Bari

Koordinate: 41° 7′ 31″ SG Š, 16° 52′ 0″ IGD

Bari

Pogled na grad

Grb

Položaj

Osnovne informacije

Država:

Italija

Region:

Apulija

Stanovništvo:

328.458 popis (2005)

Površina:

116 km²

Gustoća:

2832 stanovnika na km²

Pozivni broj:

080

Poštanski broj:

70100

Administracija

Vrsta naselja:

grad

Gradonačelnik:

Michele Emiliano

Web stranica:

www.comune.bari.it

Bari, u srednjevekovnoj Srbiji poznat i kao Veliki Bar (ital. Bari) je deveti po veličini grad u Italiji. Bari je i glavni grad istoimene Provincije Bari i glavni grad Regije Apulije u jugoistočnoj Italiji.

Bari je drugo po značaju drugo privredno središte južne Italije, posle Napulja. Grad je poznat i kao grad svetoga Nikole, jer se u gradskoj katedrali nalaze mošti sveca, koje su stalno privlačile hodočasnike.

Poreklo naziva

Naziv grada je grčkog porekla od reči Barion.

Položaj grada

Bari se nalazi u krajnje istočnom delu južne Italije. Pošto se grad nalazi blizu Otrantskih vrata, ulaza u Jadran, grad je oduvek imao važan strateški značaj i bio značajna luka ka Istoku (Balkan, Levant, Mala Azija).

Od prestonice Rima Bari je udaljen 450 km istočno, a od Napulja 260 km istočno. Od Bara na suprotnoj obali Jadrana grad je udaljen 210 km jugozapadno preko mora.

Prirodne odlike

Reljef: Bari se razvio kao luka na krajnje južnom delu Jadranskog mora, gde je bila veoma lak nadzor ulaska u more preko obližnjih Otrantskih vrata. Grad se nalazi u središnjem delu pokrajine Apulije, u ravničarskoj primorskoj ravnici Tavoliere delle Puglie, koja je plodna i gusto naseljena. 20ak kilometara južno od grada izdiže apulsko pobrđe.

Klima: Klima u Bariju je sredozemna. Bari kao i cela Apulija su poznati kao veoma toplo i sušno područje Italije, posebno leti. 2007. g. zabeležena je rrekordna temperatura od čak 46 podeoka.

Vode: Bari se nalazi na južnoj obali Jadranskog mora, gde je bila veoma lak nadzor ulaska u more preko obližnjih Otrantskih vrata. Grad se obrazovao na omanjem poluostrvu između dva mala zaliva, prirodne luke. Ovo je bila velika prednost na inače slabo razuđenoj obali severne Apulije.

Poluostrvo starog Barija

Trg Feraneze

Bari - terminal za velike brodove

Ulica starog Barija

Crkva sv. Nikole viđena iz luke

Istorija

Stari vek: Područje Barija bilo je naseljeno još u vreme praistorije. Barion (latinski Barium) je bilo područje koje nije bilo od velikog značaja za Veliku Grčku. Nađeni su samo bronzani novčići. Kada je područje došlo pod rimsku upravu u 3. veku pne. dobilo je strateški značaj kao mesto gde se spajao priobalni put sa Vija Trajanom. Luka na mestu grada se spominje 181. pne. Prvi istorijski potvrđen episkop Barija bio je izvesni Gervasije koji se pominje kao učesnik sabora u Serdiki (današnjoj Sofiji) 347. g., a episkopi su bili pod upravom patrijarha iz Konstantinopolisa sve do 10. veka.

Srednji vek: Nakon razarajućeg Gotskoga rata pod Langobardima su uspostavljeni pisani zakoni, koji su bili uzor za slične ustave u drugim južnim gradovima. Saraceni su 852. g. osvojili Bari. Od 885. g. je sedište Vizantijskog katapana. Longobardsko plemstvo se pobunilo (1009-1011.) protiv Vizantije. Pobuna je ugušena u bici kod Kane 1018. g. Tokom pobune Normani su prvi put stekli uporište u tome području. Arhiepiskop Barija se 1025. g. obratio Rimu i grad dobio je status provincije. Normani pod Robertom Guiscardom su 1071. g. zuzeli Bari. Majo od Barija je bio veliki admiral normanske Sicilije. Crkva svetoga Nikole osnovana je 1087. g. kako bi primila relikvije ovog sveca, koje su pod sumnjivim okolnostima donešene iz Mire u Likiji. Mošti svetoga Nikole privlačile su u Bari veliki broj hodočasnika, što je ojačalo gradsku privredu i položaj grada. Petar Pustinjak je 1095. g. propovedao Prvi krstaški rat u Bariju. Papa Urban II je 1098. g. sazvao Barski sabor (Barski koncil) sa ciljem da se postigne pomirenje katoličkog i pravoslavnog sveštenstva po teološkom pitanju filokvea. Pošto se dve strane nisu mogle složiti ni Veliki raskol (Velika šizma) nije zalečen.

