1556
godina
(Preusmjereno sa stranice 1556.)
- Ovo je članak o godini 1556.
1556. bila je prijestupna godina koja počinje u srijedu po Julijanskom kalendaru.
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 15. vijek – 16. vijek – 17. vijek |
Decenija: | 1520-e 1530-e 1540-e – 1550-e – 1560-e 1570-e 1580-e |
Godine: | 1553 1554 1555 – 1556 – 1557 1558 1559 |
Gregorijanski | 1556. (MDLVI) |
Ab urbe condita | 2309. |
Islamski | 963–964. |
Iranski | 934–935. |
Hebrejski | 5316–5317. |
Bizantski | 7064–7065. |
Koptski | 1272–1273. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1611–1612. |
• Shaka Samvat | 1478–1479. |
• Kali Yuga | 4657–4658. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4192–4193. |
• 60 godina | Yang Vatra Zmaj (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11556. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Događaji
uredi- 14. I. - Petar Hektorović dovršio "Ribanje i ribarsko prigovaranje" (objavljeno 1568).
- 16. I. - Karlo I prepušta španski presto sinu Filipu II..
- 23. I. - Shaanxi potres, najsmrtonosniji potres u ljudskoj povijesti, pogodio je provinciju Shaanxi, u središtu Kine. Prema procjenama, poginulo je 830.000 ljudi a velik broj domova i građevina je uništeno.
- 2. II. - Erdeljski sabor u Tordi: zaključeno da se Izabela Jagelonska i Ivan Sigismund Zapolja vrate[1].
- 5. II. - Talijanski rat 1551.–1559.: primirje iz Vaucellesa između Francuske i Španjolske (prekinuto u novembru).
- 14. II. - Akbar Veliki sa 13 godina postaje vladar Mogulskog Carstva, te ostaje sve do smrti 1605.; namjesnik do 1560. je general Bajram Kan.
Nadbislup Canterburyja Thomas Cranmer je proglašen heretikom. Mjesec dana kasnije je pogubljen. - ca. 8. 3. - U Erdelju i formalno otkazan posluh Ferdinandu, Petar Petrović postavljen za namjesnika (Nikola Crepović severinski ban[2]).
- svibanj - Bosanski Turci upadaju u Hrvatsku: imanje opata Topuskoga, Franje Frankapana Slunjskog oko Kupe i u Slavoniji oko Ivanića i Vrbovca.
- 11. VI. - 31. VII. - Prva opsada Sigeta (budimski beglerbeg Ali-paša, a gradski kapetan je Marko Stančić Horvat).
- 14. VI. - Lorenzo Priuli je novi mletački dužd (do 1559).
- 17. VII. - Bosanski Turci osvojili Kostajnicu, "vrata Hrvatske", prepušten i Novigrad na Uni (Malkoč-beg ulazi sledeće godine?).
- 19. VII. - Kraljevska vojska napada Bobovišće čime skreću pažnju Ali-paši od Sigeta.
- 22. - 23. VII. - Bojevi bana Nikole Zrinskog kod Rinje.
- 31. VII. - Ali-paša napustio opsadu Sigeta.
- avgust? - Ustoličen Joasaf II, vaseljenski patrijarh (do 1565).
- 24. VIII. - Turci upali i opljačkali Turopolje.
- 28. VIII. - Nikola Zrinski i Petar Erdedi sklapaju zaruke svoje djece (ubrzo opozvano)[3].
- rujan-listopad - Kontranapad nadvojvode Ferdinanda na Turke u Mađarskoj, učestvuju i hrvatski velikaši[4] - osvojena Korotna, Turci sami zapalili Bobovac/Bobovišće, Siget povezan sa zapadnom Ugarskom.
- 4. IX. - Ivan Ungnad napušta položaj vrhovnog kapetana hrvatske i slavonske krajine, nasljediće ga Ivan Lenković.
- 6. IX. - Pro-Zapoljini Erdeljci uz pomoć Turaka pobedili kod Krasnohorke, zatim zauzimaju Tokaj i Hust i sve s druge strane gornje Tise.
- 12. IX. - Karlo V. se povlači sa svih dužnosti i odlazi u samostan Yuste, brat Ferdinand postaje de fakto car, formalizovano 1558.
- 22. X. - Izabela Jagelonska svečano ušla u Koložvar/Kluž - Erdelj je ponovo osmanska vazalna kneževina, Ivan S. Zapolja vlada 1559-1570.
- 5. XI. - Druga bitka kod Panipata: poražen i ubijen hinduistički vladar Hemu, osigurana vlast Mogula.
- 25. XII. - Nikola Zrinski razriješen po sopstvenoj želji banske stolice, nasljediće ga Petar Erdedi.
Tokom/tijekom godine
uredi- Mletački senat proglasio državnim dobrom sva napuštena zemljišta, kojima su vlasnici umrli ili nije obrađivana pet godina[5] (cilj je naseljavanje).
- Izdata knjiga De re metallica o rudarstvu i metalurgiji, prošle godine umrlog Georgiusa Agricole.
- U Beču osnovano Dvorsko ratno vijeće (Hofkriegsrat).
- Buje desetkuje kuga.
- Flandrija pripala španskom kralju.
- Započete tzv. Irske plantaže kojima se Ircima oduzima zemlja i daje Englezima, pod vladavinom Marije Tudor.
- Ivan III. od Švedske postaje vladar Finske.
- Ivan IV., ruski car, osvaja Astrahan, čime otvara Volgu za ruski promet i razmjenu.
- Lažni Martin Guerre se pojavljuje u francuskom selu Artigat (priča inspiriše kasniju umetnost).
- Jezuiti uvode štamparsku mašinu u Indiju.
- Portugalci osnovali Lifau na Timoru radi osiguranja trgovine sandalovinom.
Rođenja
uredi- februar - Henry Briggs, engleski matematičar († 1630)
- 9. IV. - Andreas von Auersperg, kranjski plemić († 1593)
- Ahmad Baba al Massufi, sudanski pisac i politički vođa
Smrti
uredi- 26. I. - Humayun, mogulski vladar (* 1508)
- 21. III. - Thomas Cranmer, zapaljen zbog optužbi za herezu (* 1489)
- 18. IV. - Luigi Alamanni, talijanski pjesnik (* 1495)
- 2. VI. - Francesco Venier, mletački dužd (* 1489)
- 10. VI. - Martin Agricola, njemački skladatelj (* 1486)
- jul - Dionisije II, vaseljenski patrijarh
- 31. VII. - Ignacije Loyola, utemeljitelj Družbe Isusove (* 1491)
- 21. X. - Pietro Aretino, talijanski autor (* 1492)
- 10. XI. - Richard Chancellor, engleski istražicač Arktika, utopio se u moru (* ca. 1521)
- Nepoznato - Fuzûlî, turski pjesnik
- Maksim Grk, pravoslavni svetac (* ca. 1475)
- pribl. - Petar Kopić, kartograf (* ca. 1470)
Reference
uredi- Vjekoslav Klaić, Svezak treći: dio prvi..... Prva knjiga: Doba kraljeva Ferdinanda I., Maksimilijana i Rudolfa (1527-1608) (archive.org)
- Historija naroda Jugoslavije II, str. , Školska knjiga Zagreb, 1959
Vanjske poveznice
urediU Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: 1556. |