Chixoy
Chixoy je rijeka na sjeveru Gvatemale i jugu Meksika duga 529 km pritoka rijeke Usumacinte.[1]
| Chixoy Río Chixoy / Rio Negro | |
|---|---|
 | |
| Lokacija | |
| Kontinenti | Južna Amerika |
| Države |  Gvatemala,  Meksiko |
| Pokrajine | Quiche, Alta, Baja Verapaz, Huehuetenango,Totonicapán |
| Hidrografija | |
| Izvor – aps. visina – koordinate | Sierra de los Cuchumatanes kod Huehuetenanga 2,000 m 15°16′13″N 91°24′49″W |
| Ušće – aps. visina – koordinate | kod Sayaxché u Usumacintu) 160 m 16°28′47″ N, 90°32′37″W |
| Dužina | 529[1] km |
| Pritoke | .Salamá |
| Hidrologija | |
| Protok – srednji | 900[1] m³/s |
| Sliv – površina | atlanski 12,150[1] km² |
| Ulijeva se u | Usumacintu |
| Transport | |
| Plovnost | 225 km od ušća |
Chixoy u svom gornjem toku znan kao Río Negro, je sa svojih 417,90 km u Gvatemali, drugi nakon rijeke Motagua (486,55 km).[1]
Hidrologija uredi
Rijeka izvire kao Rio Negro na južnim obroncima Masiva Cuchumatanes, kod grada Huehuetenanga. Isprva teče prema istoku i formira granicu između departmana Quiche i Huehuetenango i između Quiche i Baja Verapaza.[2]
Nakon što primi pritoke; Salamu, Calu, Chichoj i Carchelu dotiče do Puebla Veja (Starog sela) u departmanu Baja Verapaz, gdje je krajem 1970-ih pregrađena branom za hidroelektranu Chixoy.[1]
Nakon brane teče narednih 56 km prema sjeveru, formirajući granicu između departmana Alta Verapaz i Quiche. Tu prima brojne pritoke, od kojih su najveće; Cuatro Chorros, Sichel Suchum, Salchichaj i Copon.[1] Kad stigne do lokoliteta El Peyan počinje donji tok rijeke, tu se nalaze milenijuma stari kanjoni. Tu rijeka doseže najveću dubinu od 200 metara a korito joj se sužava do 3 m, nakon brzaka korito se širi do 40 m.[1]
Nastavlja teći prema sjeveru meandrirajući između Quicha i Alta Verapaza dok ne stigne do Ixcana, gdje prima pritoku Tzeju i širi se na 400 metara. Zatim naglo skreće na istok i prima brojne pritoke kao što su: Cantabal, Lechugal, San Simon, Limón i Icbolay i stiže do meksičke granice.[1]
Od granice se rijeka zove Salinas i nastavlja teći duž granice još 112 km, do ušća rijeke Pasión sa kojom formira rijeku Usumacintu koja uvire u Meksički zaljev.[1]
Porječje rijeke prostire se na površini od 12,150 km² po Gvatemalskim departmanima Quiche, Alta i Baja Verapaz i manjim dijelom po Huehuetenangu i Totonicapánu[1] i meksičkoj državi Chiapas.
Chixoy je plovan oko 225 km od ušća uzvodno.[2] Hidroelektrana dovršena 1983., dovela je do raseljavanja 20 majanskih sela.[1]
Izvori uredi
Vanjske veze uredi
- Chixoy River (es)