Enderun
Enderun (osmanoturski: اندرون مکتب, Enderûn Mektebi) bila je škola internatskog tipa na osmanskom dvoru Topkapi u Istanbulu. U njoj su školovani većinom nadareniji janjičari za najviše funkcije u Osmanskom Carstvu, koji su prije tog uzimani kao danak u krvi od kršćanskih roditelja.[1]
| Enderun Enderûn Mektebi | |
|---|---|
 | |
Historija i karakteristike uredi
Enderun je osnovao sultan Murat II (1421–1451) a proširio sultan Mehmed II (1451–1481).[1] Bio je prva škola za nadarene na svijetu. Na Enderunu su pitomci prosječno proveli po 15 godina[2] učeči islamsku teologiju, šerijatsko pravo i sve što ide uz to (turski, perzijski i arapski, arapsku kaligrafiju, književnost). Pored toga, primali su poduke iz matematike, geografije, historije i pravila života na dvoru, a morali su svakodnevno trenirati i vojničke vještine odnosno jahanje, mačevanje, pucanje, itd. Također, slušali su poeziju i muziku.
Enderun je nekoliko vijekova bio prilično uspješan u stvaranju osmanskih državnika regrutirajući ih među različitim etničkim grupama carstva, pružajući im zajedničko muslimansko obrazovanje.[1] Enderun je izgubio svoj vrhunski status još prije Tanzimata. U periodu nepotizma i korupcije, kada su mnogi Turci željeli na bilo koji način ubaciti svoju ne baš naročito nadarenu djecu u školu, pa je i zatvoren nakon Mladoturske revolucije 1. maja 1909.[2]
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Osmanlı Eğitim Sisteminde Enderun Mektebi” (turski). Ustunzekalilar.Org. Pristupljeno 4. 2. 2020.
- ↑ 2,0 2,1 „Enderun Mektepleri” (turski). Kalem Güzeli. Arhivirano iz originala na datum 2020-02-06. Pristupljeno 4. 2. 2020.
Vanjske veze uredi
- Enderun Mektepleri Arhivirano 2020-02-06 na Wayback Machine-u (tr)
- Osmanlı Eğitim Sisteminde Enderun Mektebi (tr)