Győr

Győr
	Centar gradaCentar grada
; Zastava	; Grb
	Koordinate: 47°41′N 17°38′E / 47.683°N 17.633°E
Država	Mađarska
Županija	Győr-Moson-Sopron
	Vlast
- gradonačelnik	Zsolt Borkai
	Površina
- Urbano područje	174.56 km²
Visina	108
	Stanovništvo (2015.)
- Urbano područje	129,372
- Urbana gustoća	741.1 stan./km²
Vremenska zona	UTC+1 (UTC+2)
Poštanski broj	9000 - 9030
Pozivni broj	096
	Službene stranice; www.gyor.hu
Karta
	Győr

Győr [ɟøːr] (njemački Raab [ʁaːp]; srpskohrvatski Đur), grad na sjeverozapadu Mađarske od 129,372 stanovnika^[1]

Győr je trgovačko - industrijsko - obrazovni i administrativni centar Županije Győr-Moson-Sopron i šesti po veličini mađarski grad.

Geografske karakteristike

Győr leži na ušću rijeke Rabe u Dunav, udaljen 116 km od Budimpešte i 129 km od Beča.^[2]

Pogled iz vazduha na centar grada

Historija

Historija grada počinje u praistoriji, kada se ovo područje prvi put naseljava keltskim plemenima. Kasnije naselje potpada pod vlast Starog Rima, utvrđuje se kao pogranično i dobija ime Arrabona, iz čega su izvedeni nemački i slovački nazivi za grad (Raab, odnosno Ráb).

Po dolasku Mađara u Panoniju na mestu današnjeg grada obrazovalo se naselje oko napuštene starorimske tvrđave. U 13. veku razvoj naselja je prekinut najezdom Mongola, a potom napadima čeških kraljeva.

U drugoj polovini 16. veka grad je pod udarom Osmanlija, koji ga drže nekoliko godina. Tokom 17. veka Győr postaje pogranično utvrđenje habsburške monarhije na stalno nemirnoj granici ka Osmanskom carstvu. Ovakav položaj uslovio je česta razaranja, što se nepovoljno odrazilo na život u naselju i okolini.

Győr se 1683. konačno oslobadio turske opasnosti i počinje se ponovo razvijati, pa je 1743. dobio status grada. Grad u 18. veku se brzo razvija i postaje važno kulturno, privredno i upravno središte. U to vreme značajan činilac u gradu bili su malobrojni Srbi, iz kojih je danas sačuvana srpska pravoslavna crkva.

Za Revolucije 1848-49. Győr, je bio u senci Beča, i nije imao značajnu ulogu, pa nije značajnije stradao. Nakon revolucije grad se brzo podigao i uskoro dobio železničku vezu sa Budimpeštom i Bečom. Takođe, u ovo vreme podignute su mnoge nove građevine, a grad se i brojčano povećavao.

Nakon Prvog svetskog rata Győr je ušao u okvir novoosnovane mađarske republike, gde grad postaje pogranični što usporava razvoj grada. Novi prekid desio se krajem Drugog svetskog rata kada je Győr stradao pri ulasku sovjetske vojske u grad krajem 1944. Grad je ponovo obnovljen.

Tokom druge polovine veka grad je doživeo ponovo razvoj i rast stanovništva (sa 70 hiljada posle rata na 120 hiljada početkom 90ih godina). Međutim, počeo je zaostajati za drugim velikim gradovima u državi, što bila posledica blizine "gvozdene zavese" (granica sa Austrijom). Tokom proteklih godina tranzicije, posle otvaranja Mađarske ka Zapadu, Győr se našao na veoma povoljnom položaju na glavnoj vezi sa najrazvijenim susedom Mađarske, pa je grad doživeo razvoj i rast (za razliku od većine drugih gradova u državi).

Pobratimski gradovi

Finska, Kuopio Njemačka, Erfurt Njemačka, Sindelfingen Njemačka, Ingolstadt Francuska, Colmar Rusija, Brjansk	Rumunjska, Braşov Izrael, Nazareth Illit Kina, Wuhan Poljska, Poznań Urugvaj, Montevideo

Galerija slika

Katolička katedrala
Karmelićanska crkva i spomenik sv. Ištvanu
Trg Szechenyi
Gradski park kod rukavca Dunava Moson

Izvori

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 „Hungary: Major Cities & Towns” (engleski). City population. Pristupljeno 18. 04. 2016.
↑ „Győr, Hungary” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 18. 04. 2016.

Vanjske veze

Službene stranice Győra (hu)
Győr, Hungary na portalu Encyclopædia Britannica (en)

[mam-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 „Hungary: Major Cities & Towns” (engleski). City population. Pristupljeno 18. 04. 2016.

[brit-2] „Győr, Hungary” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 18. 04. 2016.

[1]

[2]