Velvet Goldmine
Velvet Goldmine je britansko-američki film u režiji Todd Haynesa iz 1998. godine. Film je priča o pop zvezdi, čiji je lik zasnovan uglavnom na David Bowiejevom liku 'Ziggyja' i odvija se u Britaniji u vreme glam rocka, početkom 1970-ih.
| Velvet Goldmine | |
|---|---|
| Režija | Todd Haynes |
| Produkcija | Christine Vachon Michael Stipe Bob Weinstein Harvey Weinstein |
| Scenario | Todd Haynes James Lyons |
| Naracija | Janet McTeer |
| Uloge | Jonathan Rhys Meyers Ewan McGregor Christian Bale Toni Collette |
| Muzika | Carter Burwell Craig Wedren |
| Premijera | 1998 |
| Jezik | Engleski |
| Trajanje | 124 min |
| Država |  Ujedinjeno Kraljevstvo Sjedinjene Američke Države |
| Kompanija | |
| Distributer | CiBy Sales (Worldwide) Miramax Films |
| Velvet Goldmine na Internet Movie Database | |
Radnja uredi
Priča prati britanskog novinara, Arthura Stuarta (Christian Bale), koji mora da zadire u svoju prošlost dok piše članak o bivšoj pop zvezdi, Brianu Sladeu (Jonathan Rhys Meyers), za američki časopis. Film pretvara Sladeovu paranoju da će biti ubijen na sceni tokom koncerta (paranoju koju je Bowie uključio u priču o Ziggy Stardustu) u izvedbu za javnost, koja je označila kraj njegove karijere. Dok Stuart pronalazi i intervjuiše ljude koji su bili povezani sa Sladeom, pokušavajući da shvati šta se dogodilo, otkriva se priča o Sladeu, njegovom ljubavniku, Curt Wildu (Ewan McGregor) i drugim ljudima iz njihove prošlosti. Ujedno, posmatra se i njegova priča i uticaj Sladeove karijere na njegovo odrastanje i prihvatanje seksualne orijentacije.
Cast uredi
| Podela uloga | ||
| Glumica/glumac | Lik | Napomene |
| Janet McTeer | Naratorka | |
| Jonathan Rhys Meyers | Brian Slade | |
| Christian Bale | Arthur Stuart | |
| Ewan McGregor | Curt Wild | |
| Toni Collette | Mandy Slade | |
| Eddie Izzard | Jerry Devine | |
| Emily Woof | Shannon | |
| Michael Feast | Cecil | |
| Joseph Beattie | Cooper | |
Produkcija uredi
Glavni lik, Brian Slade (Jonathan Rhys Meyers), biseksualna glam rock ikona, zasnovan je na liku David Bowiea i manjim delom na Marc Bolanu. Ewan McGregor glumi Curt Wilda, muzičara koji prevazilazi žanr i koji ne uzmiče od seksa, nagosti ili korišćenja druge na sceni ili van nje. Njegova biografija je zasnovana na Iggy Popu (koji je odrastao u prikolicama) i Lou Reedu (koga su roditelji poslali na terapiju elektrošokovima da bi ga "izlečili" od homoseksualnosti).[1] Ostatak glumačke ekipe čine Christian Bale, kao mladi fan glam rocka i novinar, Arthur Stuart; Toni Collette kao žena Briana Sladea, Mandy; Eddie Izzard njegov menadžer, Jerry Devine; i Luke Morgan Oliver, koji glumi mladog Oscara Wildea.
Priča sadrži snažnu paralelu sa Bowiejem i njegovim odnosom sa Reedom i Popom tokom 1970-ih i 1980-ih. Brianova preterana scenska ličnost, "Maxwell Demon" i njegov prateći bend, "Venus in Furs", takođe, sadrži izuzetnu sličnost sa Bowievom personom i pratećim bendom, Ziggy Stardust and the Spiders from Mars. Kao u odnosu Sladea i Wilda, Bowie je snimio ploče i sa Popom i sa Reedom.
Haynes je izjavio da film govori i o ljubavnim vezama između Amerike i Britanije, New Yorka i Londona, tj. o načinu na koji muzičke scene ovih gradova utiču jedna na drugu.[2] Little Richard je prikazan kao Brianov idol, koji je imao na njega rani uticaj. U realnom životu, Little Richard je uticao na Beatlese i Bowiea, koji su, dalje, inspirisali mnoge druge bendove. Little Richarda Haynes navodi dalje kao inspiraciju za Jack Fairyja.[2]
Kao Amerikanac, Haynes posmatra glam scenu kao autsajder, kao što lik Arthura posmatra svoje idole, Sladea i Wilda. Dok se opisuje da se film bavi Bowiem/Sladeom, on, takođe, govori o tinejdžerima, fanovima glam rocka i adolescentskom iskustvu pronalaženja identiteta. Ideja samo-izumljivanja, tema u životu i radu Oscara Wildea, kao i u personama Ziggyja i Iggyja, daje tinejdžerima prirodni impuls da oponašaju neverovatne načine oblačenja i šminke glam rock zvezdi.
