Koordinate: 43° 44′ 34" SGŠ, 21° 23′ 20" IGD
Donji Katun je naselje u Srbiji u opštini Varvarin u Rasinskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 1012 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1190 stanovnika).

Donji Katun
Osnovni podaci
Država  Srbija
Upravni okrug Rasinski
Opština Varvarin
Stanovništvo
Stanovništvo (2022) 1012
Geografija
Koordinate 43°44′34″N 21°23′20″E / 43.742666°N 21.388833°E / 43.742666; 21.388833
Nadmorska visina 128 m
Donji Katun na mapi Srbije
Donji Katun
Donji Katun
Donji Katun (Srbije)
Ostali podaci
Pozivni broj 037
Registarska oznaka

Istorija

uredi

O postanku imena sela ima nekoliko tumačenja. Po jednom nekad se selo zvalo Kadunjač/Kadun. Po drugom pričanju selo se ovako prozvalo što su stanovnici došli iz sela takvog imena, pa to ime i novom selu nadenuli. Po trećem što su nekad bili varvarinski katuni, a po četvrtom selo se nekad zvalo turski Ardun, pa je posle nazvano Katun.

Izgleda da je ovo selo naseljeno pre nego Varvarin. Kako skoro trećinu kuća u selu čine starosedeoci, svakako je odavno na ovom mestu.

Do Drugog srpskog ustanka Donji Katun (tada samo Katun) se nalazio u sastavu Osmanskog carstva. Nakon Drugog srpskog ustanka Katun ulazi u sastav Kneževine Srbije i administrativno je pripadao Jagodinskoj nahiji i Temnićskoj knežini[1] sve do 1834. godine kada je Srbija podeljena na serdarstva.

Od porodice Radojković je poznati knez temnićski Mileta Radojković, koga je otac malog doveo iz Đunisa, a tamo se njihovi stari doselili sa Kosova. Slave sv. Nikolu.

Prema poreklu ondašnje stanovništvo Donjeg Katuna iz 1905. godine može se ovako rasporediti:

  • Starosedelaca ima 3 porodice sa 44 kuće
  • Kosovsko-metohijskih doseljenika ima 3 porodice sa 45 kuće
  • Porodica nepoznate starine ima 1 sa 10 kuće

Demografija

uredi

U naselju Donji Katun živi 846 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 44,4 godina (43,0 kod muškaraca i 45,6 kod žena). U naselju ima 295 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,43.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija
Godina Stanovnika
1948. 1315 [2]
1953. 1399
1961. 1341
1971. 1278
1981. 1273
1991. 1190 1144
2002. 1071 1012
Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi
  
1007 99.50%
Crnogorci
  
4 0.39%
Bugari
  
1 0.09%
nepoznato
  
0 0.0%
Katun (Gornji i Donji) u popisima Jagodinske nahije — od 1818. do 1829.[3]
Godina popisa 1818. 1819. 1820. 1821. 1822. 1823. 1824/25. 1825. 1826. 1827. 1828. 1829.
Kuće 78 85 84 86 88 94 92 92 94 94 98 98
Poreske glave* - 102 102 101 110 109 108 107 105 107 110 110
Aračke glave** 182 193 202 202 205 216 237 255 264 271 283 277
*Poreske glave = Oženjeni muškarci | ** Aračke glave = Muškarci od 7 do 70 godina



Reference

uredi
  1. Popović, Ljubodrag. Zoran Marković. ur (srpskom). Jagodinska nahija, knjiga prva 1815 —1823. Jagodina: Istorijski arhiv Jagodina. 86-902609-5-1. Arhivirano iz originala na datum 2013-09-27. Pristupljeno 12.07.2012. 
  2. Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
  3. Popović, Ljubodrag. Zoran Marković. ur (srpskom). Jagodinska nahija, knjiga prva 1815 —1823. Jagodina: Istorijski arhiv Jagodina. 86-902609-5-1. Pristupljeno 12.07.2012. 
  4. Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Literatura

uredi

Spoljašnje veze

uredi