Mineralogija je jedna od nauka o Zemlji koja se bavi izučavanjem minerala, njihovog hemijskog sastava, kristalne strukture i fizičkih svojstava. Posebne discipline u mineralogiji izučavaju procese nastanka minerala i pojavne oblike, bave se klasifikacijom minerala, njihovom geografskom distribucijom (rasprostranjenošću) kao i mogućnostima upotrebe. Mineralogijom se bave mineralozi.

Istorijski razvoj

uredi

O najranijim poznatim izučavanjima, pretpostavkama i teoriji mineralogije pronađeni su zapisi iz antičke Vavilonije, potom antičkog grčko-rimskog perioda, antičkog i doba srednjeg veka Kine, i zapisi prana na sanskritu iz drevne Indije.[1] Ipak, prve sistematske naučne studije minerala i stena javile su se tek u Evropi u periodu nakon renesanse.[2] Opravdanost i potvrde izučavanja mineralogije uspostavljeni su na osnovama kristalografije i mikroskopskih izučavanja stena (preparata) sa pojavom mikroskopa u 17. veku.[2]

Fizička mineralogija

uredi

Fizička mineralogija izučava fizičke osobine minerala. Opisom fizičkih karakteristika najlakše se identifikuju, klasifikuju i kategorišu minerali.

Sistematska mineralogija

uredi

Sistematska mineralogija je znanstvena disciplina unutar mineralogije koja se bavi sistematiziranjem i klasifikacijom minerala.

Klasifikacija minerala

uredi

Klasifikacija minerala danas se bazira na njihovoj strukturnoj i kemijskoj srodnosti, odnosno po njihovim kristalokemijskim karakteristikama.

Minerali se dijele u razrede (njih 13 ukupno). Razredi se mogu sastojati od više mineralnih tipova, a svaki mineralni tip može biti sastavljen od više mineralnih grupa.

Podjela na razrede bazira se na poznavanju kemijskih svojstava, kemijskog sastava te stehiometrijskih odnosa elemenata koji grade mineral. Da bi se neki mineralni razred podijelio na mineralne tipove, potrebo je pouzdano znanje o stehiometrijskim odnosima. Želimo li neki mineralni tip podijeliti na mineralne grupe, moramo dodatno poznavati i kristalnu strukturu minerala.

Mineralna grupa

uredi

Mineralnu grupu čine minerali koji imaju isti tip strukture i kod takvih minerala, u većini slučajeva, postoji mogućnost izomorfnih zamjena, odnosno pojava čvrstih otopina.

Pri svrstavanju minerala u pojedine grupe, odnosno tipove, mogu postojati i izuzeci. Na primjer, grupu ugljika čine dijamant (C) i grafit (C), iako ta dva minerala imaju posve različite strukture; također, razred sulfida sadržava ne samo spojeve elemenata sa sumporom, već i s telurom te selenom, itd.

Povezano

uredi

Izvori

uredi
  1. Needham, Volume 3, 637.
  2. 2,0 2,1 Needham, Volume 3, 636.