Film je pod jakim uticajem ideja i života Oscara Wildea (koji je u filmu prikazan kao preteča glam rocka) i postoje brojne reference na njegov život, i iskorišćeni su brojni njegovi citati. Rad Jeana Geneta (koji je predmet Haynesovog prethodnog filma, Poison) se takođe oseća u filmu, u sceni i u dijalozima.
Narativna struktura filma je zasnovana na Wellesovom filmu Citizen Kane: reporter Stuart pokušava da razreši misteriju Briana Sladea, putujući okolo da bi razgovarao sa Brianovim ljubavnicima/cama i kolegama, čija sećanja su prikazana u fleshbacovima u 1950-e, 60-e u 70-e.[3]
Veze sa drugim delima uredi
- Naslov filma je, zapravo, naslov pesme David Bowiea, "Velvet Goldmine", written by David Bowie.
- Ime glavnog lika, Briana Sladea, je aluzija na glam bend iz 1970-ih, Slade. Ime Sladeove scenske persone, "Maxwell Demon" dolazi od prvog benda Briana Ena, koje je i samo nastalo po imenu misaonog eksperimenta, Maksvelov demon, matematičara, Jamesa Clerk Maxwella.
- Prateći bend Curta Wilda, The Rats, ima isto ime kao prva grupa Micka Ronsona.[4] Ime, takođe, nosi aluziju na bend Iggy Popa,The Stooges. Oba naziva imaju slično značenje, označavajući doušnika.
- Gitarista Maxwell Demona, Finn, ima isto prezime kao perkusionista Mickey Finn iz T.Rexa
- "Venus in Furs" je referenca na pesmu Velvet Undergrounda, Venus in Furs, koja je, pak, referenca na roman Leopolda von Sacher-Masocha.
- "Flaming Creatures" je, takođe, naziv kontroverznog filma koga je snimio gej reditelj Jack Smith.
- Distopijsko osećanje koje postoji u 1984. godini u filmu je aluzija na Orwellovu 1984, na Bowiejevu pesmu 1984, kao i na Bowiejevu promenu ličnosti u konzervativno vreme Reaganove i Thatcherove era.
- Devojčica u vozu čita "Antigonish" (William Hughes Mearns), koja je bila inspiracija za "The Man Who Sold The World" David Bowiea.
- Pesma "The Ballad of Maxwell Demon" sadrži stihove: "The boys from Quadrant 44 with their vicious metal hounds never come 'round here no more,", koji su referenca na distopijski roman Fahrenheit 451 Ray Bradburyja.
Prijem kod publike uredi
Film nije imao uspeha na box officeu. Film je, međutim, kasnije dobio kultni status.
Nagrade i nominacije uredi
- Festival u Cannesu - Najbolji umetnički doprinos - Todd Haynes; nominovan za Zlatnu palmu[5]
- 1999 Oscar - nominacija za najbolji kostim (Sandy Powell)
- 1999 BAFTA Awards - Najbolji kostim - Sandy Powell; nominacija za najbolju šminku (Peter King)[6]
- 1999 Independent Spirit Awards - Najbolja fotografija - Maryse Alberti; nominacije za najboljeg reditelja i najbolji film
- 1998 Edinburgh International Film Festival - Todd Haynes
- 1999 GLAAD Media Awards - Najbolji film
- 1999 MOVIELINE Young Hollywood Award - Najbolja pesma iz filma - Hot One - Nathan Larson
Soundtrack uredi
Premda je lik Briana Sladea zasnovan na Bowieu, Bowie je zabranio da se njeve pesme pojavljuju u filmu,[7] jer mu se nije dopao scenario.[8]
Soundtrack se sastojao od pesama glam rock bedova, kao i bendova koji stvaraju ili su stvarali pod uticajem glam rocka.
Muzičari koji su svirali pod imenom The Venus in Furs na soundtracku su Thom Yorke i Jonny Greenwood (Radiohead), David Gray, Bernard Butler (Suede) i Andy Mackay (Roxy Music). Američki muzičari koji su svirali pod imenom Curt Wild's Wylde Ratttz su Ron Asheton (The Stooges), Thurston Moore i Steve Shelley (Sonic Youth), Mike Watt (Minutemen), Don Fleming (Gumball) i Mark Arm (Mudhoney).
Soundtrack sadrži nove pesme koje su za film napisali Pulp, Shudder to Think i Grant Lee Buffalo,[9] kao i mnoge pesme sa početka glam rocka, bilo obrade ili originalne verzije. The Venus in Furs su obradili nekoliko pesama Roxy Music-a, u kojima je Thom Yorke izvodio Bryan Ferryja[9] Placebo je obradio "20th Century Boy" grupe T.Rex. Wylde Ratttz i Ewan McGregor su obradili pesme "T.V. Eye" i "Gimme Danger" grupe The Stooges, a Teenage Fanclub i Donna Matthews su obradili "Personality Crisis" grupe The New York Dolls. Uključene su i pesme Lou Reeda, Brian Enoa, T.Rex-a i Steve Harleyja iz tog perioda.
