< | 13. vijek | 14. vijek | 15. vijek | >
< | 1310-e | 1320-e | 1330-e | 1340-e | 1350-e | 1360-e | 1370-e | >
<< | < | 1336. | 1337. | 1338. | 1339. | 1340. | 1341. | 1342. | 1343. | 1344. | > | >>

Godina 1340 (MCCCXL) bila je prijestupna godina koja počinje u subotu u julijanskom kalendaru (1. januar/siječnja).

1340. po kalendarima
Gregorijanski 1340. (MCCCXL)
Ab urbe condita 2093.
Islamski 740–741.
Iranski 718–719.
Hebrejski 5100–5101.
Bizantski 6848–6849.
Koptski 1056–1057.
Hindu kalendari
Vikram Samvat 1395–1396.
Shaka Samvat 1262–1263.
Kali Yuga 4441–4442.
Kineski
Kontinualno 3976–3977.
60 godina Yang Metal Zmaj
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11340.
p  r  u
Podrobnije: Kalendarska era

Događaji

uredi

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

uredi

April/Travanj – Jun/Lipanj

uredi
  • 1. 4. - Ubijen je grof Gerhard III od Holstein-Rendsburga, praktični gospodar Danske.
  • 6. 4. - Umro trapezuntski car Vasilije, izgleda da ga je otrovala supruga Irina, inače vanbračna kćerka Andronika III - ona preuzima vlast (do 1341), ali dolazi do građanskog rata.
  • 7. 4. - Kralj Galicije-Volinije Jurij II. Boleslav umire, otrovan, bez nasljednika. Sve do 1392. za kraljevstvo se sukobljavaju Poljska i Litva. Poljski kralj Kazimir III ubrzo upada u zemlju.
  • 19. 4. - Kralj upozorava "bana Mikca, knezove Dujma i Bartola Frankapana, kao i (...) slobodne obćine i kastelane gradova, da ne daju utočišta nekim žiteljima slobodne obćine Gradac kod Zagreba, koji bijahu radi bune kažnjeni izgonom iz grada".
    • Radi se o višegodišnjoj buni u Zagrebačkoj biskupiji zbog utjerivanja desetine (od 1333): "sila buntovnika" je izvedena pred kraljevski vrhovni sud u Visegrádu ove godine, ali su pobjegli u Hrvatsku prije osude. Pomilovani su na prijedlog biskupa Ladislava de Kobola, koji se vraća na stolicu u Zagreb.[3]
  • proleće - Andronik III i Jovan Kantakuzin su ušli u pobunjeni Epir, Arta je pod šestomesečnom opsadom.
  • jun - Kralj Dušan Nemanjić je teško bolestan u ovo vreme; obećava Mlečanima odred od 500 ljudi, čak i u Lombardiji, može i lično na čelu vojske, traži sigurno sklonište za sebe i porodicu - Venecija ih uvrštava u svoje građane, ništa konkretnije.[4]
    • Vojvoda Hrelja je u ovo vreme prebacio lojalnost sa Dušana na Andronika III, zajedno sa Strumicom i još dva grada, dobiće titulu velikog domestika (ponovo priznaje Dušana 1342).
  • jun - Kazimir III je zauzeo i zapalio Lavov.
  • 24. 6. - Stogodišnji rat, pomorska Bitka kod Sluysa: engleski kralj Edward III je potukao mnogobrojniju francusku flotu
  • 24. 6. - Valdemar IV, sin Kristofera II, proglašen je za kralja Danske (do 1375). Prve godine provodi vraćajući pod kraljevsku vlast delove Danske koje je založio njegov otac.
  • 23. 6. - 25. 9. - Neuspešna anglo-flandrijska opsada Tournaia.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

uredi
  • 7. 7. - Grof Vilim II. od Hainauta dao gradska prava Rotterdamu.
  • 27. 8. - Kralj Karlo I. Robert je poslao "poklisara u Hrvatsku i s njim kraljevska pisma na kneza Dujma Frankapana, kao i na bana Mikca i njegove sinove Stjepana i Akuša, kojima im strogo naloži, da čim doznadu, što pisma kažu, namah izplate biskupu zagrebačkomu desetinu od svojih posjeda, i da više ne priječe biskupovim ljudima pobirati desetinu od svojih podanika i kmetova".[3]
  • 25. 9. - Espléchinsko primirje u Stogodišnjem ratu.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

uredi
  • 30. 10. - Rekonkvista, Bitka na Río Salado ili kod Tarife: kastiljsko-portugalska pobeda nad marinidsko-grenadskim snagama na jugu Španije. Marinidi se vraćaju u Afriku, više nijedna muslimanska armija nije mogla invadirati Španiju. Gibraltar je ostao Granadi, ali Kastiljanci i Đenovljani kontroliraju moreuz.
  • jesen - Epir: Arta se predaje nakon što je Kantakuzen vodio razgovore; Nikifor Orsini prekida pobunu, obećana mu je Kantakuzenova kćerka.
  • zima 1340/41 - Zlatna horda je napadala Poljsku, Mađarsku, Brandenburg, Prusku.

Kroz godinu

uredi
  • Opet se šire vijesti da će kralj Karlo Robert dolaziti u Hrvatsku, Šubići se dogovaraju s Mlečanima da to spriječe.[5]
  • 1340-41 - Sinod svetogorskih igumana i glavnijih monaha podržava učenje Grigorija Palame u isihastičkom sporu.
  • U Dušanovoj povelji se pominje Pološki manastir kod Kavadaraca, kome je ktitor njegov rođak Ivan Dragušin.
  • 1340-42 - Župan Petar Brajan zida Belu crkvu karansku kod Užica. Oko ove godine je nepoznati ktitor podigao "latinsku crkvu" kod Prokuplja, neki vlastelin je obnovio malu crkvu u Gornjem Kozjaku kod Štipa.[6]
  • Pribac Hrebeljanović se pominje kao logotet kralja Dušana ("šef kancelarije", zadužen za vladarske isprave).
  • Königsberg se priključio Hanzeatskoj ligi.

Rođenja

uredi

Smrti

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1340.

Reference

uredi
  1. Kotromanići. rastko.rs
  2. Ćorović, HB I, 144
  3. 3,0 3,1 Klaić, 60
  4. Stvaranje srpskog carstva. rastko.rs
  5. Klaić, 65
  6. Istorija s.n. I, str. 652
Literatura