1784
godina
- Ovo je članak o godini 1784.
Godina 1784 (MDCCLXXXIV) bila je redovna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u nedjelju po julijanskom kalendaru.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek |
| Decenija: | 1750-e 1760-e 1770-e – 1780-e – 1790-e 1800-e 1810-e |
| Godine: | 1781 1782 1783 – 1784 – 1785 1786 1787 |
| Gregorijanski | 1784. (MDCCLXXXIV) |
| Ab urbe condita | 2537. |
| Islamski | 1198–1199. |
| Iranski | 1162–1163. |
| Hebrejski | 5544–5545. |
| Bizantski | 7292–7293. |
| Koptski | 1500–1501. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1839–1840. |
| • Shaka Samvat | 1706–1707. |
| • Kali Yuga | 4885–4886. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4420–4421. |
| • 60 godina | Yang Drvo Zmaj (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11784. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
uredi- 15. 1. - Rad britanskog naučnika Henryja Cavendisha dostavljen Kraljevskom društvu je prvi koji opisuje kemijski sastav vode.
- 14. 4. - U Danskoj izveden dvorski puč prilikom koga, nakon što se sa njime fizički obračunao, 16-godišnji princ Frederik preuzima vlast od svog strica Frederika koji je dotada vladao kao regent umjesto svog brata, mentalno nestabilnog Christiana VII.
- 20. 4. - Sporazumom u Londonu formalno završen Četvrti anglo-nizozemski pomorski rat.
- 26. 4. - Naredba Josipa II. predviđa uvođenje njemačkog jezika kao isključivog jezika državne uprave i javnog života u roku od tri godine.[1]
- 27. 4. - U Parizu održana premijera izuzetno gledanog Beaumarchaisovog komada Le Mariage de Figaro koji osuđuje aristokratsku privilegiju.
- proleće-leto - U Bosni i dalje vlada kuga i anarhične prilike zbog raspuštenih janičara, baša i zulumćara, više desetina iz Krajine prešlo na austrijsku stranu, upućeni su u Šajkašku.[2]
- 15. 5. - Umro crnogorski vladika Arsenije Plamenac, nasleđuje ga, trenutno odsutni Petar I Petrović Njegoš, koji će biti hirotonisan u oktobru u Sremskim Karlovcima - vladika do 1830.
- 18. 5. - Austrijski car Josip II izdaje ukaz kojim se njemački uvodi kao službeni jezik u Mađarskoj (Josip je povukao jezičnu politiku 1790). Car je dao pohraniti krunu sv. Stjepana u dvorskoj riznici, što je značilo da ga ne zanima ugarski staleški ustav.[1]
- avgust-novembar - Trojica austrijskih oficira u Srbiji radi kartografskog izviđanja: zastavnik Pokorni, potporučnik Miteser i zastavnik Peretić, dobili su unapređenje od cara.[3]
- 22. 9. - Ruski trgovci uspostavljaju prvo naselje na otoku Kodiak na Aljasci.
- 13. 10. - Petar I Petrović Njegoš hirotonisan u Sr. Karlovcima od mitropolita Mojsija Putnika i trojice episkopa, zatim odlazi u Beč, pa u Rusiju.[4]
- 22. 10. - Ugovor iz Fort Stanwixa je prvi između nezavisnih SAD i Indijanaca: potpisnici Iroquiske konfederacije se odriču teritorije Ohio, ali savet Šest nacija odbija ratifikaciju, kao i Severozapadna konfederacija - narednih godina če biti potpisani novi ugovori, a izbiće i Severozapadni indijanski rat.
- 31. 10. - Buna Horije, Kloške i Krišana: u Transilvaniji rumunjski seljaci dižu ustanak protiv austrijske vlasti - ugušen je u decembru. Izvesno vrenje je i u Banatu; potaknut ovim, Josip II. će ukinuti lično kmetstvo i u Ugarskoj - kmet se može odseliti sa vlastelinova imanja nakon izmirenih obaveza.[5]
Kroz godinu
uredi
- Dositej Obradović izdao "Sovjete zdravago razuma" u Lajpcigu.
- Zemunski major Miteser na izviđačkoj misiji u Srbiji.[6]
- Defterdar Husni Jusuf piše kako je "beogradski serhat odvajkada čas pobunjen, čas miran, jer se nijedan poredak u njemu ne drži duže od tri meseca". Neredi u beogradskom pašaluku i susednim oblastima dostižu vrhunac u ovom dobu.[7]
- Prema izveštaju austrijskih obaveštajaca, Negotinska krajina liči na oazu od 47 sela, između Beogradskog i Vidinskog pašaluka.[8]
- Mitropolit Mojsije Putnik šalje predstavku caru u kojoj se zalaže za održanje ćirilice (car sledeće godine odustaje od odluke iz 1781. da se u srpske škole uvede latinica).[9]
- 1784-87 - Treće naseljavanje Švaba dovodi 6.000 nemačkih porodica u Banat.[10] Nemci grade selo Torža u Bačkoj, dan. Savino Selo.
Rođenja
uredi- 24. 11. - Zachary Taylor, američki političar i predsjednik
Smrti
uredi- 31. 7. - Denis Diderot, francuski filozof i književnik
Reference
uredi- Literatura
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)
