1786.

1786.. po kalendarima
Gregorijanski	1786.. (MDCCLXXXVI)
Ab urbe condita	2539.
Islamski	1200–1201.
Iranski	1164–1165.
Hebrejski	5546–5547.
Bizantski	7294–7295.
Koptski	1502–1503.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1841–1842.
• Shaka Samvat	1708–1709.
• Kali Yuga	4887–4888.
	Kineski
• Kontinualno	4422–4423.
• 60 godina	Yang Vatra Konj; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11786.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija:	1750-e 1760-e 1770-e – 1780-e – 1790-e 1800-e 1810-e
Godine:	1783 1784 1785 – 1786 – 1787 1788 1789

Ovo je članak o godini 1786.

Godina 1786 (MDCCLXXXVI) bila je redovna godina koja počinje u nedjelju po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u četvrtak po julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj

3, 10. 1. - Hopewellski ugovori između predstavnika Kongresa i predstavnika Indijanaca Choctaw odn. Chickasaw, kojima se definira granica i daje zemlja za naseljavanje.
6. 1. - Trgovački brod Halsewell, na putu za Indiju, slupao se zbog oluje u Lamanšu na stenama Dorseta - od 240 ljudi, preživelo 74. Brodolom je decenijama tema u britanskoj umetnosti.
17. 1. - Pierre Méchain otkrio komet, nazvan Enckeov komet, nakon što mu je Johann Franz Encke izračunao orbitu 1819.

Februar/Veljača

2. 2. - Britanski učenjak William Jones u govoru pred članovima Azijskog društva u Calcutti navodi sličnosti između grčkog, latinskog i sanskrita, a što se smatra začetkom historijske lingvistike i indoevropeistike (sličnost jezika je uočena i ranije).
11. 2. - Jozefinizam: car Josip II propisuje da se proštenja/zavetine svuda održavaju na isti dan, drugu nedelju posle Uskrsa.

Mart/Ožujak

12. 3. - Muhamed-han Kadžar je uzeo Teheran za svoju prestonicu.
20. 3. - Car Josip II. ukida Severinsku županiju (neplodno tlo, nedovoljna novčana sredstva), vraćena je Zagrebačkoj županiji, čiji su to prekokupski i goranski krajevi i bili.
- Ugarsko primorje se sastoji od Riječkog, Bakarskog i Vinodolskog kotara.^[1]
20. 3. - Car također ukida i red Pavlina.
22. 3. - Skupština Južne Karoline usvaja prijedlog za osnivanje novog glavnog grada - Columbia (državna legislatura se tamo prvi put sastala 1790).
- Ove godine je u Virdžiniji osnovan Frankfort, koji će postati glavni grad Kentakija nakon odvajanja 1792.

April/Travanj

proleće - Karađorđe Petrović, budući vožd Srbije, prešao u Srem sa porodicom, više od godinu dana je šumar u Krušedolu, zatim stupa u frajkor.^[2]

Maj/Svibanj

1. 5. - U Beču premijerno izvedena Mozartova opera Figarov pir, koju smatraju jednom od najboljih ikad.
10, 5, - U ediktu o procesijama, car Josip propisuje da se ne nose kipovi i zastave i da ih ne prati muzika.
maj - Pogoršanje rusko-turskih odnosa povodom Gruzije: ruski poslanik Bulgakov podnosi u Stambolu agresivan memorijal, dok Turci misle da je ruski protektorat u Gruziji protivan Kučuk-kajnardžijskom miru.^[3] (rat dolazi sledeće godine).
21. 5. - Afera kraljičine ogrlice u Parizu formalno završena sudskom presudom u kojoj je oslobođen kardinal de Rohan, a njena začetnica Jeanne de la Motte osuđena na zatvor zbog prijevare; skandal je svejedno ozbiljno načeo autoritet bourbonske monarhije; Marija Antoaneta je omrznuta, iako nije imala veze sa ogrlicom.
- Ove godine su završeni glavni radovi na Hameau de la Reine, "Kraljičinom seocu" u Versaju - u atmosferi mržnje prema njoj i ono je izloženo kritici.
25. 5. - Umro je portugalski kralj Petar III zvani Graditelj, suvladar svoje nećake Marije I, koja već pokazuje znake mentalnih problema.
29. 5. - La Pérouseova ekspedicija: prvi Evropljanin koji se iskrcao na havajsko ostrvo Maui (u aprilu je bio na Uskršnjem ostrvu, nastavlja prema Aljasci).

