Wikipedija

7. slovenska udarna brigada France Prešeren

7. slovenačka narodnooslobodilačka udarna brigada »France Prešeren« (skraćeno 7. SNOUB »France Prešeren«), poznata kao Prešernova brigada, je bila brigada NOV Slovenije.

Sedma slovenačka narodnooslobodilačka udarna brigada »France Prešeren«
Skupina boraca Prešernove brigade na Crnom vrhu, juni 1944.
Postojanje12. juli 1942 – 2. maj 1945.
Mesto formiranja:
Gorenjska, Slovenija
Formacijaseptember 1943: 1. bataljon, 2. bataljon
novembar 1943: 1. bataljon, 2. bataljon, 3. bataljon, 4. bataljon, teška četa
novembar 1944: 1. bataljon, 2. bataljon, 3. bataljon, teška četa, inžinjerijski vod, komunikacioni vod
Jačina15. novembar 1943: 398 vojnika i oficira
DeoNarodnooslobodilačke vojske Jugoslavije
Komandanti
KomandantRudolf Hribernik-Svarun (27. novembar 1943 - 19. jun 1944)
Politički komesarIvan Franko-Iztok (12. juli - 26. oktobar 1943)

Naredba za osnivanje brigade izdata je 14. jula 1943, dok je brigada organizovana 6. avgusta 1943. na Špiku. U septembru 1943. preimenovana je u 7. SNOUB »France Prešeren«.

Bila je u sastavu 31. slovenske divizije NOVJ.

Ratni put brigade

uredi

1943. godina

uredi
 
Zbor bataljona Prešernove brigade
 
Partizani Prešernove brigade se učijo uporabljati avtomatski top 20 mm

Formiranje slovenskih divizija. Dana 13. jula 1943. godine, po naređenju Vrhovnog štaba NOV i POJ, u Sloveniji su formirane 1. i 2. slovenska divizija NOVJ. U sastav 1. slovenske divizije ušle su 1. udarna brigada Tone Tomšič i 2. udarna brigada Ljubo Šercer, dok su u avgustu pridodate i 3. udarna brigada Ivan Gradnik te 7. udarna brigada France Prešern. U 2. slovensku diviziju uključene su 4. udarna brigada Matija Gubec i 5. udarna brigada Ivan Cankar, a u avgustu i 6. udarna brigada Slavko Šlander.[1]

Bitka na planini Blegošu. Dana 20. jula 1943. godine, u blizini zaseoka Potoka na planini Blegoš kod Škofje Loke, jake nemačke policijske snage napale su 2. i 3. bataljon 7. slovenske brigade. U oštroj borbi, jedan bataljon je delimično razbijen, ali je uspeo da se izvuče, dok se drugi bataljon probio iz obruča i prešao na teritoriju Italije. Nakon višednevnih borbi protiv italijanskih snaga, ovaj bataljon se 24. jula vratio u Sloveniju i ponovo pridružio svojoj brigadi.[1]

Okruženje kod Žirovskog vrha. Dana 2. avgusta 1943. godine, jake nemačke snage okružile su 7. slovensku brigadu u rejonu Žirovskog vrha. Brigada se, nakon dvodnevnih oštrih borbi i uz obostrane velike gubitke, probila delom snaga na Bukov vrh, a delom prema selu Selu.

Preimenovanje Osme slovenske brigade. Dana 10. avgusta 1943. godine, Osma slovenska (gorenjska) brigada preimenovana je u 7. slovensku udarnu brigadu i postala deo 14. divizije NOVJ.

Napadi na belogardistička uporišta. Dana 14. avgusta 1943. godine, jedinice 14. divizije NOVJ napale su belogardistička uporišta u selima Sobočevo, Niževec, Brezovica i Ohonica kod Borovnice. U noćnim borbama, jedinice su uništile uporišta u selima Brezovici, Ohonici i Niževecu, zarobile više belogardista i zaplenile veće količine oružja i municije. Istovremeno, 1. bataljon 7. slovenske brigade izveo je demonstrativan napad na italijanski garnizon u Rakitni, kako bi vezali neprijateljske snage.[1]

Bitka kod Dolenje Vasi i Rakitnice. Dana 10. septembra 1943. godine, između sela Dolenje Vas i Rakitnica kod Kočevja, 7. slovenska brigada France Prešern razoružala je italijansku kolonu koja je pokušala da se probije prema Ljubljani, nakon višesatne borbe.

