Rekonkvista

(Preusmjereno sa stranice Reconquista)

Historija Španije
Prahistorija Iberijskog poluotoka
Španija u antičko doba
Španija i Rimljani
Španija u srednjem vijeku
- Vizigotska Španija
- Svevsko kraljevstvo
- Spanija
- al-Andalus
- Rekonkvista
Špansko kraljevstvo
- Habsburška Španija
- Španija u doba prosvjetiteljstva
Restauracija apsolutizma u Španiji
Prva španska republika
Restauracija burbonske Španije
Druga španska republika
Španski građanski rat
Španija pod Frankom
Španska tranzicija
Moderna Španija

Rekonkvista (španj.: Reconquista) predstavlja pokret Španjolaca i Portugalaca kako bi protjerali Maure (islamske Arape) s Pirinejskog poluotoka, odnosno kako bi ga ponovno osvojili, što je u stvari i značenje španjolske riječi "Rekonquista". Uzrok Rekonkviste bila je invazija Maura u Europu, oni su 714. zauzeli veći dio poluotoka, a njihov dalji prodor zaustavio je tek Karlo Martel u Bitci kog Toursa 732. Sama Rekonkvista počinje 718. godine oslobođenjem Galicije i Leona, odnosno Pelayovom pobjedom kod Covadonge 722. godine, a završila je 1492. kad je zauzet Emirat Granada, posljednji maurski emirat na tlu Europe.

Rekonkvista, u vjerskom pogledu, predstavlja sukob između kršćanstva, odnosno katoličanstva sa jedne i islama sa druge strane, koji se okončao potpunim nestankom islama sa prostora zapadne Europe.

Uzrok Rekonkviste

uredi

Borba oko prijestolja početkom 8. vijeka među Vizigotima koji su vladali Pirinejskim poluotokom, omogućila je 711. Maurima koji su vladali Sjevernom Afrikom prodor u Europu. Već poslije godinu dana Mauri su počeli invaziju na poluotok, zauzevši do 714. godine njegov veći dio. Njihov prodor nije se tu zaustavio i oni su nastavili na sjever napavši Merovinšku Franačku državu. Stigli su do Toursa gdje ih je 732. godine do nogu potukao i zaustavio Karlo Martel u čuvenoj bitci.

Tijek Rekonkviste

uredi

Rekonkvista je počela ponovnim osvajanjem Leona i Galicije 718. godine, odnosno organiziranim otporom koji je pokrenuo don Pelayo koji dovodi do pobjede kod Covadonge četiri godine poslije. No, međusobni sukobi su uskoro umanjili efikasnost udruženih kršćanskih snaga sve do 13. vijeka.

Tek u 13. vijeku počinje uspješan otpor i potiskivanje Maura. Fernando III od Kastilje 1236. prisiljava Emirat Granada na vazalski odnos, a Alfonso III 1249. osvaja Algarve čime se završava portugalska Rekonkvista. Konačno protjerivanje Maura izvele su 1492. snage tzv. Katoličkih kraljeva (Los Reyes Católicos), Fernanda II i Isabele od Kastilje, uništenjem Emirata Granada.

Protjerivanje Židova i Muslimana

uredi
 
Predaja Granade Katoličkim kraljevima

Katolički kraljevi potpisuju 31. decembra 1492. u Granadi proglas o protjerivanju Židova (točnije, Sefarda) iz Kraljevine Kastilije. Fernando II također potpisuje drugi dokument koji se odnosi na Židove u kraljevini Aragon. Opravdanje za ovu mjeru je dano na osnovu dokumenta koji je izradio glavni inkvizitor i lični ispovjednik kraljice [[Isabel I od Castille|Isabele od Kastilje], fratar Tomás de Torquemada nekoliko dana ranije. Argumenti su bili isključivo religiozne prirode: mjere se poduzimaju u cilju očuvanja jedinstva i širenja katoličke vjere, jer prema mnogobrojnim izvještajima raznih svećenika, Židovi na sve načine pokušavaju kršćane privoliti na judaizam.

Poslije pada Granade 1492. godine, maurski sultan Boabdil je pregovarao o uvjetima predaje i jedan od uvjeta, koji je prihvaćen od strane Katoličkih kraljeva je vjerska tolerancija prema muslimanima. To je značilo da će im biti dozvoljeno slobodno ispovjedanje islama, ne plaćanje većeg poreza od kršćana, da kršćani koji su prihvatili islam neće biti nasilno vraćani u kršćanstvo, i dr. Isprva, Katolički kraljevi poduzimaju mirno propagiranje katoličanstva, zadatak koji povjeravaju nadbiskupu Granade. Međutim, poslije jedne posjete Granadi 1499. vidjevši koliko je grad još uvijek imao muslimanske karakteristike, odlučuju konverziju povjeriti kardinalu Sisnerosu koji će upotrijebiti energičnije mjere. Nasilno pokrštavanje dovodi do ustanka od strane muslimana 1500. , koji Katolički kraljevi iskorištavaju kao izgovor za još drastičnije mjere pokrštavanja.

Na isti način su 14. februara 1502. protjerani španjolski muslimani tzv. Moriski (morisci). Trebali su se pokrstiti, ili napustiti španjolsko tlo. Ovo neće biti posljednje protjerivanje: Felipe III od Španije je započeo protjerivanje moriska 1609. koje će se završiti 1616. godine. U tom periodu, zemlju je napustilo oko 272.000 moriska.