Neokonzervativizam u SAD
- Za ostala značenja, vidi Neokonzervativizam.
Neokonzervativizam (engleski: Neoconservatism) u kontekstu politike SAD označava pojedince, pokrete i organizacije kojima je zajedničko inzistiranje na američkoj vanjskoj politici koja bi za cilj imala pretvaranje svih država svijeta u liberalne demokracije, a u tu svrhu koristila sva sredstva, uključujući nasilno svrgavanje režima i vojnu okupaciju država koje tom cilju stoje na putu. Za pristaše takvih ideja se u SAD koristi skraćeni izrazi neokoni (engleski: NeoCons). Iako se najčešće smještaju na desno krilo američke politike, veliki dio neokona po pitanjima unutrašnje politike ima umjerene, pa i liberalne, progresivne ili čak stavove bliske ljevici.
Neokoni su kao pokret nastali 1970-ih u redovima američke Demokratske stranke, i to od nekadašnjih radikalnih ljevičara, uključujući i bivše trockiste, koji su se u okolnostima hladnog rata pretvorili u antisovjetski raspoložene antikomuniste. Tada su došli u sukob sa mlađim generacijama koje su pod uticajem Nove ljevice postali pacifistički rasploženi te promovirali detant i miroljubivu koegzistenciju. Kada je 1980-ih predsjednikom postao Ronald Reagan i započeo novu politiku beskompromisnog suprotstavljanja "carstvu zla", neokonzervativci su počeli sve više okretati njegovoj Republikanskoj stranci. Tradicionalno se smatra kako su vrhunac svog uticaja stekli za predsjednikovanja Georgea W. Busha, odnosno poslije napada 11. septembra, kada je uobličena Bushova vanjsku politiku, odnosno Bushova doktrina čiji je krajnji izraz bio rat u Iraku.
Zbog nepopularnosti rata u svjetskoj i velikom dijelu američke javnosti, izraz "neokon" je u dijelu javnosti dobio pežorativno značenje, odnosno neokone se smatralo imperijalistima, militaristima i ratnim huškačima. Posljednjih godina su neokoni dobili izuzetan uticaj u administraciji predsjednika Baracke Obame te se upravo njima pripisivalo novo veliko zaoštravanje rusko-američkih odnosa.
Istaknute ličnosti koje se vezuju uz američki neokonzervatizam
uredi- Lindsey Graham, republikanski senator iz Južne Karoline
- Joe Lieberman, bivši demokratski senator iz Connecticuta
- Paul Wolfowiz, diplomat
- Robert Kagan, historičar i osnivač PANC
- Victoria Nuland, supruga Roberta Kagana i pomoćnica državnog sekretara u administraciji
- William Kristol, politički komentator i osnivač PANC
Organizacije
uredi- Project for New American Century (PANC), bivši trust mozgova koji se prvi smatrao isključivo "neokonskom" organizacijom
- American Enterprise Institute
Povezano
uredi- Jastreb (politika)
- Džingoizam
- Blitcon
- Liberalni intervencionizam
- Sweet Neocon, pjesma Rolling Stonesa iz 2005. godine