Sva tri člana grupe Placebo se pojavljuju u filmu, gde Brian Molko i Steve Hewitt igraju članove grupe Flaming Creatures (Malcolm i Billy), a Stefan Olsdal igra basistu.
Numere uredi
| Velvet Goldmine | |
|---|---|
| Soundtrack — različiti autori | |
| Datum izdanja | 3. 11. 1998 |
| Žanr | Glam Rock, Soundtrack |
| Trajanje | 1:12:09 |
| Izdavač | Fontana Records London |
| Produkcija | Randall Poster, Todd Haynes, Michael Stipe |
| Recenzije | |
- Brian Eno: "Needle In The Camel's Eye" (Brian Eno/Phil Manzanera) – 3:09
- Shudder To Think: "Hot One" (Nathan Larson/Shudder To Think) – 3:04
- Placebo: "20th Century Boy" (Marc Bolan) – 3:42
- Venus in Furs (vokal: Thom Yorke): "2HB" (Bryan Ferry) – 5:39
- Wylde Ratttz (vokal: Ewan McGregor): "T.V. Eye" (Dave Alexander/Scott Asheton/Ron Asheton/James Osterberg, Jr.) – 5:24
- Shudder To Think: "Ballad of Maxwell Demon" (Craig Wedren/Shudder to Think) – 4:47
- Grant Lee Buffalo: "The Whole Shebang" (Grant-Lee Phillips) – 4:11
- Venus in Furs (vokal: Thom Yorke): "Ladytron" (Bryan Ferry) – 4:26
- Pulp: "We Are The Boys" (Cocker/Banks/Doyle/Mackey/Webber) – 3:13
- Roxy Music: "Virginia Plain" (Bryan Ferry) – 3:00
- Teenage Fanclub & Donna Matthews: "Personality Crisis" (David Johansen/Johnny Thunders) – 3:49
- Lou Reed: "Satellite Of Love" (Lou Reed) – 3:41
- T.Rex: "Diamond Meadows" (Marc Bolan) – 2:00
- Paul Kimble & Andy Mackay: "Bitter's End" (Bryan Ferry) – 2:13
- Venus in Furs (vokal: Jonathan Rhys Meyers): "Baby's On Fire" (Brian Eno) – 3:19
- Venus in Furs (vokal: Thom Yorke): "Bitter-Sweet" (Andy Mackay/Bryan Ferry) – 4:55
- Carter Burwell: "Velvet Spacetime" (Carter Burwell) – 4:10
- Venus in Furs (vokal: Jonathan Rhys Meyers): "Tumbling Down" (Steve Harley) – 3:28
- Steve Harley: "Make Me Smile (Come Up and See Me)" (Steve Harley) – 3:59
Reference uredi
- ↑ Please Kill Me: The Uncensored Oral History of Punk (1996) Citirano prema tekstu na engleskoj Wikipediji.
- ↑ 2,0 2,1 Moverman, Oren (1998) "Superstardust: Talking Glam with Todd Haynes", an interview in the introduction of Velvet Goldmine, A Screenplay by Todd Haynes, Hyperion: New York Citirano prema tekstu na engleskoj Wikipediji.
- ↑ Ashare, Matt (9.111998). „'Velvet Goldmine' stirs up the glam past”. Boston Phoenix. Arhivirano iz originala na datum 2011-06-10. Pristupljeno 23.8.2010.
- ↑ Velvet Goldmine: The Movie - The Ziggy Stardust Companion
- ↑ „Festival de Cannes: Velvet Goldmine”. festival-cannes.com. Arhivirano iz originala na datum 2012-02-04. Pristupljeno 23.8.2010.
- ↑ Awards for Velvet Goldmine, IMDb.
- ↑ Guthmann, Edward (6.111998). „The Glitter of Glam Rock Doesn't Look Like Much Fun”. San Francisco Chronicle: str. C–1
- ↑ Making of Velvet Goldmine, dvd of the movie
- ↑ 9,0 9,1 Erlewine, Stephen Thomas. "Velvet Goldmine: Review", AllMusic.com.
Spoljne veze uredi
- Todd Haynes Arhivirano 2016-11-04 na Wayback Machine-u: Tribute site with interviews and forum.
- Velvet Goldmine na sajtu IMDb
- Velvet Goldmine na Box Office Mojo-u
- Velvet Goldmine na Rotten Tomatoes-u (en)
- David Bowie's Velvet Goldmine lyrics Arhivirano 2010-11-28 na Wayback Machine-u
- Unofficial Brian Slade site Arhivirano 2005-02-07 na Wayback Machine-u
- Unofficial Livejournal devoted to the movie A year of Daily Velvet Goldmine Trivia