Povratak brigada u Sloveniju. Dana 18. septembra 1943. godine, Glavni štab NOV i PO za Sloveniju izdao je naredbu da se 3. slovenska brigada Ivan Gradnik vrati u Slovenačko primorje, a 7. slovenska brigada France Prešern u Gorenjsku, radi učvršćenja jedinica koje su formirane nakon kapitulacije Italije.

Opsada zamka Turjak. Dana 20. septembra 1943. godine, u zamku Turjaku kod Velikih Lašća, 7. slovenska brigada France Prešern uništila je glavnu belogardističku formaciju od 760 ljudi, nakon osmodnevnih borbi. Veći deo posade je zarobljen, uključujući i znatan broj duhovnih vođa i organizatora, dok se manji deo uspeo probiti i priključiti nemačkim jedinicama u Ljubljani. Brigada je zaplenila preko 100 mitraljeza i drugu ratnu opremu, uz gubitak oko 40 boraca.[1]

Formiranje 31. divizije NOVJ. Dana 6. oktobra 1943. godine, po naređenju Vrhovnog štaba NOV i POJ, formirana je 31. divizija NOVJ u Sloveniji, koja je prvobitno nazvana Triglavska divizija, ali je ubrzo preimenovana u 26. diviziju NOVJ, a 22. decembra 1943. godine ponovo u 31. diviziju NOVJ. U njen sastav ušle su 3. brigada Ivan Gradnik, 7. brigada France Prešern i 16. brigada Janko Premrl Vojko.[1]

Bitka kod Rovta i Ostrog Vrha. Dana 20. oktobra 1943. godine, u blizini sela Rovta i Ostrog Vrha kod Kranja, jaka nemačka kolona iz Škofje Loke napala je 2. bataljon 7. slovenske brigade. Nakon višesatne borbe, napad je odbijen, a brigada se povukla prema selima Gabrška Gora i Poljane kod Škofje Loke.

Rasformiranje Tolminske brigade. Dana 25. oktobra 1943. godine, po naredbi Glavnog štaba NOV i PO za Sloveniju, rasformirana je Tolminska NO brigada, a njeno ljudstvo uključeno u sastav 7. slovenske brigade.

Rušenje mosta na reci Bači. Dana 28. oktobra 1943. godine, kod sela Koritnice blizu Tolmina, minerski vod 7. slovenske brigade srušio je železnički most dug 120 metara na reci Bači.

Napad na nemačku posadu u Železnikama. Dana 13. novembra 1943. godine, u selu Železnike kod Škofje Loke, 2. bataljon 7. slovenske brigade napao je nemačku žandarmerijsku posadu. Posle višesatne borbe ovladao je selom, ali je zbog dolaska nemačkih pojačanja iz Škofje Loke bio primoran da se povuče.

Bitka kod Robidnice i Leskovice. Dana 18. novembra 1943. godine, u sklopu operacije Traufe, nemačke jedinice u rejonu sela Robidnica, Leskovica i Crni Vrh kod Bohinjske Bistrice napale su 16. slovensku brigadu i 7. slovensku udarnu brigadu. Nakon višesatne borbe, nemačke snage su odbijene sa znatnim gubicima.