U Bariju je 1117. g. izbio građanski rat. Bio je ubijen arhiepiskop, a nadzor nad gradom je preuzeo Longobard Grimoald Alferanit, koji je izabran od naroda da se odupre Normanima. Do 1123. g. je unapredio veze sa Vizantijom i Venecijom. Kasnije je bio prinuđen da prizna vlast Normana Ruđera II Sicilijanskoga. Ponovo se pobunio protiv Normana, pa je poražen 1132. g. Bari je 1156. g. bio opljačkan i uništen do temelja. Fridrik II., car Svetog rimskog carstva i kralj Kraljevine Sicilije je obnovio tvrđavu Bari. Bari je bio nekoliko puta razaran, ali je svaki put ponovo bio obnavljan.

Novi vek: Princeza Napulja Izabela Aragonska je proširila zamak u koji se nastanila od 1499. g. do 1524. g. Bari je postao deo Napuljskog kraljevstva. Zbog endemične malarije došlo je do nazadovanja grada. Kada je Napuljsko kraljevstvo došlo u ruke Francuza tokom Napoleonskih ratova kralj Napulja je bio Joachim Murat, koji je dao da se 1808. g. izgradi novi deo grada. Bari se razvio u najznačajniju luku te oblasti. 1860. g. Bari je priključen novosnovanoj Kraljevini Italiji.

Za vreme Drugog svetskog rata došlo je u Bariju do teškoga hemijskoga incidenta. Nemački bombarderi su 2. decembra 1943. g. u Bariju pogodili nekoliko savezničkih brodova, od kojih je na jednome bilo hemijsko oružje. Ta priča je dugo bila zataškavana. Broj mrtvih se kreća zavisno od izvora od 69, pa do 2.000 mrtvih, što civila, što savezničkih vojnika. Posle rata grad je doživeo rast, ali i haotičan urbani razvoj kao i drugi gradovi južne Italije, kada se veoma mnogo nekadašnjeg seoskog stanvoništva naselilo po obodu grada.

Stanovništvo

2008. g. Bari je imao nešto oko 320.000 stanovnika, 3,5 puta više kao na početku 20. veka, ali za 20% manje nego 1970. godine. Opadanje stanovništva tokom proteklih decenija uzrokovano je stalnim preseljenjem stanovništva (mahom mladih porodica) u mirnija predgrađa sa višim kvalitetom života. Ovo se odraža se i na gradsko stanovništvo, koje je staro i sa niskim prirodnim priraštajem. Treba spomenuti i brojno privremeno stanovništvo u vidu brojne studentske populacije.

Grad danas ima i mali udeo stranog doseljeničkog stanovništva (2%), doseljenika iz svih krajeva svega. Među njima najbrojniji su Albanci.

Bari ima veliko gradsko područje sa oko 700.000 stanovnika (tzv. "Veliki Bari"), a u metropolitenskom području živi čak 1,6 miliona stanovnika.

Podela grada

Grad se sastoji od četiri dela. Na severu je staro gradsko jezgro sa katedralom, smešteno na poluostrvu između sve moderne luke. Tu se nalazi Crkva svetoga Nikole i Katedrala svetoga Sabina i Zamak Svevo od Fridriha II.

Privreda

Bari je važno privredno središte južne Italije. Grad je velika luka na Jadranu, a u vezi sa tim tu su se razvile i industrijske grane koje zavise od uvoza sirovina (valjaonice, čeličane, hemijska industrija). Grad ima razvijenu prehrambenu industriju, oslonjenu na bogatu poljoprivrednu proizvodnju u okolini.

Bari je već vekovima i važno turističko odredište i poglavito zbog hodočasnićkog turizma - poklonjenje moštima svetog Nikole. Takođe, grad je domaćin jednog od najvećih sajama u Italiji - tzv. Istočnog sajma.

Gradske znamenitosti

Crkva svetoga Nikole je osnovana 1087. g. da bi se u nju smestile relikvije svetoga Nikole, koji su donešeni iz Mire u Likiji (otete iz Manastira u Miri). Kralj Milutin je 1319. g. poklonio srebrni oltar sa srebrnom kapelom, srebrenom ikonom i kandelabrima. Na to je bilo utrošeno 600 kilograma srebra. Pod uticajem baroka taj oltar je u 17. veku pretopljen u novi barokni oltar. Stefan Dečanski je darovao veliku ikonu svetoga Nikole u znak zahvalnosti svecu, koji mu je povratio vid.
Katedrala svetoga Sabinija je započeta u vizantijskom stilu 1034. g., ali uništena je 1156. g. Ponovo je izgrađena 1170.-1178. i primer je apulijske romaniške arhitekture. Unutrašnjost i fasada su dekorirani u 18. veku u baroknom stilu.
Normanski zamak Svevo
Teatro Petruceli je bio jedna od najvećih opera u Italiji posle milanske Scale i Opere u Napulju. Stradao je tokom 90ih prošlog veka i sada se obnavlja.
Stari Bari (Bari Vechia) predstavlja niz uličica i prolaza i malih trgova sa brojnim crkvama i starim zdanjima na poluostrvu.

Galerija slika

Katedrala sv. Sabinija
Zamak Svevo
Univerzitet u Bariju - zgrada Ateneo
Gradska marina