Bezdan
Ovo je glavno značenje pojma Bezdan. Za druga značenja, v. Bezdan (razvrstavanje). |
Bezdan je bačko naselje na sjeverozapadu Vojvodine, pretežno naseljeno Mađarima.
Bezdan | |
---|---|
Osnovni podaci | |
Država | Srbija |
Pokrajina | Vojvodina |
Upravni okrug | Zapadnobački |
Opština | Sombor |
Stanovništvo | |
Stanovništvo (2022) | 4623 |
Gustina stanovništva | 62 st./km² |
Geografija | |
Koordinate | 45°51′06″N 18°55′30″E / 45.851666°N 18.925°E |
Nadmorska visina | 98 m |
Površina | 84,7 km² |
Ostali podaci | |
Poštanski kod | 25270 |
Pozivni broj | 025 |
Registarska oznaka | SO |
Koordinate: 45° 51′ 06" SGŠ, 18° 55′ 30" IGD
Geografski opis
urediPopularno se naziva "vodeno naselje" jer je okruženo vodenim tokovima i do njega se može stići jedino preko mostova. Jedno je od većih seoskih naselja u Bačkoj. Uz Sombor i Kljajićevo među najvećima je u somborskoj opštini. Po najnovijem popisu iz 2002. godine u Bezdanu živi 5.263 stanovnika. Bezdan je multinacionalno naselje u kome živi 25 nacionalnosti. Većinu čine Mađari. Poljoprivreda je najvažnija privredna grana. Posebno se ističu pošumljene površine (više od 10% teritorija), što nije karakteristično za vojvođanska naselja.
Historija
urediBezdan je staro vojvođansko naselje. Prvi put je spomenut 1305. godine pod nazivom Battyan. Godine 1341. naziv je promijenjen u Berčan. Naselje je uništeno u XIV. stoljeću pod najezdom Turaka. U XV. stoljeću spominje se kao malo ribarsko mjesto. Protjerivanjem Turaka počinje neorganizirano naseljavanje Dunavom. Prvi stanovnici bili su Poljaci, Česi, Nijemci i pripadnici nekih drugih slavenskih narodq. Godine 1762. počinje planska kolonizacija i građenje naselja, dok je 1755. godine izgrađena prva crkva. Današnja crkva je izgrađena 1846. godine i od tada se naselje razvija u pravcu istoka.
Rimokatolička crkva svetog Šimuna i Jude Tadeja
urediŽupa je osnovana 1743. Naslovnici crkve su: Apostoli Šimun i Juda Tadej. Na mjesto stare crkve je 1846. građena današnja.
Dimenzije crkve su: dužina 50 m., širina 24,25 m., lađa je visoka iznutra 12,85 m., a toranj je visok 38 m. Ima tri zvona. Matične knjige se vode od 1743.
Na teritoriju župe su i tri kapele. Kapela Presvetoga Trojstva na bivšem starom groblju koja je podignuta 1737. i obnovljena 1832. To je najstariji rimokatolički vjerski objekt u Vojvodini. Druga je na gornjem groblju, naslovljena sv. Ani, podignuta 1881., a treća je na donjem groblju i naslovljena Grobu Isusovu, podignuta 1885.
Jezik bogoslužja je: Hrvatski, Mađarski.
Broj vjernika: ~ 5.000
Crkvene orgulje
urediOrgulje su izgrađene u fabrici Jožef Angster 1903.godine. Dopremljene su brodom do luke Bezdan na Dunavu, odakle su ih župljani prevezli do crkve. Orgulje su dvomanualne sa 22 registra. Predstavljaju vrijedan kulturno-povijesni spomenik. Popravljane su više puta. Prilikom poslednje popravke promjenjena je dispozicija. Dispozicija je urađena u romantičarskom stilu.
Svirale su smiještene u dva ormara. Pneumatske su trakture.
Dispozicija:
I Manual C-f3
1. Bourdon 16' 2. Principal 8' 3. Gamba 8' 4. Flut harm. 8' 5. Bourdon 8' 6. Flauta concava 4' 7. Octav 4' 8. Superoctav 2' 9. Mixtur 22/3 3 sor
II Manual
Angsterova dispozicija: 1. Salicional 8' 2. Silvestrina 8' 3. Vox celestis 8' Dograđeno: 4. Fl.tibia 8' 5. Fl.travers 4' 6. Principal 2' 7. Quint 22/3 8. Rauschquint 22/3
Pedal C-d1
1. Subbass 16' 2. Violon 16' 3. Arpetabass 8' 4. Principalbass 8' Manual copula Pedal copula I manual Pedal copula II manual Octav copula Tremolo II manual Žaluzije za II manual
Veze s Baranjom
urediBezdan je udaljen nekoliko kilometara od Dunava i mostom je povezan s Batinom u Baranji tako da je to prvo naselje na koje se naiđe kad se iz Batine ide za Sombor.
Da bi se razlikovao od Novog Bezdana (koga Baranjci često nazivaju samo Bezdanom), u Baranji se nerijetko za prekodunavski Bezdan kaže Bački Bezdan. Baranjski Novi Bezdan, uostalom, svoj je naziv i dobio po Bačkom Bezdanu jer su prvi stanovnici Novog Bezdana u Baranju došli baš iz Bezdana.
Poznate ličnosti
uredi- Jožef Holpert , poznati rukometaš
- Dalibor Čutura , poznati rukometaš
Vanjske veze
uredi- Zvanični sajt MZ Bezdan Arhivirano 2015-11-18 na Wayback Machine-u
Naseljena mesta opštine Sombor |
---|
Aleksa Šantić • Bački Breg • Bački Monoštor • Bezdan • Gakovo • Doroslovo • Kljajićevo • Kolut • Rastina • Riđica • Svetozar Miletić • Sombor • Stanišić • Stapar • Telečka • Čonoplja |