Genocid nad Asircima
Genocid nad Asircima (takođe poznat i kao Sajfo ili Sejfo, sir. ܩܛܠܐ ܕܥܡܐ ܣܘܪܝܝܐ ili ܣܝܦܐ) odnosi se na masovni pokolj asirske populacije Osmanskog carstva tokom 1890-ih godina, Prvog svetskog rata i perioda između 1922. i 1925. godine.[1][2] Asirsko civilno stanovništvo gornje Mesopotamije (region Tur Abdin, provincije Hakari, Van i Sirt sadašnje jugoistočne Turske, i region Urmija severozapadnog Irana) nasilno je premešteno i masakrirano od strane muslimanske otomanske (turske) vojske i ostalih oružanih i savezničkih muslimanskih naroda, uključujući Kurde, Čečene i Čerkeze, između 1914. i 1920. godine, dok su dalje napade na nenaoružane civile u bekstvu vršile lokalne arapske milicije.[1] Razlikuju se postojeće procene vezane za ukupan broj žrtava. Pružajući detaljne statistike raznih procena populacije nakon genocida, Dejvid Gont prihvata brojku od 275.000 žrtava koja je objavljena tokom Sporazuma u Lozani i predlaže da bi broj žrtava trebalo da bude oko 300.000 zbog nekih neuračunatih teritorija naseljenih Asircima, što znači da je eliminisana polovina asirske nacije.[3] Savremeni izveštaji postavljaju brojku na 250.000.[1] Brojni naučnici i novinari prihvatili su ovu brojku, mada neki izvori bez detaljne statističke analize navode čak 750.000 žrtava.[2][4]
Genocid nad Asircima odvio se u istom kontekstu kao i genocidi nad Jermenima i pontskim Grcima.[5] U ovim događajima, mladoturski režim je ubio skoro tri miliona hrišćana sirijske, jermenske ili grčke pravoslavne denominacije.[1]
Pošto se genocid nad Asircima odvio u kontekstu mnogo raširenijeg genocida nad Jermenima, u malom broju slučajeva se tretira kao zaseban događaj, sa izuzetkom u radovima Dejvida Gonta i Hanibala Travisa.[2] Godine 2007, Međunarodno udruženje istražitelja genocida (IAGS) postiglo je konsenzus da se "osmanska kampanja protiv hrišćanskih manjina u carstvu između 1914. i 1923. sastojala od genocida nad Jermenima, Asircima, pontskim i anatolijskim Grcima."[6] Udruženje je upotrebilo dela Gonta i Travisa prilikom donošenja ove odluke.[7] Gregori Stanton, predsednik IAGS od 2007. do 2008. godine i osnivač organizacije Genocide Watch, podržao je "odbijanje vodećih svetskih istražitelja genocida da prihvate devedesetogodišnje poricanje turske vlade vezano za osmanske genocide nad svojim hrišćanskim stanovništvom, uključujući Asirce, Grke i Jermene."[8]
Žrtve
Naučnici su sumirali događaje na sledeći način: specifični masakri uključuju 25.000 Asiraca u Midjatu, 21.000 u Džezira-ibn-Omaru, 7.000 u Nisibisu, 7.000 u Urfi, 7.000 u regionu Kudšanis, 6.000 u Mardinu, 5.000 u Dijarbakiru, 4.000 u Adani, 4.000 u Brahimijeu i 3.500 u Harputu.[2][4][9][10] U svom memorandumu od 4. decembra 1922. godine, Asirsko-haldejski nacionalni savet je izjavio da je ukupan broj žrtava nepoznat. Procenjuje se da je oko 275.000 "Asiro-Haldejaca" umrlo između 1914. i 1918. godine.[11] Asirsko stanovništvo Osmanskog carstva i Persije iznosilo je oko 650.000 ljudi pre genocida, a nakon njega je smanjeno na 250.000, sa veoma malo preživelih u Turskoj i Iranu 1930-ih godina.[1][12]
Masakri u kasnom Osmanskom carstvu
Asirci nisu bili laka grupa za deportaciju, jer su oduvek bili naoružani i opasni kao i njihovi kurdski susedi.[13]
