Kruševo
- Za ostala značenja, vidi Kruševo (razvrstavanje).
Kruševo (makedonski: Крушево, vlaški: Crushuva) je gradić u središnjoj Makedoniji, južno od Skopja.
Kruševo Крушево | |
---|---|
Osnovni podaci | |
Država | Severna Makedonija |
Opština | Kruševo |
Stanovništvo | |
Stanovništvo (2002) | 5 507 |
Geografija | |
Koordinate | 41°22′N 21°14′E / 41.36°N 21.23°E |
Nadmorska visina | 1 350 m |
Ostali podaci | |
Poštanski kod | 7550 |
Pozivni broj | 048 |
Registarska oznaka | BT |
Koordinate: 41° 21′ 36" SGŠ, 21° 13′ 48" IGD
Kruševo ima 5 507 stanovnika [1], smješteno je na nadmorskoj visini od čak 1350 m[2], sjedište je istoimene Opštine Kruševo, koja ima oko 9,684 stanovnika (po popisu iz 2002.)[1]
Historija
urediKruševo se prvi put je spominje u turskom defteru za 1467/1468, kada je dan kao posjed, zajedno sa Prilepom i još 31 sela spahiji Husein-Begu.[3] Grad je narastao brojem stanovnika i ekonomski ojačao dolaskom brojnih izbjeglica Vlaha iz Moskopolja i Gramosa u 18. st. Kruševljani su postali poznati fresko slikari(zoografi) i drvorezbari crkvenog inventara, rade po cijelom Balkanu. Ali rade i u svom gradu, najstariji sakralni objekt u gradu je crkva Sv. Nikola (1832), koja je djelomično izgorjela za vrijeme Ilindenskog ustanka. Uz ovu, Kruševljani podižu i Crkvu Bogodičinog Uspenja (1867), te crkvu Svetog Trojstva, pored grada na lokalitetu Trstenik podižu manastirsku crkvu Sveti Spas 1836 godine.
Na početku 20. st. Kruševo postaje sjedište nekadašnje Kruševske Republike za Ilindenskog ustanka 1903. U to vrijeme je u Kruševu živjelo oko 4.000 Vlaha i oni su predstavljali dvije trećine stanovništva. Za Kruševske Republike uspostavljena je multinacionalna vlada, trojica ministara bili Vlasi, kao i lokalni vojni lider Pitu Guli (1845.-1903.), koji je poginuo braneći republiku, i time postao makedonski narodni junak. U Makedoniji se i danas na Kruševsku Republiku gleda kao na uspješan model etničke suradnje.
Znamenitosti
urediGradić je sam po sebi mali muzej, tradicionalne arhitekture 18. i 19. st. U gradu se nalazi spomenik Makedonium ( posvećen Ilindenskom ustanku), kao i Muzej posvećen Kruševskoj republici i Ilindenskom ustanku.
Poznate osobe
uredi- Joakim III Carigradski (1834-1912) Ekumenski carigradski patrijarh
- Toše Proeski, pjevač, sahranjen na groblju Gumenj
- Vasil Iljoski, Makedonski pisac
- Milorad P.Ivošević, poznati pravnik i vrhovni sudija ustavnog suda Republike Srpske
- Pitu Guli, ilindenski ustanik
- Alexandros Svolos, Grčki Akademik
- Nikola Martinovski, Makedonski slikar
- Ilija Najdoski, poznati nogometaš
Povezano
urediReference
uredi- ↑ 1,0 1,1 Makedonski popis stanovništva iz 2002. (PDF)
- ↑ „Општи податоци за Крушево”. Arhivirano iz originala na datum 2009-07-31. Pristupljeno 2011-01-12.
- ↑ Топузоски, Крсто А. Историски развиток, в: Крушево, Скопје 1983, с. 13,16.