Tutin je gradsko naselje u opštini Tutin u Raškom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 34000 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 31000 stanovnika).
Koordinate: 42° 59′ 15" SGŠ, 20° 19′ 32" IGD
Područje opštine Tutin se nalazi na jugoistočnom dijelu Sandžaka (Raška oblast), odnosno na jugozapadu republike Srbije. Tutinu prirodni pejzaž daju Pešterska visoravan, Tutinska kotlina, planina Mokra Gora, jezero Gazivode i rijeke: Ibar i Vidrenjak. Okružen je novopazarskom, sjeničkom, rožajskom, bjelopoljskom, beranskom opštinom i opštinama sa Kosova i Metohije: Istokom i Zubinim potokom.
Površina opštine Tutin je 741 km2 na kojoj se nalazi 99 naselja, na nadmorskoj visini od oko 1.000 metara.
Klima je pretežno umjereno-kontinentalna i planinska.
Opština Tutin broji oko 40.000 stanovnika.
Područje opštine Tutin je bogatog prirodnog i skromnog privrednog potencijala gdje su poljoprivreda i zanatska djelatnost glavni izvori prihoda stanovništva.
Za ime Tutin vezane su brojne legende: jedna veli da je zadnja ilirska kraljica Teuta stolovala na brdu iznad grada, a druga veli da je dobio ime po tutnjavi vojske Husein-bega Gradaščevića u XIX vijeku. Tutin se prvi put pominje u Gluhavičkoj povelji 28. maja 1396.godine.
Tutin spada u relativno mlađa,odnosno kasno formirana naselja.Svrstava se u red onih dvadesetak nastalih od druge polovine XVI do kraja XVIII veka.Sva sela oko njega imaju znatno dužu tradiciju i raniju istoriju. Prvi pomen Štavica nalazi se u pismu kaluđera Pavla i Damjana koji su obilazeći hrišćanske krajeve pod Turcima prošli ovuda i izveštaj uputili Papi 1557.godine.U tom dokumentu bio je pomenut Štavički basen,sa njim i Štavica,ali Tutina nije bilo te još uvek stoji pod nepoznanicom.Ovo utoliko pre što nekoliko naselja u Srbiji ima isti naziv te budući da je slovenskog porekla izvesno je da označava neki simbol.Za naziv Tutin postoji nekoliko legendi. Jedna od njih vezana je za Huseina, kapetana Gradaščevića, protiv Turaka koji je ovuda protutnjao u tutnju-sa vojskom 1831. godine na putu od Bosne ka Kosovu.Tutin je tada imao naziv Donja Dmitrova (Donja Mitrova).Prvi poznati pisani dokument o nazivu Tutin,naselju sa sedam kuća,nalazimo u putopisu Engleskinja Mjur Makenzijeve i A.P.Irbijeve iz 1868.godine.One su sa pratnjom na proputovanju prečicom od Novog Pazara ka Rožajama i Peći prenoćile u Tutinu,naselju od 7 kuća u gostoprimstvu aganske kuće Hamzagića.To ne znači da je tada Tutin nastao i ime dobio.Do 1912, Tutin je bio malo naselje sa 20 kuća. Dvadesetih godina (oko 1920), naselje se znatno razvilo, bilo je: javnih zgrada, zdrastvenih stanica, škola i prodavnica.
Demografija
uredi
U naselju Tutin živi 6135 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 30,7 godina (30,5 kod muškaraca i 30,8 kod žena). U naselju ima 2059 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 4,36.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Bošnjacima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je porast u broju stanovnika.
- Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
|
|
Stanovništvo prema polu i starosti [2]
|
|---|
|
m |
|
|
ž |
| ? |
22 |
|
|
19 |
| 80+ |
32 |
|
|
33 |
| 75-79 |
48 |
|
|
46 |
| 70-74 |
73 |
|
|
92 |
| 65-69 |
129 |
|
|
130 |
| 60-64 |
146 |
|
|
141 |
| 55-59 |
179 |
|
|
195 |
| 50-54 |
232 |
|
|
242 |
| 45-49 |
301 |
|
|
304 |
| 40-44 |
284 |
|
|
337 |
| 35-39 |
274 |
|
|
356 |
| 30-34 |
271 |
|
|
343 |
| 25-29 |
310 |
|
|
417 |
| 20-24 |
357 |
|
|
444 |
| 15-19 |
475 |
|
|
460 |
| 10-14 |
448 |
|
|
437 |
| 5-9 |
368 |
|
|
410 |
| 0-4 |
391 |
|
|
365 |
| prosek |
30.5 |
|
|
30.8 |
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
138
|
218
|
367
|
735
|
1330
|
1860
|
2059
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
171
|
223
|
260
|
438
|
453
|
267
|
139
|
53
|
26
|
29
|
4.36
|
|
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
3133
|
1137
|
1853
|
97
|
28
|
18
|
3559
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
1121
|
1993
|
360
|
81
|
4
|
|
|
|
|
|
|
|
Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja
| Pol
|
Ukupno
|
Poljoprivreda, lov i šumarstvo
|
Ribarstvo
|
Vađenje rude i kamena
|
Prerađivačka industrija
|
Proizvodnja i snabdevanje...
|
Građevinarstvo
|
Trgovina
|
Hoteli i restorani
|
Saobraćaj, skladištenje i veze
|
| Muški
|
1143
|
68
|
-
|
9
|
230
|
29
|
94
|
141
|
42
|
85
|
| Ženski
|
564
|
10
|
-
|
7
|
82
|
8
|
1
|
80
|
9
|
13
|
| Oba
|
1707
|
78
|
-
|
16
|
312
|
37
|
95
|
221
|
51
|
98
|
| Pol
|
Finansijsko posredovanje
|
Nekretnine
|
Državna uprava i odbrana
|
Obrazovanje
|
Zdravstveni i socijalni rad
|
Ostale uslužne aktivnosti
|
Privatna domaćinstva
|
Eksteritorijalne organizacije i tela
|
Nepoznato
|
| Muški
|
8
|
15
|
144
|
136
|
72
|
29
|
-
|
-
|
41
|
| Ženski
|
9
|
6
|
60
|
114
|
132
|
11
|
3
|
-
|
19
|
| Oba
|
17
|
21
|
204
|
250
|
204
|
40
|
3
|
-
|
60
|
Poznate ličnosti
uredi
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
Vanjske veze
uredi
Srbija