| Hrišćansko stanovništvo u Vilajetu Dijarbakir pre i posle Prvog svetskog rata[14] | |||||
| Grupa | Pre Prvog svetskog rata | Nestali | Posle Prvog svetskog rata | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Jermeni | Gregorijanci | 60.000 | 58.000 (96,7%) | 2.000 | |
| Jermenski katolici | 12.500 | 11.500 (92%) | 1.000 | ||
| Asirci | Haldejski katolici | 11.120 | 10.010 (90%) | 1.110 | |
| Sirijski katolici | 5.600 | 3.450 (61,6%) | 2.150 | ||
| Sirijski Jakobinci | 84.725 | 60.725 (71,7%) | 24.000 | ||
| Ukupno | 173.945 | 143.685 (82,6%) | 30.260 | ||
| Hrišćansko stanovništvo u Vilajetu Mardin pre i posle Prvog svetskog rata[14] | |||||
| Grupa | Pre Prvog svetskog rata | Nestali | Posle Prvog svetskog rata | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Jermeni | Katolici | 10.500 | 10.200 (97,1%) | 300 | |
| Asirci | Haldejski katolici | 7.870 | 6.800 (86,4%) | 1.070 | |
| Sirijski katolici | 3.850 | 700 (18,1%) | 3.150 | ||
| Sirijski Jakobinci | 51.725 | 29.725 (57,5%) | 22.000 | ||
| Ukupno | 73.945 | 49.875 (67,4%) | 24.070 | ||
Povezano
Reference
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Travis 2010: str. 237–77, 293–294
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Kosoreva 2007: str. 267–274
- ↑ Dejvid Gont, "Asirski genocid 1915", Istraživački centar genocida nad Asircima, 2009
- ↑ 4,0 4,1 Travis, Hanibal. "'Lokalni Hrišćani masakrirani': Osmanski genocid nad Asircima tokom Prvog svetskog rata." Izučavanje i prevencija genocida, 1, tom, br. 3, decembar (2006). str. 327-371. Posećeno 2010-02-02.
- ↑ Šaler, Dominik J. i Cimerer, Jirgen (2008) "Genocidi kasnog Osmanskog carstva: Raspad Osmanskog carstva i mladotursko stanovništvo i politike progona." Žurnal istraživanja genocida, 10:1. str. 7–14.
- ↑ Udruženje istražitelja genocida zvanično priznaje genocide nad Asircima i Grcima. 16. decembar 2007. Posećeno 2010-02-02 Arhivirano 2012-01-18 na Wayback Machine-u.
- ↑ Beleške o genocidu nad hrišćanskim stanovništvom Osmanskog carstva
- ↑ GPN Website > Home > GPN ISSUES > Special Issue 5, Winter 2011
- ↑ Gont, Masakri, otpor, zaštitnici. str. 76-77, 164, 181-96, 226-30, 264-67.
- ↑ (de) Gorgis, Amil “Der Völkermord an den Syro-Aramäern” u Verfolgung, Vertreibung und Vernichtung der Christen im Osmanischen Reich 20. Ur. Tesa Hofman. London i Berlin: LIT Verlag, 2004.
- ↑ (fr) Jakub, Žozef. La question assyro-chaldéenne, les Puissances européennes et la SDN (1908–1938), 4. tom, thèse Lyon. (1985). str. 156.
- ↑ Gont, Masakri, otpor, zaštitnici. str. 21-28, 300-3, 406, 435.
- ↑ Gont, Masakri, otpor, zaštitnici. str. 311.
- ↑ 14,0 14,1 De Kurtoa, Sebastijan. Zaboravljeni genocid: Istočni Hrišćani, poslednji Arameji. Piskatavej, Nju Džerzi: Gorgias Press. str. 194-195.
Literatura
- Travis, Hannibal (2010) [2007]. Genocide in the Middle East: The Ottoman Empire, Iraq, and Sudan. Durham, NC: Carolina Academic Press. str. 237–77,293–294.
- Kosoreva, Anahit (2007). „The Assyrian Genocide in the Ottoman Empire and Adjacent Territories”. u: Hovannisian, Richard G.. Armenian Genocide, The Cultural and Ethical Legacies. New Brunswick: Transaction Publishers. str. 267–274. ISBN 978-1-4128-0619-0.