Jun/Juni/Lipanj

jun, početkom - Mahmud-paša Bušatlija stigao u Nikšić, na prevaru ubio 53 Rovčana, iz osvete za prošlogodišnje akcije protiv Turaka.^[4]
10. 6. - Nakon što je prije devet dana potres stvorio branu na rijeci Dadu u Sečuanu, naknadni udar je ruši - u poplavi strada možda 100.000 ljudi.
25. 6. - Gavril Pribilov iz ruske trgovačke kompanije je otkrio Otok sv. Đorđa, jedan od Pribilovljevih otoka, jugozapadno od Aljaske, sa velikim brojem foka krznašica.

Jul/Juli/Srpanj

"Gumno" (Goya)

13. 7. - La Perouseova ekspedicija gubi 21 čoveka na barži i dva čamca usled jakih struja u zalivu Lituya na jugu Aljaske, nakon što su posetili Tlingite.
14. 7. - Konvencija u Londonu kojom Velika Britanija i Španija razmjenjuju teritorije u Centralnoj Americi - Britanci će napustiti Obalu komaraca, naselje Black River, a dobiti će proširenje u Britanskom Hondurasu (Belize, nezavisan 1981), gdje sjeku mahagonij.
17. 7. - Jedna veća erupcija Merapija na Javi.^[5]
31. 7. - Objavljena je prva zbirka poezije Roberta Burnsa, "Pesme, uglavnom na škotskom dijalektu", poznate kao Kilmarnočko izdanje.
ljeto - U Hrvatskoj je već treća žetva slaba, tako da ima gladi.^[6]

Avgust/August/Kolovoz

1. 8. - Caroline Herschel je prva žena koja je otkrila komet.
6. 8. - Car Josip II. odlučuje u Lavovu da vojni distrikt Bukovina postane distrikt Kraljevine Galicije i Lodomerije (do 1849, kada postaje zasebna krunovina).
8. 8. - Savojski planinari Michel-Gabriel Paccard i Jacques Balmat kao prve osobe u historiji osvajaju vrh Mont Blanca.
11. 8. - Abdullah Mukarram Shah, sultan Kedaha (u današnjoj Maleziji) u zamjenu za britansku vojnu zaštitu od Sijama i Burme kapetanu Francisu Lightu iz Britanske istočnoindijske kompanije predaje otok Penang, a što predstavlja početak britanske kolonijalne ekspanzije u Jugoistočnoj Aziji, tj. početak Britanske Malaje.
avgust - Pittova vlada osniva kažnjeničku koloniju Novi Južni Vels u današnjoj Australiji; Prva flota plovi tamo 1787-88.
avgust - Emski kongres četvorice nemačkih kneževa-nadbiskupa usvaja punktacije protiv papskog mešanja - Papa odbacuje njihove argumente 1789.
17. 8. - Nakon smrti svog strica Fridericha II, prusko prijestolje preuzima njegov nećak Friedrich Wilhelm II (do 1797).
18. 8. - Okončava se danski monopol na trgovinu sa Islandom, zvanično je osnovan Rejkjavik, kao jedno od šest mesta sa trgovačkom poveljom.
20. 8. - Francuski ministar finansija de Calonne predstavlja kralju Luju XVI plan finansijske reforme: uvođenje novog poreza na vrednost zemljišta, ukidanje fiskalnih izuzeća privilegovanih redova, ukidanje unutrašnjih carina itd. Pošto nema šanse da Pariski parlament (sud) to prihvati, ubeđuje kralja da sazove Skupštinu uglednika, prvi put od 1626.
29. 8. - U zapadnom Massachusettsu naoružani farmeri na čelu sa ratnim veteranom Danielom Shaysom zauzimaju zgradu suda u gradu Northampton te tako spriječavaju naplatu poreza i dugova; time započinje Shaysova pobuna, prvi ustanak protiv vlasti u SAD nakon sticanja nezavisnosti.

