Cromarty (škotsko-gelski: Cromba) je nekadašnji kraljevski grad na sjeveroistoku Škotske od 726 stanovnika.[1]

Cromarty
Cromba
Panorama sela
Panorama sela
Panorama sela
Koordinate: 57°40′N 4°2′W / 57.667°N 4.033°W / 57.667; -4.033
Država  Ujedinjeno Kraljevstvo
Sastavna država  Škotska
Područni savjet Highland
Namjesništvo Ross i Cromarty
Površina
 - Ukupna 0.37 km²[1]
Stanovništvo (2011.)
 - Grad 726[1]
 - Gustoća 1,962.2[1]
Vremenska zona UTC+0 (UTC)
Poštanski broj IV11
Pozivni broj 01381
Karta
Cromarty na mapi Ujedinjenog Kraljevstva
Cromarty
Cromarty

Cromarty administrativno podpada pod Područno vijeće (council area) - Highland, a nekad je bio administrativni centar historijskog countya Cromartyshire.[2]

Geografske karakteristike

uredi

Cromarty leži na sjevernom rtu poluotoka Black Isle, na južnoj obali zaljeva Cromarty Firth, udaljen 24 km sjeveroistočno od Invernessa.[2]

Historija

uredi

Grad je bio sjedište porodice Urquhart čiji se zamak kočio na brdu iznad mjesta. U to doba Cromarty je bio važna trgovačka luka, pa je zbog toga dobio status kraljevskog grada, ali kad mu je luka propala, troškovi zadržavanja tog statusa postali su preskupi.[2]

Bogati lord George Ross, kupio je grad 1772. i započeo sa programom njegove revitalizacije, investirajući puno svog vlastitog novca. U sklopu tog je sagradio novu ribarstvu luku, kako bi obnovio ribarstvo, uz to je podigao brojne manufakture, za proizvodnju tkanina, igala, lopata, čipki i piva. Podigao i brojne gradska zdanja, među ostalim Gelsku crkvu i Palaču Cromarty (1772.), koje još i danas postoje.[2] Kad su se krajem tog vijeka počele graditi bolje ceste i željezničke pruge po Highlandsu, one su zaobišle poluotok i Cromarty, pa je grad ponovno ušao u krizno razdoblje, jer mu je ribarstvo propalo, a stanovništvo se raselilo.[2]

U novije vrijeme gradsko i područno vijeće, zajedno sa Nacionalnom zakladom Škotske radi na programu da se - Cromarty, restaurira na sličan način Culross u grad muzej, jer ima reputaciju najbolje očuvanog grada Highlandsa iz 18. vijeka.[2]

Cromarty je rodno mjesto Hugha Millera, ugledni geologa, klesara i pisca. Njegova kuća iz 1711., danas je pretvorena u muzej koji vodi Nacionalna zaklade Škotske. Pored nje leži zgrada suda - George Ross, u kojoj je smješten nagrađivani gradski muzej sa eksponatima iz prošlosti grada. U susjedstvu je biblioteka koju je gradu poklonio filantrop Andrew Carnegie.[2]

Izvori

uredi
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 „Cromarty (Highland)” (engleski). City population. Pristupljeno 24. 01. 2015. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Cromarty (engleski). The Gazetteer for Scotland. Pristupljeno 24. 1. 2015. 

Vanjske veze

uredi