Gardaja
Gardaja (arapski: غرداية/ Ghardaïa, berberski: Taɣerdayt)) je grad i općina od 142,913 stanovnika[1] u sredini Alžira u Pokrajini Gardaja u kojoj je i administrativni centar.[2]
Gardaja
غرداية | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 32°29′N 3°40′E / 32.483°N 3.667°E | |
| Država |  Alžir
|
| Pokrajina | Gardaja |
| Visina | 572[1] |
| Stanovništvo (2008.) | |
| - Grad | 142,913[1] |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC) |
| Poštanski broj | 47000[1] |
| Karta | |
  Gardaja Pozicija Gardaje u Alžiru | |
Grad je danas svjetski poznat kao jedan od gradova pentopolisa koji formiraju lokalitet - Dolina M'zab koji je 1982. uvršten na UNESCO-vu Listu mjesta svjetske baštine u Africi.[3]
Geografske karakteristike uredi
Gardaja se prostire u saharskoj pustinji u oazi Vadi M'zaba, koja je udaljena 600 km južno od glavnog grada Alžira.[3]
Historija uredi
Gardaja je nastala u 11. vijeku kao ksar berberskog plemena Mozabita. Po lokalnoj legendi izgrađena je oko pećine (eremitorija) u kojoj je živjela svetica - Daïa.[2]
Oaza Vadi M'zaba duga je 25 km, u njoj pored Gardaje leži još četiri grada; Melika, Beni Isguen, Bounoura i El Atteuf[4]
Svi oni nastali su kao ksarovi između 1012. i 1350.[3] Izgrađeni su na isti način oko visoke džamije koja je istovremeno bila i posljednja točka odbrane - citadela, ali i arsenal i skladište hrane. Oko nje su u koncentričnim krugovima građene skromne kuće stanovi stanovnika sve do posljednjih bedema.[3]
Krajem 19. vijeka taj pentopolis je imao 18.000 stanovnika.[4]
Danas su sva ta naselja spojena u jednu urbanu cjelinu, sa Gardajom kao centrom. Specifičnost Gardaje je minaret njene džamije izgrađen u obliku piramide.[2]
Današnja Gardaja je pored tog što je obrazovni centar i grad sa velikom bolnicom, i turistička destinacija za obilazak ksarova u oazi.[5]
Privreda i trasport uredi
Gardaja je prvenstveno trgovačko - administrativni centar poljoprivrednog kraja. Poznat je po velikim nasadima palmi datulja i citrusa.[5] Najveći industrijski objekt je tvornica cijevi Alfapipe.[6]
Pored grada prolazi transaharski autoput N1, a ima i aerodrom (IATA: GHA, ICAO: DAUG)[2] koji se nalazi 16 km jugoistočno.
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Algeria, People's Democratic Republic of Algeria” (engleski). City population. Pristupljeno 2.2. 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Ghardaïa, Algeria” (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 2.2. 2020.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 „M'Zab Valley” (engleski). UNESCO. Pristupljeno 23.2. 2020.
- ↑ 4,0 4,1 Marc Côte. „Une ville remplit sa vallée : Ghardaïa” (francuski). Méditerranée. Pristupljeno 2.2. 2020.
- ↑ 5,0 5,1 „Huit bonnes raisons de visiter Ghardaïa” (francuski). Visa Algerie. Pristupljeno 2.2. 2020.
- ↑ „Algérienne de Fabrication de Pipe” (engleski). IMETAL. Arhivirano iz originala na datum 2020-02-04. Pristupljeno 2.2. 2020.
