konzul u Prištini. Za šefa Konzularnog odeljenja Ministarstva inostranih dela imenovan je 1906, a naredne godine za načelnika istog ministarstva. Na ovom položaju ostao je do 1911, kada je postavljen za poslanika u Sofiji, gde je učestvovao je u sklapanju Balkanskog saveza. Od 1913. do 1919, u godinama Prvog svetskog rata i Februarske i Oktobarske revolucije, bio je poslanik Srbije u Rusiji, odnosno Kraljevine SHS u kontrarevolucionarnoj Severnoj oblasti za vreme građanskog rata.

U novostvorenoj državi Spalajković je 1920. postao ministar bez portfelja u vladi Stojana Protića, a potom i narodni poslanik radikala u Ustavotvornoj skupštini. U više navrata bio je vršilac dužnosti ministra inostranih dela Kraljevine Srbije, odnosno Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, koje je kao delegat predstavljao prilikom sklapanja mira u Bukureštu (1913) i Lozani (1922/1923), kao i na prva dva zasedanja skupštine Društva naroda (1920. i 1921). Kao bliski prijatelj kralja Aleksandra Karađorđevića, Spalajković je 1922. postavljen na ključno mesto poslanika u Parizu, na kome je i ostao sve do penzionisanja 1935. godine. U vreme Drugog svetskog rata podržavao je režim generala Milana Nedića i bio jedan od njegovih glavnih ideologa. Spalajković je 1943. objavio paškvilu protiv SPC, kojom ju je denuncirao kod okupatora, a naslov je bio „Crvene vladike“.

Uoči oslobođenja Beograda, Nemci su srpsku kvislinšku vladu 16. oktobra 1944. prebacili u Kicbil u Austriji, i smestili u hotel "Grand":

U Kicbilu se zaista igralo vlade. Održavale su se redovne sednice, stvairali veliki planovi i zamišljao neki rad, a zaboravljalo se da su sami okupatori — Nemci najureni iz naše zemlje. Ovde je glavni savetodavac i spiritus rektor opet bio Spalajković. Sanjali su još o pobedi Nemačke, o vraćanju u zemlju uz pomoć Nemaca i tražili od nemačke vlade ponovno priznanje Nedićeve srpske vlade....

– Cincar-Marković o radu srpske kvislinške vlade u Kicbilu

Poslednje godine života proveo je u emigraciji. Umro je u Francuskoj 1951. godine.

Literatura

• Arhiv Srbije Arhivirano 2011-08-31 na Wayback Machine-u