Dominion
Za ostala značenja, vidi Dominion (razvrstavanje).
Dominion je politički termin koji se počeo upotrebljavati od kraja 19. vijeka [1] za bivše britanske kolonije kojima je data potpuna samouprava - odnosno nezavisnost, iako su formalno i nadalje priznavala britanskog monarha kao svog suverena.[2]
Dominion
| |
|---|---|
 | |
| Država |  UK
|
Historija uredi
Prije 1939., taj status imale su tadašnje članice britanskog Komonvelta nacija a to su bile Kanada, Australija, Novi Zeland, Južnoafrička Unija, Irska i Newfoundland. Iako ne postoji službena definicija dominiona, za njegov opis karakteristična je izjava data nakon Imperijalne konferencije 1926. u kojoj se opisuje odnos između Velike Britanije i njezinih dominiona to su autonomne zajednice unutar Britanskog Carstva, jednake po statusu, ni na koji način podčinjene jedna drugoj u bilo kojem aspektu njihovih unutrašnjih ili vanjskih poslova, ali ujedinjene u zajedničkoj odanosti kruni i slobodno povezane kao članovi britanskog Komonvelta nacija.[2]
Karakteristike uredi
Glavne karakteristike statusa dominiona su potpuna zakonodavna nezavisnost (vlastiti parlament) kao što je to bilo predviđeno u Westminsterskom Statutu iz 1931., te u izvršnoj vlasti (radu vlade), pravo ministara iz dominiona da se izravno obrate svom suverenu, prethodno su to mogli samo preko resornih britanskih ministara. Na međunarodnom planu, dominioni su dobili status nezavisnih država (osim Newfoundlanda), a to je značilo da su postali članovi Lige naroda i drugih međunarodnih tijela, da su mogli delegirati svoje ambasadore i zaključivati vlastite međunarodne ugovore. Ali istovremeno odnos dominiona prema Velikoj Britaniji i ostalim dominionima nije imao karakter međudržavničkih odnosa, već tretman unutrašnje politike. Nakon 1947. termin dominion počeo je izlaziti iz upotrebe, jer se smatralo u nekim dijelovima svijeta, da on ipak u sebi nosi neke elemente potlačenosti, tako da je odtad ušao u upotrebu termin članovi Komonvelta nacija kao politički korektniji.[2]
Definicija dominiona iz 1926. je izmijenjena - 1949., kada je dogovoreno da zemlje mogu uživati punopravno članstvo u Komonveltu nacija, iako ne priznaju britanskog monarha kao svog suverena. Monarh je prihvaćen tek kao simbol slobodnog udruživanja nezavisnih zemalja članica i kao takav ostao je na čelu Komonvelta nacija. Indija je bila prva zemlja koja je ušla u takav izmjenjen Komonvelt nacija, a do kraja 1990-ih pridružilo joj se i većina ostalih zemalja Komonvelta nacija.[2]
Povezano uredi
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 Hillmer, Norman (2001). „Commonwealth” (engleski). Toronto: Canadian Encyclopedia. Arhivirano iz originala na datum 2007-09-27. Pristupljeno 2012-03-22. »... Dominions (a term applied to Canada in 1867 and used from 1907 to 1948 to describe the empire's other self-governing members)«
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Dominion” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 14. 03. 2012.
