Gaziantep kog njegovi stanovnici zovu samo - Antep, je grad u jugoistočnoj Turskoj, administrativni centar Provincije Gaziantep, u regiji Jugoistočna Anadolija.

Gaziantep
Pogled na bizantsku utvrdu u Gaziantepu
Pogled na bizantsku utvrdu u Gaziantepu
Pogled na bizantsku utvrdu u Gaziantepu
Koordinate: 37°04′N 37°23′E / 37.067°N 37.383°E / 37.067; 37.383
Država  Turska
Regija Jugoistočna Anadolija
Provincija Gaziantep
Vlast
 - Gradonačelnik Fatma Şahin
Površina
 - Ukupna 7 642 km²
Visina 850
Stanovništvo (2000.)
 - Urbano područje 853 513
 - Područje utjecaja 1 285 249
Vremenska zona UTC+2 (UTC+3)
Poštanski broj 27x xx
Pozivni broj 342 i 343
Službena stranica www.Gaziantep.bel.tr/
Karta
Gaziantep na mapi Turske
Gaziantep
Gaziantep
Gaziantep na karti Turske

Sa svojih 853 513 stanovnika u užem centru (1 285 249 metropolski grad)[1] je šesti grad po veličini u Turskoj.

Historija

uredi
 
Panorama grada

Gaziantep je smješten na strateški izuzetno važnom položaju, u neposrednoj blizini drevnih trgovačkih putova. Nedavna arheološka istraživanja kad su otkriveni ulomci keramike iz početka 4. milenij pne. - ukazuju na to da on jedan od najstarijih gradova na svijetu.[2]

Tokom srednjem vijeka grad je bio poznat pod imenom - Hamtap, važna utvrda na putu za Siriju. Turci Seldžuci zauzeli su Hamtap 1183.

Nakon njih grad je često prelazio u ruke različitih gospodara, - tako su se izmjenjivale turkmenske i arapske dinastije. Grad su zauzeli Mongoli i Timur dok konačno početkom 16. vijeka nisu zavladali Osmanlije i uljučili ga u svoje carstvo.[2]

Osmanlije su mu promijenili ime u Ajintab (Arapski: Aynṭāb: Dobar Izvor) i vladali njime sve do kraja Prvog svjetskog rata tad je 1919. okupiran od strane britanskih okupacionih snaga. Nakon njih grad je bio dio francuske okupacione zone sve do 1921. Upravo u tom razdoblju - Gaziantep je postao centar turskih nacionalista i otpora evropskim okupacijskim snagama.[2] Upravo zbog toga je prvi predsjednik Turske republike Kemal Ataturk preimenovao grad u novo ime - Gaziantep jer gazi na turskom znači prvak islama, nakon što je grad vraćen pod tursku upravu 1922.[2]

Znamenitosti

uredi
 
Ulica u centru grada

Gaziantep je grad orijentalnog šarma, pun dobro građenih kamenih kuća, bezistana i dobro popločenih (kaldrmom) ulica. Okolica je puna bujnih bašča, vinograda i maslinika.[2]

Najimpresivniji historijski spomenik Gaziantepa, su ostatci tvrđave na brdu iznad grada, koju je sagradio bizantski car Justinijan I. (vladao 527.-565.). U gradu ima velik broj džamija izgrađenih od 11. do 16. vijeka. Nekadašnja srednjovijekovna medresa preuređena je u arheološki muzej]], on je poznat po velikoj zbirci hetitskih pečata izrađenih u regiji.[2]

Kraj oko grada naseljen je još od antičkih vremena, pored grada u mjestu Doliche leže ostatci hrama Jupitera Dolikenusa, tu je stari asirski grad Kilis i neo hetitski arheološki lokalitet Samal.[2]

Geografske karakteristike

uredi

Grad leži na stjenovitim brdima, pored korita rijeke Sacirsuyu, pritoke Eufrata,[2] udaljen 185 km od Adane i oko 127 od Alepa u Siriji.

Klimatske karakteristike

uredi

Gaziantep ima Mediteransku klimu sa primjesama Polupustinjske klime po Köppenovoj klasifikaciji klime - BSh, BSk, sa vrućim ljetima i hladnim snježnim zimama. Na Gaziantep prosječno padne na godinu oko 562.6 mm oborina.


Klimatološki medijani za Gaziantep
Mjesec jan-sij feb-velj mar-ožu apr-tra maj-svi jun-lip jul-srp aug-kol sep-ruj okt-lis nov-stu dec-pro godina
Srednji maksimum (°C) 8,0 9,6 14,3 19,9 25,7 31,5 35,6 35,6 31,4 21,6 15,9 11,2 20,21
Srednji minimum (°C) −0,8 0,1 3,2 7,5 12,0 15,1 17,1 21,0 16,3 10,5 4,5 1,0 9,45
Precipitacija (mm) 90,2 83,3 74,5 56,1 29,3 7,9 6,3 6,6 7,8 38,7 68,3 93,6 5626
Izvor: [3]

Privreda

uredi
 
Džamija Bojadži (13. - 14. vijek

Gaziantep je industrijski centar tog dijela Turske (tepisi, prehrambena industrija). Okolica je bogat poljoprivredni kraj, poznatog po vinima, halvama, baklavama, pekmezima, pistaciju, anisu, duhanu i stočarstvu.[2] Međunarodni Aerodrom Gaziantep Oğuzeli (IATA: GZT, ICAO: LTAJ), izgrađen 1976. leži udaljen 20 km od centra grada.

Obrazovanje

uredi

Pored grada nalazi se Univerzitet Gaziantep koji djeluje od 1973. na kom studira 27 000 studenata.

Gradovi prijatelji

uredi

Izvori

uredi
  1. TURKEY: Census Population (engleski). Citypopulationde. Pristupljeno 31. 05. 2012. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Gaziantep-Van earthquake of 2011 (engleski). Encyclopædia Britannica Online. Pristupljeno 30. 05. 2012. 
  3. Weather Information for Gaziantep. Turkish State Meteorological Service. Arhivirano iz originala na datum 2018-12-25. Pristupljeno 29. 05. 2012. 

Vanjske veze

uredi