Druga bitka za Atlantik

Druga bitka za Atlantik je bila najduža neprestana vojna kampanja [2][3] u Drugom svetskom ratu, koja je trajala od 1939. do poraza Nemačke 1945. U svojoj srži bitka je predstavljala savezničku pomorsku blokadu Nemačke, objavljene jedan dan nakon izbijanja rata, i potonju nemačku kontra-blokadu. Vrhunac bitke je bio od sredine 1940. do kraja 1943. Druga bitka za Atlantik je ukrstila sa jedne strane podmornice i druge ratne brodove Krigsmarine i avione Luftvafea protiv Kraljevske mornarice, Kraljevske kanadske mornarice i savezničkih trgovačkih brodova. Konvoji, koji su uglavnom dolazili iz Severne Amerike koji su uglavnom išli za Ujedinjeno Kraljevstvo i Sovjetski Savez, su uglavnom bili pod zaštitom britanske i kanadske mornarice i vazduhoplovstva. Tim snagama su se opridružili brodovi i avioni SAD počevši od 13. septembra 1941.[4] Nemcima su se pridružile podmornice Talijanske kraljevske mornarice, nakon što je Kraljevina Italija stupila u rat 10. juna 1940.

Druga bitka za Atlantik
Segment Drugi svetski rat

Oficiri na mostu pratećeg razarača traže neprijateljske podmornice, oktobar 1941-
Datum 3. septembar 1939 - 8. maj 1945.
Lokacija Atlantski okean
Ishod Saveznička pobeda
Sukobljene strane
 Ujedinjeno Kraljevstvo
 Kanada
 SAD (1941–45)
Newfoundland
 Danska
 Norveška
Poljska Poljska
 Slobodna Francuska (1940–1945)
 Belgija
 Brazil (1942–45)
 Holandija
 Francuska (1939–40)
 Nemačka
 Italija (1941–43)
Komandanti i vođe
Ujedinjeno Kraljevstvo Martin E. Nasmith (1939–41)
Sir Percy Noble (1941–42)
Ujedinjeno Kraljevstvo Maks Kenedi Horton (1943–45)
Ujedinjeno Kraljevstvo Frederick Bowhill (1939–41)
Ujedinjeno Kraljevstvo Philip de la Ferté (1941–43)
Ujedinjeno Kraljevstvo Sir John Slessor (1943–45)Kanada Leonard Mari
Sjedinjene Američke Države Ernest King
Sjedinjene Američke Države Rojal Ingersol
Treći Reich Erih Reder
Treći Reich Karl Denic
Treći Reich Herman Gering
Žrtve i gubici
36.200 mrtih mornara[1]

Kao ostrvska država, Ujedinjeno Kraljevstvo je bilo izuzetno zavisno od uvozne robe. Britanija je zahtevala voše od milion tona uvezenog materijala nedeljeno samo da bi mogla da preživi i da se bori. U suštini, druga bitka za Atlantik je bio sukob tonaža; Saveznici su se borili da snabdevaju Britaniju, a sile Osovine su pokušavale da prekinu plovidbu trgovačke mornarice koja je omogućila Britaniji da nastavi da se bori. Od 1942. Nemci su takođe pokušavali da spreče nagomilavanje savezničkih zaliha i opreme koja je bila u svrhu priprema za invaziju okupirane Evrope. Poraz pretnje od nemačkih podmornica je bio preduslov za proterivanje Nemaca. Ishod bitke je bio strategijska pobednika Saveznika; nemačka blokada je propala, ali po visokoj ceni: 3500 trgovačkih i 175 ratnih brodova je potopljeno uz gubitak od 783 podmornice.

Izraz bitka za Atlantik je skovao Vinston Čerčil u februaru 1941.[5] Kampanja je počela odmah po otpočinjanju rata u Evropi i trajala je šest godina. Uključivala je biše o 100 bitaka oko konvoja i možda 1000 susreta sa jednim brodom, na bojištu koje se prostiralo hiljadama kvadratnih kilometara okeana. Ratna sreća se menjala konstantno kako je jedna ili druga sticala prednost, kako su nova oružja, taktike, protivmere i oprema razvijane od obe strane. Saveznici su postepeno sticali prednost, porazivši nemačke površinske brodove do kraja 1942. i podmornice do polovine 1942, mada su gubici usled dejstva podmornica dešavali do kraja rata.

Reference

uredi
  1. White 2008: str. 2
  2. Blair 1996: str. xiii
  3. Woodman 2004: str. 1
  4. Carney 1976: str. 74
  5. Keegan 1996: str. 341

Literatura

uredi