Bitka za Leros
Bitka za Leros (grčki: Μάχη της Λέρου) vodila se od 26. septembra do 16. novembra 1943., na Lerosu, jednom od otoka Arhipelaga Dodekanez u Egejskom moru u Grčkoj.
| Bitka za Leros | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment Drugi svjetski rat | |||||||
 Njemački padobranci spremaju se za desant | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Italija UK.svg){kind=small} Kraljevina Grčka
|
.svg){kind=small} Treći Reich
| ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Luigi Mascherpa Robert Tilney |
Friedrich-Wilhelm Müller | ||||||
| Snage | |||||||
| 3800 britanskih i 8000 talijanskih vojnika[1] | 2500 vojnika [1] | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| britanski; 250 poginulih, 3300 zarobljenih i 250 bjegunaca talijanski; 400 poginulih, 5351 zarobljenih i oko 2000 bjegunaca grčki 71 poginulih[1] |
520 poginulih[1] | ||||||
Nakon Kapitulacije Italije 3. septembra 1943. Britanska vojska desantirala je otok. Za Wehrmacht bi gubitak Dodekaneza imao veliki strateški značaj, jer bi čitav jugoistočni front bio ugrožen, zbog tog su vrlo brzo isplanirali Operaciju Tajfun da povrate Leros, kao ključnu točku Dodekaneza.
Bitka za Leros, bila je dio neuspješne savezničke Dodekaneške kampanje i posljednja velika pobjeda Trećeg Reicha u Grčkoj.[1]
Priprema uredi
Od 26. septembra do 11. novembra avioni Luftwaffe počeli su bombardirati Leros, naročito luku Lakki, u kojoj je već prvog dana potopljen grčki razarač Vasilissa Olga, britanski razarač Intrepid i talijanska torpiljarka MAS 534.[2]
Luftwaffe je izvela 190 zračnih napada, koji su izazvali velika razaranja po otoku.[1]
Desant na Leros uredi
Za desant su pripremili 22. pešadijsku diviziju podjeljenu u 4 borbene grupe, koje su vodili komandanti Von Saldern, Schadlich, Doerr i Aschoff.
Za transport tih snaga Nijemci su prikupili flotu od 5 putničkih brodova koji su mogli prevesti 150/170 vojnika 13 desantnih brodova koji su mogli primiti po 70 vojnika, 9 glisera po 30 vojnika i 5 šlepova za transport materijala.[3]
Desant je počeo 12. novembra 1943. iz Kosa i Kalimnosa.[3] Zbog loše komunukacije između britanske i talijanske vojske, desantni brodovi su vrlo kasno uočeni, pa su i pored vrlo jake artiljerije (26 ukopanih baterija, sa 115 topova velikog dometa[1]) uspjeli iskrcati trupe, uz neznatne gubitke na četiri odvojene lokacije po otoku. Vrlo brzo su počeli zauzimati baterije jednu za dugom.[3]
Oko 13:27 h spustio se prvi val od 400 padobranaca, oni su uspjeli pored velikih gubitaka stvoriti mostobran u sredini otoka i tako prepolovili snage branioca na dva dijela. Istovremeno su njemački bombarderi stalno tukli po braniocima uzrokujući velika razaranja. Do ponoći su sve četiri grupe napadačke grupe uspjele stabilizirati i čvrsto držati zauzete položaje.[3]
Drugog dana desanta 13. novembra Nijemci su nastavili sa iskrcavanjem novih trupa, a avioni nastavili spuštati padobrance. Branioci su uspjeli uništiti jedan desantni brod i tri transportna aviona, ali su njemačke trupe toliko ojačale, da su uspjeli spriječiti branioce da pomažu jedni drugima, a i zarobili su dosta branioca.[3]
Treći dan desanta bio je dan oštrih bitaka bez odlučujućeg rezultata. Brodovi Royal Navy pokušali su artiljerijskom vatrom pomoći braniocima, ali su istovremeno i trpili od snažnih napada Luftwaffe.[3]
Četvrti dan desanta, branioci su ujutro započeli svoj posljednji protunapad, bez većih rezultata.[3]
Posljednjeg dana desanta 16. novembra njemački komandosi uspjeli su zauzeti britanski štab i zarobiti glavnokomandirajućeg brigadira Roberta Tilneya. Odmah nakon toga, predao se i talijanski admiral Mascherpa. U 18:30 svim braniocima je naređeno da prekinu paljbu i tako je prestao svaki otpor na Lerosu. U pomutnji su neki britanski i talijanski vojnici uspjeli pobjeći u Tursku.[3]
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 „The detailed history of Leros island” (engleski). Leros. Pristupljeno 8. 06. 2017.
- ↑ „1943 September” (njemački). Wlb-stuttgart. Pristupljeno 8. 06. 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 „The Battle of Leros” (engleski). Leros Organisation. Arhivirano iz originala na datum 2007-04-13. Pristupljeno 8. 06. 2017.
Vanjske veze uredi
- The Battle of Leros Arhivirano 2007-04-13 na Wayback Machine-u (en)