Patrijarh srpski
Patrijarh srpski je skraćeni naziv za vrhovnog poglavara Srpske pravoslavne crkve. Njegova službena titula je Arhiepiskop pećki, mitropolit beogradsko-karlovački i patrijarh srpski.
Patrijarh je eparhijski arhijerej u Arhiepiskopiji beogradsko-karlovačkoj.
Od 23. januara 2010, patrijarh srpski je Irinej (Gavrilović).
Od 18. februara 2021. patrijarh srpski je Porfirije (Perić).
Djelokrug Uredi
Patrijarh, kao vrhovni poglavar Srpske pravoslavne crkve, sem prava koja mu daju kanoni i crkveni propisi, ima još i ova:
- predstavlja Srpsku pravoslavnu crkvu pred ostalim autokefalnim crkvama;
- predstavlja Srpsku pravoslavnu crkvu na crkvenim, državnim i narodnim svečanostima;
- održava jedinstvo u jerarhiji Srpske pravoslavne crkve;
- posvećuje po crkvenim propisima, lično ili preko ovlašćenih arhijereja, lica izabrana za eparhijske i vikarne episkope;
- osvećuje sveto miro za cijelu Srpsku pravoslavnu crkvu;
- daje odsustvo eparhijskim arhijerejima izvan njihovih eparhija;
- nosi, kao naročito crkveno odličje, bijelu panakamilavku s krstom i panagiju svih srpskih svetitelja, darovanu od strane države prvom srpskom patrijarhu obnovljene Srpske patrijaršije, koja ostaje kao nasljeđe svih patrijaraha;
- prvenstvuje pri bogosluženju, i oslovljava se sa „Svjatjejši“ i „Svetosti“;
- pominje se na arhijerejskim liturgijama od arhijereja u cijeloj Srpskoj pravoslavnoj crkvi;
- daje crkvena odlikovanja i odličja, po uredbi koju propisuje Sveti arhijerejski sabor;
- postavlja dekretom službenike po Ustavu;
- upravlja crkvama i misijskim područjima u inostranstvu, gdje nema organizovane srpske pravoslavne eparhije.
O srpskoj patrijaršiji Uredi
U periodu 1463—1557, pred turskim osvajanjima Patrijaršija je preneta u manastir Žiču. Godine 1766. Pećka patrijaršija je ponovo ukinuta i potčinjena Carigradskoj.
Srpska pravoslavna crkva je jedno vrijeme imala sjedište u Sremskim Karlovcima kao mitropolija, a zatim i kao patrijaršija, sve do 1920. godine. Srpska patrijaršija ponovo je uspostavljena 1920. godine.
Posle 1920. godine, patrijarh Srpske pravoslavne crkve nosi titulu: arhiepiskop pećki, mitropolit beogradsko-karlovački i patrijarh srpski.
Spisak srpskih patrijarha Uredi
| Godine | Patrijarh | |
|---|---|---|
| 1. | 1338—1354. | arhiepiskop, od 1346. patrijarh srpski Joanikije II |
| 2. | 1354—1375. | patrijarh srpski Sava IV |
| 3. | 1375—1380. | patrijarh srpski Jefrem |
| 4. | 1380—1389. | patrijarh srpski Spiridon |
| - | 1389—1392. | ponovo patrijarh srpski Jefrem |
| 5. | 1391—1396. | patrijarh srpski Danilo III |
| 6. | 1396—1409. | patrijarh srpski Sava V |
| 7. | 1409—1418. | patrijarh srpski Kirilo |
| 8. | 1418—1435. | patrijarh srpski Nikon |
| 9. | 1445—1455. | patrijarh srpski Nikodim II |
| 10. | 1457—1463. | patrijarh srpski Arsenije II |
| 23. | ? | patrijarh srpski Jovan |
| 24. | ? | patrijarh srpski Marko |
| 25. | ? | patrijarh srpski Pavle |
| 13. | 1557—1571. | patrijarh srpski Makarije (Sokolović), †1574. |
| 14. | 1571—1575. | patrijarh srpski Antonije Sokolović |
| 15. | 1575—1586. | patrijarh srpski Gerasim Sokolović |
| 16. | 1587. | patrijarh srpski Savatije (Sokolović) |
| 18. | 1589—1590. | patrijarh srpski Jerotej Sokolović |
| 19. | 1591—1592. | patrijarh srpski Filip Sokolović |
| 20. | 1592—1613. | patrijarh srpski Jovan Kantul |
| 21. | 1614—1648. | patrijarh srpski Pajsije I Janjevac. |
| 22. | 1648—1655. | patrijarh srpski Sveti Gavrilo I Rajić, †1659. |
| 23. | 1655—1674. | patrijarh srpski Maksim Skopljanac, †1680. |
| 24. | 1674—1690. | patrijarh srpski Arsenije III (Crnojević), †1706 |
| 25. | 1691—1710. | patrijarh srpski Kalinik I |
| 26. | 1711—1712. | patrijarh srpski Atanasije I |
| 27. | 1712—1726. | patrijarh srpski Mojsije Rajović |
| 28. | 1726—1737. | patrijarh srpski Arsenije IV (Jovanović Šakabenta) |
| 29. | 1739—1746. | patrijarh srpski Joanikije III Karadža-Grk |
| 30. | 1746—1752. | patrijarh srpski Atanasije II Gavrilović |
| 31. | 1752. | patrijarh srpski Gavrilo II Sarajevac |
| 32. | 1755. | patrijarh srpski Gavrilo III |
| 33. | ? | patrijarh srpski Vikentije Stefanović - |
| 34. | ? | patrijarh srpski Pajsije II Grk |
| 35. | 1758. | patrijarh srpski Gavrilo IV Grk |
| 36. | 1758—1763. | patrijarh srpski Kirilo II |
| 37. | 1763—1765. | patrijarh srpski Vasilije Jovanović-Brkić, †1772. |
| 38. | 1765—1766. | patrijarh srpski Kalinik II Grk |
| 39. | 1920—1930. | patrijarh srpski Dimitrije (Pavlović) |
| 40. | 1930—1937. | patrijarh srpski Varnava (Rosić) |
| 41. | 1938—1950. | patrijarh srpski Gavrilo (Dožić) |
| 42. | 1950—1958. | patrijarh srpski Vikentije (Prodanov) |
| 43. | 1958—1990. | patrijarh srpski German (Đorić), †1991 |
| 44. | 1990—2009. | patrijarh srpski Pavle (Stojčević) |
| 45. | 2010–2020. | patrijarh srpski Irinej (Gavrilović) |
| 46. | 2021– | patrijarh srpski Porfirije (Perić) |