Kruševac
Za ostale upotrebe, v. Kruševac (razvrstavanje).
| Kruševac | |||
|---|---|---|---|
|
| |||
| |||
| Osnovni podaci | |||
| Država |  Srbija
| ||
| Gradonačelnik | Dragi Nestorović (SNS) | ||
| Pokrajina | centralna Srbija | ||
| Okrug | Rasinski okrug | ||
| Stanovništvo | |||
| Stanovništvo | 57 627 | ||
| Aglomeracija | 131.368 | ||
| Geografija | |||
| Koordinate | 43°35′00″N 21°19′36″E / 43.583333°N 21.326667°E | ||
| Vremenska zona | UTC+1, leti UTC+2 | ||
| Nadmorska visina | 137 m | ||
| Površina | 854 km² | ||
  Kruševac Kruševac (Srbije) | |||
| Ostali podaci | |||
| Poštanski kod | 37-000 | ||
| Pozivni broj | 037 | ||
| Registarska oznaka | KŠ | ||
| Veb-strana | www.krusevac.rs | ||
Koordinate: 43° 34′ 60" SGŠ, 21° 19′ 36" IGD
Kruševac je grad koji se nalazi u središnjem delu Srbije, u dolini Zapadnog Pomoravlja, na reci Rasini. Kruševac danas ima preko 75.000 stanovnika na teritoriji grada i oko 140 hiljada stanovnika na teritoriji opštine. Opština Kruševac obuhvata 101 naselje. Kruševac je centar Rasinskog okruga. Opština Kruševac zahvata površinu od 854 km².
Poznat je kao srednjovekovna srpska prestonica.
Nalazi se u kruševačkoj kotlini koja obuhvata kompozitnu dolinu Zapadne Morave i prostire se između Levča i Temnića na severu, Župe, Kopaonika i Jastrepca na jugu i Kraljevačke kotline i Ibarske doline na zapadu.
IstorijaUredi
Grad je podigao knez Lazar 1371. godine. Prvi put se pominje 1387. godine, u povelji kojom knez Lazar potvrđuje ranije trgovačke privilegije Dubrovčanima.
PrivredaUredi
Kruševac je nekada bio jak privredni centar sa posebno razvijenom metalo - prerađivačkom („14. oktobar“) i hemijskom industrijom (HI „Župa“, „Merima“, „-{Trayal}-“ i „Rubin“). Posle privtizacije velikih društvenih kolektiva, u gradu ima i preko 1500 privatnih preduzeća i preko 3500 samostalnih radnji različitih delatnosti. Proces privatizacije ostavio je velike tragove na kruševačkoj privredi, i veliki broj nezaposlenih.
Gradske slave i proslaveUredi
U narodnoj sveslovenskoj mitologiji Sveti Vid označava vrhovno, svevideće božanstvo. U srpskoj narodnoj tradiciji Vidovdan se obeležava kao dan Kosovskog boja 1389. godine. Stoga ga je srpska crkva od 1892. godine, ozvaničila i uvrstila u svoje praznike, a posle proroka Amosa i svetog kneza Lazara. Najznačajniji praznik za grad Kruševac svakako je Vidovdan, duboko ukorenjen u svesti stanovništva na ovim prostorima kao dan pogibije kneza Lazara u borbi za očuvanje svoje države i naroda. Proslavlja se sa svim atributima gradske slave, kao i Duhovi ili Sv. Trojica. Na Vidovdan se takođe svake godine, u crkvi Lazarici, daje pomen kosovskim, ali i svim drugim izginulim srpskim ratnicima u oslobodilačkim ratovima. U prošlosti se toga dana održavao i vašar, najveći u Kruševcu. Vašari ili sajmovi, nekada važan vid trgovine, uvedeni su u Kruševcu kad i u celoj Srbiji, zakonskom uredbom 1839. godine. Osim Vidovdanskog, održavali su se na Blagovesti, 7. aprila, Sv. Iliju, 2. avgusta i na "Malu Gospojinu", 21. septembra, što se održalo do današnjih dana. Esnafske slave, nekada važna karakteristika građanskog društva, kada su razni esnafi, društva i udruženja, uglavnom humanitarnog karaktera, proslavljali svog patrona - zaštitnika (najstariji esnafi u Kruševcu su lončarski iz 1839, mumdžijski iz 1842, trgovačko-bakalski iz 1846, meandžijski iz 1848...) zadržale su se još samo kod humanitarnog društva "Dobra narav", ili "Baksuzi, ugursuzi i namćori", specifičnog za ovaj grad, koje se okuplja svake godine devetog utorka od Božića, gajeći svoja pravila ponašanja.
Vidi jošUredi
TurizamUredi
Kod Kruševca se nalazi poznata banja Ribarska Banja je balneološko lečilište i klimatsko mesto koje se nalazi na severnim padinama planine Jastrebac.
Slavni ljudiUredi
- Miodrag Petrović Čkalja, poznati glumac
- Dragiša Binić, legendarni fudbaler Crvene Zvezde
- Goran Grbović, poznati bivši košarkaš
- Miodrag-Rade Jašarević, umetnik narodne muzike, dugogodišnji šef Narodnog orkestra Radio Beograda i violinista
- Nenad Sakić, poznati bivši fudbaler
- Miodrag "Miško" Ražnatović, poznati košarkaški menadžer
- Katarina Vučetić, manekenka, voditeljka
- Dragan Milosavljević, poznati košarkaš
- Taško Načić, poznati glumac
- Vojin Ćetković, poznati glumac
- Milica Todorović, pevačica
- Ljubinka Bobić, poznata glumica
- Bojan Zajić, poznati fudbaler
- Anka Đurović-Crvenčanin, poznata bolničarka
- Tomislav Toma Milićević, poznati fudbaler Crvene Zvezde i poznati trener omladinske škole Crvene Zvezde
- Ognjen "Olja" Petrović, poznati fudbaler Crvene Zvezde
- Radojka Živković (Tomić), poznata srpska harmonikašica i kompozitor
- Milan Puzić, poznati glumac
- Radmila Savićević, poznata glumica
- Vlastimir Đuza Stoiljković, poznati glumac
- Radoš Bajić, poznati glumac
- Dobrica Ćosić, pisac, političar, prvi predsednik Savezne Republike Jugoslavije 1992-1993
- Radmila Živković, poznata glumica
- Božin Simić, pukovnik Srpske vojske, ambasador FNRJ
- Marko Živić, srpski glumac
- Dragutin Minić Karlo, satiričar i novinar
- Jana Milić, srpska glumica
- Katarina Marković, srpska glumica
- Nataša Tapušković (Šolak), srpska filmska, pozorišna i filmska glumica
- Vojin Ćetković, srpski glumac
Eksterni linkoviUredi
- Zvanična prezentacija Opštine Kruševac
- Nezavisni kruševački Internet portal
- KruševacPRESS - prvi zvanično registrovan kruševački Internet medij
- Turistička organizacija Kruševca
- Gradski portal Kruševac ONLINE
- Grad Kruševac
- RADIO TELEVIZIJA KRUŠEVAC
- Televizija Jefimija Kruševac
- Henkel - Merima Kruševac
- Kruševac Info
- Zdravstveni centar Kruševac
- Gimnazija Kruševac
- Biblioteka Kruševac
- Rubin Kruševac
- CSU - Centar za stručno usavršavanje - Kruševac
- Edukativni centar - Kruševac
- Webllena-Website(English)-Kruševac
- Kruševac.link - Internet medij
Takođe videtiUredi
- Zapadno Pomoravlje danas i sutra, Zapis 1995, [1]