Šen Ko ili Šen Kua (kin. 沈括; 10311095), bio je svestrani kineski naučnik i državnik Song dinastije (960–1279). Izvrsnost je pokazao na mnogim naučnim poljima i državništvu. Bio je matematičar, astronom, meteorolog, geolog, zoolog, botaničar, farmakolog, agronom, arheolog, etnograf, kartograf, enciklopedista, general, diplomata, hidrauličar, pronalazač, akademik, ministar finansija, državni inspektor, pesnik, i muzičar. Bio je upravnik biroa za astronomiju, i pomoćnik ministra zdravstva.

Šen Ko
Kineski naučnik i državnik iz ere Song dinastije Šen Ko
Rođenje 1031
Hangdžou
Smrt 1095. (dob: 63–64)
Nanking?
Polje geolog, astronom, arheolog, matematičar, farmakolog, fizičar (magnetizam, optika, hidraulika, metafizika), meteorolog, klimatolog, geograf, kartograf, botaničar, zoolog, arhitekta, agronom, ekonom, etnograf, vojni strateg, muzičar, prorok
Poznat po geomorfologija, klimatske promene, paleoklimatologija, atmosferska refrakcija, pravi sever, retrogradacija, kamera opskura, model terena, određivanje položaja polarne zvezde, korekcije solarnih i lunarnih grešaka
Istaknute nagrade (Najznačajnije nagrade i medalje)

U svom delu engl. Dream Pool Essays (kin. 夢溪筆談) iz 1088. godine, opisao je magnetni kompas, koji će se koristiti za navigaciju[1].

Šen je otkrio koncept pravog severa u smislu pojave magnetne deklinacije vezano za Severni pol[2], eksperimentišući sa magnetnom iglom i poboljšanim meridijanom utvrđenim Šenovim astronomskim merenjem rastojanja polarne zvezde i pravog severa[3]. To je bio odlučujući korak u ljudskoj istoriji koji je kompase učinio korisnijim u navigaciji, a koji u Evropi nije bio razjašnjen narednih 400 godina [4][5].

Zajedno sa kolegom Vei Puom, Šen je planirao kartiranje orbitalnih putanja Meseca i planeta tokom petogodišnjeg projekta koji je uključivao svakodnevna osmatranja, što nije urađeno usled protivljenja političkih suparnika.

Reference

uredi
  1. Bowman, John S. (2000). Columbia Chronologies of Asian History and Culture. New York: Columbia University Press
  2. Mohn, Peter (2003). Magnetism in the Solid State: An Introduction. New York: Springer-Verlag Inc. ISBN 3-540-43183-7.
  3. Sivin, Nathan (1995). Science in Ancient China: Researches and Reflections. Brookfield, Vermont: VARIORUM, Ashgate Publishing
  4. Embree, Ainslie T. and Carol Gluck (1997). Asia in Western and World History: A Guide for Teaching. New York: An East Gate Book, M. E. Sharpe Inc. ISBN 1-56324-265-6.
  5. Temple, Robert. (1986). The Genius of China: 3,000 Years of Science, Discovery, and Invention. With a forward by Joseph Needham. New York: Simon and Schuster, Inc. ISBN 0-671-62028-2.

Spoljašnje veze

uredi