Vlad Țepeș
Vlad III. (rum. Vlad al III-lea), poznat i kao Vlad Cepeš (rum. Vlad Ţepeş – "Vlad Nabijač") ili Vlad Drakula (rum. Vlad Dracula) ili Vlad Drakulea (rum. Vlad Drăculea; Sighişoara, 1431. — sjeverno od Bukurešta, 1476.), bio je vlaški.vojvoda u više navrata, prvi put - 1448., nakon tog od 1456. do 1462., i zadnji put - 1476.[1]
| Vlad III. Cepeš rum. Vlad al III-lea Țepeș | |
|---|---|
| |
| Drvorez s likom Vlada Cepeša | |
| vojvoda | |
| Vladavina | 1448. 1456. - 1462. 1476. |
| Supruga | Ilona Szilágyi |
| Djeca | Mihnea cel Rău, Vlad IV i Mircea (diskutabilni) |
| Dinastija | Drăculești |
| Otac | Vlad II. Cepeš |
| Majka | Cneajna Moldavska |
| Rođenje | novembar (ili decembar) 1431. Sighişoara (Transilvanija) |
| Smrt | 8. jul 1476. pored današnjeg Bukurešta |
Vlad Cepeš bio je poznat po izuzetno okrutnim metodama kojima je kažnjavao svoje neprijatelje. Zbog njih je postao slavan još u 15. vijeku po cijeloj Evropi.[1]
Pojedini historičari misle da se književni lik Brama Stokera - Drakula bazira na Vladu Cepešu.[1]
Biografija
urediVlad je drugi od četiri brata rođen u bojarskoj porodici Vlada II. Cepeša. Njegov nadimak - Drakula (znači Drakulin sin) izveden je iz latinskog: draco (zmaj). Dobio ga zato jer mu je otac bio član viteškog Zmajskog reda, kog je osnovao car Svetog rimskog carstva Žigmund Luksemburški još u vrijeme dok je bio ugarski kralj, s ciljem da tako ojača obranu kršćanske Evrope protiv Osmanlija. [1]
Nakon što mu je otac preuzeo tron Kneževine Vlaške 1436. i Vlad se tamo preselio. Vlad i njegov mlađi brat poslani su na dvor osmanskog sultana Murata II kao taoci, koji su trebali osigurati vazalnu vjernost njihova oca turskom sultanu. Kad se Vlad 1448. vratio u Vlašku, saznao je da su mu otac i stariji brat ubijeni prije godinu dana, u komplotu koji su organizirali vlaški bojari.[1]
Taj događaj je presudno uticao na čitav preostali život Vlada Cepeša, nakon tog se stalno borio da povrati očev tron, iz ruku protivnika, okupljenih oko njegova mlađeg brata, kog je podržavao i sultan. To je nakratko i uspio 1448, ali je svrgnut nakon samo dva mjeseca. Nakon tog je ratovao punih osam godina, nebi li ponovno povratio svoj feud - Kneževinu Vlašku.[1]
Upravo je tokom tog razdoblja, izveo najveća zvjerstva po kojima je kasnije ostao toliko poznat. Njegova sklonost da do iznemoglosti muči svoje neprijatelje - nabijajući ih na kolac dok ne ispuste dušu, donijela mu je i drugi nadimak - Vlad Nabijač (rum. Vlad Ţepeş). Tako je kažnjavao sve svoje neprijatelje, bez obzira jesu li stranci ili njegovi sunarodnjaci. Naročito je ostala upamćena 1462. kad je napustio bojno polje sa hiljadu tako usmrćenih osmanskih vojnika, to je navodno radio nebi li ih zastrašio - da ga ne napadaju. Te godine uspio se izvući da ga Osmanlije ne zarobe, ali samo nakratko jer ga je zarobila ugarska vojska kralja Matije Korvina i stavila u zatvor. Nakon oslobađanja, uspio se ponovno domoći titule vlaškog vojvode - 1476., ali je poginuo u bitci iste godine.[1]
I pored svoje okrutnosti ostao je upamćen kao narodni heroj u Vlaškoj, kao borac protiv osmanskog nadiranja.[1]
Gotovo je uvriježeno mišljenje da je Bram Stoker, lik svoga - Drakule oblikovao po Vladu Cepešu, iako on u svojim bilješkama za roman koristi ime Drakula, ali nigdje ne spominje ubojstva, po kojima je bio poznat. Neki historičari pretpostavljaju da se Stoker konzultirao sa Hermannom Bamburgerom, u to vrijeme istaknutim historičarom, od kog je vjerojatno dobio informacije o njegovoj nasilnoj prirodi, ali o tome nema nikakvih konkretnih dokaza.[1]
