Iperit
Iperiti (sumporni iperiti)[5] su klasa srodnih citotoksičnih hemijskih oružja sa sposobnošću da formiraju velike plikove na izloženoj koži i u plućima. Čisti sumporni iperiti su bezbojne, viskozne tečnosti na sobnoj temperaturi. Kad se koriste u nečistoj formi, kao bojna sredstva, oni su obično žuto-smeđi i imaju miris koji podseća na gorušicu, beli luk ili ren. Iperit je originalno bio nazvan LOST, po naučnicima koji su razvili metod za produkciju u velikim razmerama za Nemačku imperijalnu armiju 1916.[6]
| Iperit | |||
|---|---|---|---|
| |||
| |||
| |||
| IUPAC ime |
| ||
| Drugi nazivi | Iprit Schwefel-Lost Lost Mustard gas Senfgas Yperite | ||
| Identifikacija | |||
| CAS registarski broj | 505-60-2 
| ||
| ChemSpider[1] | 21106142
| ||
| KEGG[2] | |||
| ChEBI | 25434 | ||
| ChEMBL[3] | CHEMBL455341
| ||
| Jmol-3D slike | Slika 1 | ||
| |||
| |||
| Svojstva | |||
| Molekulska formula | C4H8Cl2S | ||
| Molarna masa | 159.08 g mol−1 | ||
| Agregatno stanje | Bezbojan kad je čist. Normalno ima od bledo žute do tamno smeđe boje. Slab miris belog luka[4] | ||
| Gustina | 1,27 g/mL, tečnost | ||
| Tačka topljenja |
14.4 °C, 287.6 K, 57.9 °F | ||
| Tačka ključanja |
218 °C, 491 K, 424 °F (počinje da se razlaže @ 217 °C i ključa na 218 °C) | ||
| Rastvorljivost u vodi | Neznatna | ||
| Rastvorljivost | rastvara se u etru, benzenu, mastima, alkoholu, THF | ||
| Opasnost | |||
| Podaci o bezbednosti prilikom rukovanja (MSDS) | External MSDS | ||
| EU-klasifikacija | Veoma je toksičan (T+) Štetan je po životnu sredinu (N) stvara plikove Carc. Cat 1 | ||
| Opasnost u toku rada | Otrov, kontaktni hazard, inhalacioni hazard, koroziv, karcinogen, mutagen | ||
| NFPA 704 |
 1
4
1
| ||
| Tačka paljenja | 105 °C | ||
| Srodna jedinjenja | |||
| Srodna jedinjenja | Azotni iperit | ||
|
Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala | |||
| Infobox references | |||
Iperiti su regulisani konvencijom o hemijskom oružju iz 1993 (CWC). Ta konvencija obuhvata tri klase hemikalija, pri čemu su sumporni i azotni iperit u grupi I, kao supstance koje nemaju drugu primenu osim kao hemijsko oružje.
Povezano
urediReference
uredi- ↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846.
- ↑ Joanne Wixon, Douglas Kell (2000). „Website Review: The Kyoto Encyclopedia of Genes and Genomes — KEGG”. Yeast 17 (1): 48–55. DOI:10.1002/(SICI)1097-0061(200004)17:1<48::AID-YEA2>3.0.CO;2-H.
- ↑ Gaulton A, Bellis LJ, Bento AP, Chambers J, Davies M, Hersey A, Light Y, McGlinchey S, Michalovich D, Al-Lazikani B, Overington JP. (2012). „ChEMBL: a large-scale bioactivity database for drug discovery”. Nucleic Acids Res 40 (Database issue): D1100-7. DOI:10.1093/nar/gkr777. PMID 21948594.
- ↑ FM 3–8 Chemical Reference handbook; US Army; 1967
- ↑ Mustard Gas (Sulphur Mustard) (IARC Summary & Evaluation, Supplement7, 1987). Inchem.org (1998-02-09). Retrieved on 2011-05-29.
- ↑ Fischer, Karin (June 2004). Schattkowsky, Martina. ur (German). Steinkopf, Georg Wilhelm, in: Sächsische Biografie (Online izd.). Institut für Sächsische Geschichte und Volkskunde. Pristupljeno 28. 12. 2010.
Vanjske veze
uredi
- Textbook of Military Medicine – Intensive overview of mustard gas[mrtav link] Includes many references to scientific literature
- Detailed information on physical effects and suggested treatments
- Iyriboz Y (2004). „A Recent Exposure to Mustard Gas in the United States: Clinical Findings of a Cohort (n = 247) 6 Years After Exposure”. MedGenMed 6 (4): 4. PMC 1480580. PMID 15775831. Shows photographs taken in 1996 showing people with mustard gas burns.