Bitka na planini Ratitovec. Dana 19. novembra 1943. godine, na planini Ratitovec, Gradnikova brigada i Prešernova brigada odbacile su jake nemačke snage u polazne garnizone Železnike i Bohinjsku Bistricu, nanevši im gubitke.[1]

Opsada sela Goreljek. Dana 15. decembra 1943. godine, u selu Goreljek na planini Pokljuka, nemačke snage opkolile su 3. bataljon 7. slovenske brigade. Posle višesatne borbe, bataljon je uspeo da se probije, ali je pretrpeo značajne gubitke od 46 mrtvih, 10 ranjenih i zarobljenih, i izgubio značajnu količinu naoružanja.[1]

Napad na tekstilnu fabriku "Heller". Dana 15. decembra 1943. godine, u selu Stražišče kod Kranja, 1. i 2. bataljon 7. slovenske brigade, zajedno sa delovima Gorenjskog NOP odreda, napali su tekstilnu fabriku "Heller" koja je proizvodila uniforme za nemačku vojsku. Uspeli su da zaplene značajnu količinu materijala i oružja, ali su se povukli zbog dolaska nemačkih pojačanja.[1]

1944. godina

uredi
 
Pripadnici Prešernove brigade
 
Deo prešernove brigade na Primorskem

Zimska ofanziva u Sloveniji. Početkom 1944. godine, Prešernova brigada bila je angažovana u borbama protiv nemačkih jedinica tokom njihove zimske ofanzive u Sloveniji. Brigada je učestvovala u više borbi i diverzantskih akcija, održavajući pritisak na okupatorske snage.

Napad na nemačke trupe kod Vrhnike. Dana 15. aprila 1944. godine, Prešernova brigada izvela je napad na nemačku vojnu kolonu u blizini Vrhnike. Nakon višesatne borbe, brigada je nanela znatne gubitke neprijatelju i zaplenila oružje i municiju.

Formiranje NOV divizija u Sloveniji. U maju 1944. godine, formirane su dodatne NOV divizije u Sloveniji. Prešernova brigada postala je deo novoformirane 30. divizije NOVJ.

Bitka kod Crngroba. Dana 30. jula 1944. godine, kod sela Crngrob blizu Škofje Loke, Prešernova brigada sukobila se sa nemačkim trupama. Posle oštrih borbi, brigada se povukla prema Gorenjskoj.

1945. godina

uredi

Ofanziva za oslobođenje Ljubljane. Početkom 1945. godine, Prešernova brigada učestvovala je u završnim operacijama za oslobođenje Slovenije. Brigada je učestvovala u borbama u rejonu Ljubljane i bila deo snaga koje su oslobodile glavni grad Slovenije 9. maja 1945. godine.[1]

Rasformiranje brigade. Nakon završetka Drugog svetskog rata i oslobođenja Slovenije, Prešernova brigada je rasformirana, a njeno ljudstvo je demobilisano ili raspoređeno u druge jedinice Jugoslovenske armije.[1]

Organizacija i struktura

uredi
septembar 1943.
novembar 1943.
novembar 1944.
  • komanda
  • 1. bataljon
  • 2. bataljon
  • 3. bataljon
  • teška četa (protivtenkovski top, teški minobacač, 4 teška mitraljeza)
  • inžinjerijski vod
  • komunikacioni vod

Naoružanje

uredi
15. novembar 1943.

Pripadnici brigade

uredi

Zapovedništvo

uredi
 
Rudolf Hribernik i Oton Vrhunec
 
Štab 2. bataljona Prešernove brigade 1944
Komandant
Politički komesar
Zamenik komandanta
Zamenik političkog komesara
Načelnik štaba
  • Rudolf Hribernik-Svarun (26. oktobar - 27. novembar 1943)
  • Franc Jereb-Slavko (27. novembar 1943 - 9. mart 1944)
  • Janko Prezelj-Stane (10. mart - 23. juli 1944)
  • Franc Jernejc-Milče (19. jun - 23. april 1944)
  • Karel Nardin-Jakec (23. juli 1944 - kraj rata)

Borci

uredi
  • septembar 1943 - manje od 200
  • novembar 1943 - 110
  • 15. novembar 1943 - 398

Izvori

uredi
  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Hronologija narodnooslobodilačkog rata 1941-1945

Vanjske veze

uredi
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=7._slovenska_udarna_brigada_France_Prešeren&oldid=42164777