Vlado Janić
Vjekoslav Janić, poznat kao Vlado Janić Capo (1904 — 1991), je bio učesnik Narodnooslobodilačke borbe, prvi zapovjednik Prvog sisačkog partizanskog odreda, general-pukovnik JNA i narodni heroj Jugoslavije.
VLADO JANIĆ CAPO | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Datum rođenja | 14. jul 1904. | ||||||
Mesto rođenja | Sisak Austrougarska | ||||||
Datum smrti | 4. maj 1991. (86 god.) | ||||||
Mesto smrti | Beograd, SR Srbija SFR Jugoslavija | ||||||
Profesija | vojno lice | ||||||
Član KPJ od | 1931. | ||||||
Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||||||
Služba | NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1941 — 1960. | ||||||
Čin | General-pukovnik | ||||||
Narodni heroj od | 20. decembra 1951. | ||||||
Odlikovanja |
|
Biografija
urediRođen je 14. jula 1904. godine u Sisku. Potiče iz brojne i veoma siromašne porodice, koja je čitava učestvovala u radničkom pokretu, a kasnije i u Narodnooslobodilačkoj borbi. Oca i dva brata su mu streljale ustaše, a majka i sestra su bile zatočene u logoru Jasenovac. Već posle završenog trećeg razreda osnovne škole, u vreme školskog raspusta, Vlado je radio na ciglani kako bi zaradio dopunske prihode za siromašnu porodicu. Posle završene osnovne škole, zaposlio se izvesno vreme na železničkoj stanici u Sisku.
Krajem Prvog svetskog rata i u prvim godinama Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca učio je mašinbravarski zanat u fabrici tkanina u Sisku, i učestvovao je u nekoliko štrajkova. Posle naučenog zanata, zaposlio se u Železničkoj radionici u Sisku, gde je radio kao bravar, a izvesno vreme i kao ložač na lokomotivi. U sindikat Saveza železničkih radnika stupio je 1924. godine. Delovao je veoma aktivno u Nezavisnim radničkim sindikatima, u tadašnjim teškim uslovima rada po radničke organizacije i zabrane javnog delovanja Komunističke partije Jugoslavije (KPJ), a 1931. godine primljen je u Partiju.
Godine 1933. postao je sekretar partijske ćelije u Železničkoj radionici i član Okružnog komiteta KPJ za Sisak i Baniju, a od 1935. vrši i funkciju sekretara istog komiteta. Zbog partijskog rada hapšen je nekoliko puta. Godine 1937. učestvovao je na partijskom savetovanju pod Plješivicom, kod Samobora, i na partijskom savetovanju kod Šmarne gore, u Sloveniji. Godine 1939, na Prvoj partijskoj konferenciji Komunističke partije Hrvatske, Vlado je kao istaknuti aktivist i partijski radnik izabran za člana Centralnog komiteta KPH, a učestvovao je i na Petoj zemaljskoj konferenciji KPJ, na kojoj je izabran za člana Centralnog komiteta KPJ.
Narodnooslobodilački rat
urediPosle Aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije, aktivno je učestvovao u pripremi ustanka i sakupljanju oružja. 22. juna 1941. godine, istog dana kada je Nemačka napala Sovjetski Savez, pod njegovim rukovodstvom i rukovodstvom organizacionog sekretara OK KPH za Sisak Marijana Cvetkovića, formiran je prvi partizanski odred u Jugoslaviji - Sisački partizanski odred. Odred je odmah stupio u borbu s okupatorom i domaćim izdajnicima: izveo je više diverzantskih akcija na železničkoj pruzi prema Zagrebu, nedaleko od Lekenika, eksploziju pod vojnom kompozicijom nedaleko od železničke stanice Sisak, oštećenja mosta kod Blinskog Kuta, a u drugoj polovini jula i više većih okršaja s neprijateljem. Posle toga, sisački partizani kreću prema Baniji, gde su, krajem septembra, Sisački partizanski odred i nekoliko banijskih formirali jedinstveni - Banijski partizanski odred, čiji je prvi komandant bio Vlado.
U toku Narodnooslobodilačke borbe vršio je mnoge odgovorne vojne i partijske dužnosti:
- bio je sekretar Okružnog komiteta KPH za Sisak i Baniju,
- član Oblasnog komiteta KPH za Slavoniju,
- član Opunomoćeništva CK KPH za severnu Hrvatsku,
- član operativnog rukovodstva NOP-a za Sisak,
- politički komesar Dvanaeste slavonske udarne brigade,
- politički komesar 28. slavonske udarne divizije,
- politički komesar Šestog slavonskog udarnog korpusa,
- politički komesar Korpusa narodne odbrane Jugoslavije.
Posleratna karijera
urediPosle oslobođenja Jugoslavije, Vlado Janić je obavljao visoke odgovorne dužnosti u Jugoslovenskoj narodnoj armiji. U nekoliko saziva biran je za poslanika Savezne narodne skupštine, za člana Centralnog komiteta SK Hrvatske i člana Centralnog komiteta SK Jugoslavije, te za člana Opunomoćstva CK SKJ za JNA. Bio je i član Saveta federacije. Umro je 4. maja 1991. godine u Beogradu.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 20. decembra 1951. godine.
Literatura
urediSegment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi. |
- Vojna enciklopedija (knjiga četvrta), Beograd 1972. godina
- Narodni heroji Jugoslavije. „Mladost“, Beograd 1975. godina.