Septembar/Rujan

5. 9. - Vreme patriota u Nizozemskoj: stadtholderove trupe iz Nijmegenskog garnizona su ušle u Hattem i Elburg, uz pljačku i skrnavljenje crkava. Patrioti nakon ovoga pojačavaju opoziciju i spremaju se za vojni sukob. Stadtholder ima podršku britanskog poslanika i Pruske (koja će dogodine intervenisati, novi pruski kralj je stadtholderov šurak).
12. 9. - Charles Cornwallis je novi guverner Bengala (do 1793).
14. 9. - Završena Konvencija u Annapolisu, na kojoj predstavnici 5 od 13 država-članica SAD (New Jersey, New York, Pennsylvania, Delaware i Virginia) donose zaključak kako je potrebno sazvati ustavnu konvenciju u smjeru jačanja centralne vlasti, odnosno novog ustava koji bi SAD od konfederacije pretvorio u federaciju (Filadelfijska konvencija sljedećeg maja).
14. 9. - Konektikat predaje Kongresu Zapadni rezervat, kasniji severoistok Ohaja.
14. 9. - La Pérouseova ekspedicija je stigla do Montereya u španjolskoj Gornjoj Kaliforniji. Zatim prelaze Pacifik, u decembru su kod Marijanskih ostrva, u januaru u Makau.
septembar - Johann Wolfgang von Goethe je otišao na putovanje u Italiju, do 1788, što će opisati u "Italijanskom putovanju" (1816-17).
17. 9. - Umro je japanski šogun Tokugawa Ieharu, naslediće ga Tokugawa Ienari (1787-1837). U zemlji je Velika glad ere Tenmei.
18. 9. - Otvorena je Pistojska sinoda, koju je uz podršku toskanskog vojvode Leopolda sazvao biskup Scipione de' Ricci - doneseni su dekreti u febronijanističkom i jansenističkom duhu (osuđeni papinom bulom 1794).
26. 9. - Dogovoren tzv. Edenov sporazum, trgovački ugovor između V. Britanije i Francuske - deluje 1787-93, Francuzi nisu zadovoljni jer je porastao uvoz britanske industrijske robe.

Oktobar/Listopad

oktobar - Londonski Komitet za pomoć crnoj sirotinji organizuje brodove za prevoz nekoliko stotina crnaca u današnji Sijera Leone, gde će dogodine biti osnovano prvo naselje na mestu Freetowna.
23. 10. - Švedski kralj Gustav III osniva Östersund.

Novembar/Studeni

studeni - Za ovaj mjesec izabran prvi knez Dubrovačke republike iz redova nove vlastele, po dogovoru iz 1763; još samo pet puta do 1800.^[7]
30. 11. - Habsburški princ Leopold Josip, veliki vojvoda Toskane donosi novi krivični zakonik, poznat kao prvi u modernoj historiji iz koga je izbačena smrtna kazna.

Decembar/Prosinac

4. 12. - U Gornjoj Kaliforniji je osnovana franjevačka misija Santa Barbara, pored presidija iz 1782 (→ Santa Barbara, California).
decembar - Turci su smenili proruskog kneza Moldavije^[8] Aleksandra II Mavrokordata, dolazi Aleksandar Ipsilantis (do 1788).
zima - Engleski kapetan George Dixon istražuje 1786. i '87. obale dan. Britanske Kolumbije i jugoistočne Aljaske, u međuvremenu zimuje na Havajima. Prvi je posetio ostrvo Molokai.

Kroz godinu

Zastava Austrijske mornarice

Na povratku iz Rusije, vladika Petar I Petrović Njegoš donio krompir u Crnu Goru, zasađen je na imanju manastira Stanjevići^[9].
Osnovana jedinstvena general-komanda za Karlovačku, Bansku i Varaždinsku krajinu.^[10]
Tri cjeline Osijeka - Gornji grad, Tvrđava, Donji grad - povezane u jedinstvenu općinu.
Car Josip II. prepušta kolonizacionu akciju u ugarskim zemljama privatnoj inicijativi; broj stanovnika Ugarske bez Erdelja se od 1711. povećao sa oko 2,5 na 7 milijuna.^[11]
Novim zakonom o carinama ukinute unutrašnje carinske granice u ugarskim zemljama (prema Hrvatskoj i Erdelju).^[12]
Car Josip II. osnovao Austrijsku mornaricu: za početak dva kutera u Trstu.
Gottfried August Bürger objavio "Doživljaje barona Minhauzena" na nemačkom jeziku, prema prošlogodišnem Raspeovom izdanju na engleskom (→ Baron Münchhausen).
Jovan Muškatirović: "Kratkoje razmišljenjije o prazdnici", kritika prevelikog broja praznika u srpskoj crkvi, podrška reformama bečkog dvora.^[13]
Marko Vojnović je komandant luke i flote u Sevastopolju.
Immanuel Kant: "Metafizičke osnove prirodne nauke".
U Berlinu je završena palača Bellevue (rezidencija predsjednika Njemačke od 1994).
Tituš Brezovački: "Sveti Aleksi".

