8. vijek

vijek
(Preusmjereno sa stranice 8. vek)

8. vijek je razdoblje koje je trajalo od 701. do 800. godine. U Evropi se tradicionalno smatra dijelom ranog srednjeg vijeka.

Milenijum: 1. milenijum
Vjekovi: 7. vijek  8. vijek  9. vijek
Decenije: 700-e 710-e 720-e 730-e 740-e
750-e 760-e 770-e 780-e 790-e
Kategorije: RođenjaSmrti
NastanciPrestanci
Istočna hemisfera na početku 8 vijeka.
Istočna hemisfera na kraju 8. vijeka.
701 702 703 704 705 706 707 708 709 710
711 712 713 714 715 716 717 718 719 720
721 722 723 724 725 726 727 728 729 730
731 732 733 734 735 736 737 738 739 740
741 742 743 744 745 746 747 748 749 750
751 752 753 754 755 756 757 758 759 760
761 762 763 764 765 766 767 768 769 770
771 772 773 774 775 776 777 778 779 780
781 782 783 784 785 786 787 788 789 790
791 792 793 794 795 796 797 798 799 800

Pregled

uredi

Na istočnoj hemisferi je tada najveća država - Arapsko Carstvo, odnosno Omejadski Kalifat - na samom početku 8. vijeka ponovno pokrenulo teritorijalnu ekspanziju, što je na krajnjem zapadu kao rezultat imalo muslimansko osvajanje Iberijskog poluotoka, odnosno prvo uporište islama na evropskom kontinentu. Ekspanzija je, međutim, relativno brzo zaustavljena, prvo od strane Bizanta razbijanjem opsade Carigrada, zatim od strane Franaka u bitci kod Poitiersa. Kalifat, koji se više nije mogao širiti, suočio se sa ekonomskom i političkom krizom, koja se odrazila kako kroz dinastijske sukobe, tako i kroz velike ustanke u Sjevernoj Africi i Perziji. Potonji je na vlast donio novu, abasidsku, dinastiju kalifa, mada ona nije uspjela u potpunosti nametnuti vlast Kalifatu, s obzirom da su Omejadi zadržali kontrolu nad Iberijskim poluotokom. Time je prestalo dotadašnje političko jedinstvo islamskog svijeta, ali su se Abasidi nakon toga posvetili kako unutrašnjim reformama, tako i razvoju arapske kulture i nauke, zbog čega njihov dolazak na vlast predstavlja početak tzv. islamskog zlatnog doba.

Abasidi su nedugo nakon dolaska na vlast uspjeli u bitci za Talas zaustaviti širenje Kineskog Carstva na zapad, odnosno omogućiti kasniju islamizaciju Centralne Azije. Taj veliki poraz je slijedilo i izbijanje velikog Anshi ustanka protiv dinastije Tang; iako je ustanak nakon nekoliko godina skršen, izazvao je dotada nezapamćeno krvoproliće i razaranja te se od njega dinastija Tang nikada nije uspjela oporaviti. Vakuum moći su počeli postepeno koristiti regionalni gospodari rata, dok je na zapadnim granicama kinesku vlast počela izazivati Tibetansko Carstvo.

Nakon što je dobacilo arapske napade Bizantsko Carstvo nije uspjelo iskoristiti taj uspjeh, prije svega zbog unutrašnjih problema, odnosno ikonoboračkog spora. On je izazvao ne samo endemske građanske ratove u Bizantu, nego trajno pokvario odnose sa zapadnom Crkvom. To su najbolje iskoristili franački vladari iz nove dinastije Karolinga koji su se nametnuli kao novi zaštitnici rimskih papa, a od druge polovice 8. vijeka pod Karlom Velikim otpočeli proces stvaranja nove, velike države koja je ne samo ujedinila dotadašnja "barbarska kraljevstva" nego otpočela program pokrštavanja dotada paganskih područja na sjeveru Evrope. Duga Karlova vladavina, koja je dovela do prvog velikog procvata kulture u Evropi nakon pada Rimskog Carstva, poznatog kao karolinška renesansa je pred sam kraj vijeka zasjenjena pojavom vikinških napadača sa sjevera.

Nakon 700. n.e. pojedinci na Balkanu imaju vrlo sličan sastav predaka kao danas, sa 30-60% slavenskog porijekla, stečenog u prethodnom stoljeću.[1]

Glavni događaji i razvoji

uredi

Važnije osobe

uredi

Izumi i otkrića

uredi
Milenijum Vijek
4. pne.: 40. pne. 39. pne. 38. pne. 37. pne. 36. pne. 35. pne. 34. pne. 33. pne. 32. pne. 31. pne.
3. pne.: 30. pne. 29. pne. 28. pne. 27. pne. 26. pne. 25. pne. 24. pne. 23. pne. 22. pne. 21. pne.
2. pne.: 20. pne. 19. pne. 18. pne. 17. pne. 16. pne. 15. pne. 14. pne. 13. pne. 12. pne. 11. pne.
1. pne.: 10. pne. 9. pne. 8. pne. 7. pne. 6. pne. 5. pne. 4. pne. 3. pne. 2. pne. 1. pne.
1.:   1.   2.   3.   4.   5.   6.   7.   8.   9. 10.
2.: 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
3.: 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30.
4.: 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40.
  1. Ancient DNA analysis reveals how the rise and fall of the Roman Empire shifted populations in the Balkans. sciencedaily.com]. December 7, 2023