Stefan III Moldavski
Stefan III Moldavski znan i kao ili Stefan Veliki (rumunjski: Ștefan cel Mare ili Ștefan cel Mare și Sfânt - Sveti Stefan Veliki), rođen oko 1435. - umro 2. jula 1504., bio je moldavski vojvoda u razdoblju 1457. - 1504.[1]
| Stefan III Moldavski | |
|---|---|
| |
| Bista Stefana Velikog u Feleacuju | |
| vojvoda | |
| Vladavina | 1457. - 1504. |
| Supruge | Evdokia Olelkovici Maria din Mangop (1472. - 1477.) Maria Vochița (1478 - 1504) |
| Dinastija | Bogdan-Mușat |
| Otac | Bogdan II Moldavski |
| Majka | Oltea Moldavska |
| Rođenje | oko 1433. |
| Smrt | 1504. |
Za svog života stekao je slavu po čitavoj Evropi zbog svog dugotrajnog otpora osmanskim Turcima.[1]
Biografija
urediStefan se uspeo na moldavski tron uz pomoć vlaškog vojvode Vlada III Cepeša. Nakon tog se uspio odbili ugarski invaziju Mađarskoj 1467., ali je 1471. napao Kneževinu Vlašku, koja je u međuvremenu podlegla Osmanlijama i postala njihova vazalna država.[1]
Kad je osmanski sultan Mehmed II krenuo 1475. da osvoji Moldavsku kneževinu, Stefan je uspio pobijediti napadače u bitci pored današnjeg grada - Vasluja (danas u Rumunjskoj). Ali je već slijedeće 1476. pretrpio poraz u Bitci kod Valeje Albe (današnji Războieni - Okrug Neamţ), tako da je jedva izvukao živu glavu.[1] Njegovi napori da osigura evropsku pomoć u borbi protiv Osmanlija nisu urodili plodom, ali mu je njegova odlučnost u toj borbi - jer je rekao da će odsjeći svakom paganinu desnu ruku, osigurala brojne pohvale, pa ga je i papa Siksto IV. prozvao Borcem za Krista.[1]
Ali se nakon 1484. Stefan se morao boriti ne samo s novim osmanskim navalama, već i protiv nasrtaja Poljaka i Ugara na moldavsku nezavisnost Tako da je u posljednjim godinama svoje vladavine zaključio sporazum sa sultanom Bajazidom II po kojem je Kneževina Moldavija formalno ostala nezavisna, ali je postala osmanski vazal (morala je plaćati godišnji danak).[1]
Iako je njegova vladavina bila obilježena stalnim unutrašnjim svađama, ipak je dugi period njegove vladavine osigurao Moldaviji značajan kulturni napredak, jer je tad podignuto puno crkava i manastira.[1]
Rumunska pravoslavna crkva je 1992. kanonizarala - Stefana i proglasila svetim, slavi se 2. jula, na dan kad je umro.
| Prethodnik: Petru Aron |
Moldavski vojvoda 1457. - 1504. |
Nasljednik: Bogdan III |