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1786.

24. 2. - Wilhelm Grimm, njemački književnik i filolog († 1859)
26. 2. - François Arago, francuski naučnik i političar († 1853)
13. 6. - Winfield Scott, američki general († 1866)
17. 8. - Davy Crockett, američki političar, graničar († 1836)
17. 8. - Victoire von Sachsen-Coburg-Saalfeld, majka kraljice Viktorije († 1861)
25. 8. - Ludwig I, kralj Bavarske († 1868)
31. 8. - Michel-Eugène Chevreul, hemičar, inovator († 1889)
18. 9. - Kristijan VIII, kralj Danske i Norveške († 1848)
29. 9. - Guadalupe Victoria, prvi predsednik Meksika († 1843)
18. 11. - Carl Maria von Weber, njemački kompozitor, dirigent i pijanistički virtuoz († 1826)
7. 12. - Marie Walewska, poljska plemkinja († 1817)
Stevan Šupljikac, austrijski general, srpski vojvoda († 1848)
c. - Mošuešue I, prvi kralj Lesota († 1870)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1786.

4. 1. - Moses Mendelssohn, filozof (* 1729)
26. 1. - Hans Joachim von Zieten, pruski general (* 1699)
28. 2. - Sofronije Kirilović, episkop budimski
21. 5. - Carl Wilhelm Scheele, kemičar (* 1742)
24. 5. - Maurice Benyovszky, grof, avanturista (* 1746)
25. 5. - Stjepan Zanović, grof, književnik, pustolov (* 1751)
25. 5. - Pedro III od Portugala (* 1717)
19. 6. - Nathanael Greene, američki general (* 1742)
17. 8. - Friedrich II Veliki, pruski kralj, vojskovođa i državnik (* 1712)
17. 9. - Tokugawa Ieharu, japanski šogun (* 1737)
18. 11. - Jovan Horvat, bivši ruski general (* 1722)
30. 11. - Bernardo de Gálvez, vicekralj Nove Španije (* 1746])

Reference

↑ Kronologija. lokalpatrioti-rijeka.com
↑ Istorija s. n. IV-1, 355
↑ British Foreign Policy in an Age of Revolutions, 1783-1793 By Jeremy Black, p. 114
↑ Istorija s. n. IV-1, 526
↑ Global Volcanism Program - Merapi, volcano.si.edu
↑ Habdija, Tomislav. Poplave i glad u drugoj polovici 18. i početkom 19. stoljeća u civilnoj Hrvatskoj i Vojnoj Krajini (2018), str. 27. core.ac.uk
↑ Historija n. J. II, 1218
↑ Black, 115
↑ Vlado Đ. Duletić: Manastir Stanjevići – jedan od simbola crnogorske slobode. montenegrina.net
↑ Historija n. J. II, 1056
↑ Historija n. J. II, 866
↑ Historija n. J. II, 873
↑ IZ KULTURNE I KNJIŽEVNE PROŠLOSTI SRBA U MAĐARSKOJ. rastko.rs

Literatura

Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1)

[1] Kronologija. lokalpatrioti-rijeka.com

[2] Istorija s. n. IV-1, 355

[3] British Foreign Policy in an Age of Revolutions, 1783-1793 By Jeremy Black, p. 114

[4] Istorija s. n. IV-1, 526

[5] Global Volcanism Program - Merapi, volcano.si.edu

[6] Habdija, Tomislav. Poplave i glad u drugoj polovici 18. i početkom 19. stoljeća u civilnoj Hrvatskoj i Vojnoj Krajini (2018), str. 27. core.ac.uk

[7] Historija n. J. II, 1218

[8] Black, 115

[9] Vlado Đ. Duletić: Manastir Stanjevići – jedan od simbola crnogorske slobode. montenegrina.net

[10] Historija n. J. II, 1056

[11] Historija n. J. II, 866

[12] Historija n. J. II, 873

[13] IZ KULTURNE I KNJIŽEVNE PROŠLOSTI SRBA U MAĐARSKOJ. rastko.rs

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]